108 เส้นทางออมบุญ

ออมบุญเพื่อแคล้วคลาดชนะอุปสรรคทั้งหลาย  (ภาคกลาง)

ศาลเจ้าพ่อองครักษ์  นครนายก

โดย การท่องเที่ยวแห่งประเทศไทย

ศาลเจ้าพ่อองครักษ์  นครนายก

            ศาลเจ้าพ่อองครักษ์นั้นเป็นศาลที่เก่าแก่คู่เมืองนครนายก  มีประวัติความเป็นมานับตั้งแต่สมัยรัชกาลที่ 5 ซึ่งเป็นที่เคารพศรัทธาของชาวนครนายก และผู้ที่สัญจรผ่านไปมา  ศาลแห่งนี้นอกจากมีความศักดิ์สิทธิ์ที่เลื่องลือแล้วยังมีตำนานและเป็นที่มาของชื่ออำเภอองครักษ์ในปัจจุบันอีกด้วย

            ประวัติความเป็นมาของศาลองครักษ์นั้นกล่าวว่า ครั้งหนึ่งเมื่อพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวได้เสด็จประพาสมณฑลปราจีนบุรีโดยทางชลมารค และผ่านมาตามแม่น้ำนครนายกนั้น  พระองค์ได้ประทับแรมบริเวณริมแม่น้ำนครนายกแห่งนี้ ซึ่งในระหว่างนั้น ทหารราชองครักษ์นายหนึ่งได้ล้มป่วยและเสียชีวิตลง  ซึ่งบางตำนานกล่าวว่าทหารราชองค์รักษ์ผู้นี้อาจจะถูกช้างป่าทำร้าย  เพราะภายในศาลเจ้าพ่อนั้นมีหัวกะโหลกช้างวางไว้ด้วย  โดยในครั้งนั้นพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวทรงโปรดฯให้สร้างศาลขึ้นเป็นอนุสรณ์แก่ทหารราชองครักษ์นั้น  ณ  บริเวณที่ตั้งอยู่จนปัจจุบันนี้  ซึ่งชาวบ้านได้เรียกศาลนั้นว่า “ศาลเจ้าพ่อองครักษ์” และเป็นที่เคารพบูชาของชาวนครนายกมาจนถึงปัจจุบัน  และได้กลายเป็นชื่อเรียกอำเภอองครักษ์ในเวลาต่อมา

            บริเวณหน้าศาลเจ้าพ่อองครักษ์นั้นเป็นวังน้ำวน  ซึ่งมีกระแสน้ำไหลเชี่ยวกราก เล่ากันว่าเป็นที่หวั่นเกรงของชาวเรือและเชื่อกันว่ามีจระเข้เจ้าพ่ออยู่ในวังน้ำ  หากจะนำเรือผ่านบริเวณดังกล่าว  จะต้องเซ่นไหว้ด้วยมะพร้าวอ่อนจึงจะปลอดภัย  ชาวนครนายกถือกันว่าน้ำตรงวังน้ำวนเป็นน้ำศักดิ์สิทธิ์ ซึ่งได้มีการนำไปใช้ในพิธีสรงน้ำมูรธาภิเษกเมื่อคราวประกอบพระราชพิธีบรมราชาภิเษกของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว รัชกาลปัจจุบันด้วย

            ปัจจุบันมีการบูรณะศาลเจ้าพ่อองครักษ์อย่างงดงาม กว้างขวางตามแบบศิลปะจีน เพื่อรองรับชาวนครนายก และผู้เดินทางจำนวนมากที่ผ่านมาแวะกราบสักการะขอพรเจ้าพ่อองครักษ์

สถานที่ตั้ง

            ตั้งอยู่ริมฝั่งแม่น้ำนครนายก  ต.สันทรายมูล  อ.องครักษ์  จ.นครนายก

ความเชื่อและวิธีการบูชา

            ชาวนครนายกเชื่อกันว่าเจ้าพ่อองครักษ์นั้นมีความศักดิ์สิทธิ์มาก  ในอดีตเมื่อมีผู้สัญจรไปมาทางน้ำผ่านหน้าศาลแห่งนี้มักจะทำการสักการะเจ้าพ่อก่อน  มิฉะนั้นอาจประสบกับปัญหานานา และเดินทางผ่านน้ำวนไม่ปลอดภัย  ปัจจุบันแม้การเดินทางโดยทางเรือจะลดลงไปแล้ว  แต่ยังมีผู้มาสักการะขอพระเจ้าพ่อเสมอ  ด้วยความเชื่อว่า เจ้าพ่อองครักษ์จะประทานพรให้เดินทางโดยสวัสดิภาพ มีโชคมีชัย และช่วยคุ้มครองให้แคล้วคลาดจากอันตรายทั้งปวง