มนุษย์ก่อนประวัติศาสตร์สมัยหิน

มนุษย์ก่อนประวัติศาสตร์ที่พบในไทยในระยะแรกนั้นมีการกำหนดยุคสมัย  โดยอาศัยเครื่องมือหินที่มีสำรวจพบแล้วเป็นยุคหิน  ยุคโลหะ  ดังนี้

มนุษย์ก่อนประวัติศาสตร์ในสมัยหินเก่า

(Palacolithic  Period   หรือ  Old  Stone  Age)  ราว  ๕๐๐,๐๐๐ – ๑๐๐,๐๐๐  ปี

แหล่งมนุษย์ก่อนประวัติศาสตร์ยุคนี้พบว่ามีอยู่หลานแห่งโดยเฉพาะกลุ่มมนุษย์ก่อนประวัติศาสตร์หินเก่านั้นได้มีการรวมตัวกันเป็นกลุ่มเล็ก ๆ  ประมาณกลุ่มละ  ๓๐ – ๓๐๐  คน  มนุษย์กลุ่มนี้พากันดำรงชีวิตด้วยการล่าสัตว์  เก็บเผือกมันและผลไม้เป็นอาหารใช้รากไม้ใบไม้  รักษาการเจ็บปวด  ไม่รู้จักทำไร่ไถ่นาปลูกพืช  ไม่รู้จักทำเครื่องปั้นดินเผา  ไม่รู้จักการเลี้ยงสัตว์  ไม่มีภาษาเขียน  มนุษย์บางกลุ่มไม่รู้จักการใช้ไฟ  รู้จักที่จะนำกระดูกสัตว์และหินมากระเทาะด้านเดียวอย่างหยาบ ๆ  มาเป็นเครื่องมือสับตัด  โดยไม่รู้จักขัดถูให้ประณีต ดังจะเห็นได้จากขวานหินกำปั้น  เป็นหินขวานประเภทกะเทาะ  รู้จักทำเข็มเย็บหนังสัตว์และกระดูกสัตว์  บางครั้งมนุษย์ยุคหินเก่นี้ส่วนใหญ่ได้อาศัยถ้าและเพิงฝาเป็นที่พักหรือเร่ร่อนพเนจรไปหากินตามลำธาร  ซอกเขาต่าง ๆ  ที่มีอาหารอุดมสมบูรณ์  โดยไม่ปลูกสร้างบ้านเรือนถาวร  เมื่อที่ใดไม่มีแหล่งอาหารหมด  ก็จะเคลื่อนย้ายไปแหล่งอาหารใหม่เรื่อยไป  เมื่อตายก็จะนำศพไปฝัง

เมื่อ  พ.ศ.  ๒๕๒๖ – ๒๕๓๐  คณะสำรวจได้พบหลักฐานทีแสดงว่าแผ่นดินสุวรรณภูมิมีมนุษย์ยุคหนตอนต้นคือโฮโมซาเปี้ยน  (HOMO  Sapien)  ตั้งหลักแหล่งอยู่แล้ว  มนุษย์ยุคนี้มีอายุระหว่าง  ๓๗,๐๐๐-๒๗,๓๕๐  ปี  ในครั้งนั้น  ศาสตราจารย์  ดักลาส  แอนเดอร์สัน  (Dr.Douglas  Anderson)  นักมนุษย์วิทยาโบราณคดีจากมหาวิทยาลัยบราวน์  ประเทศสหรัฐอเมริกา  ได้ร่วมกับกรมศิลปากร  ทำการขุดค้นทางโบราณคดี  พบเครื่องมือหินกะเทาะถ่านจากเตาไฟ  เครื่องปั้นดินเผา  กระดูกสัตว์เผาไฟ  และร่องรอยการอยู่อาศัยของมนุษย์ยุคไพลสโตซีน  อยู่ในถ้ำหลังโรงเรียนอยู่ที่บ้านทับปริก  อำเภอเมือง จังหวัดกระบี่  หรือเพิงเผาหินปูน  เป็นมนุษย์ยุคเดียวกับมนุษย์โครมันยองที่พบในฝรั่งเศส

ต่อมา พ.ศ.  ๒๕๓๔  ดร.สุรินทร์  ภู่ขจร  นักโบราณคดีไทยได้สำรวจพบเครื่องมือหินกะเทาะและร่องรอยการอยู่อาศัย  ของมนุษย์โบราณยุคไพลสสโตซีน  ในถ้าหมอเขียว  ตำบลกระบี่น้อย  อำเภอเมือง  จังหวัดกระบี่  เช่นเดียวกันได้มรชีการนำสิ่งที่ค้นพบไปทดสอบ  อายุด้วยรังสีนิวเคลียร์ที่สหรัฐอเมริกา  พบว่ามีอายุกว่าสี่หมื่นปี

เมื่อประมาณ  ๕๐๐,๐๐๐  ปีนั้นแผ่นดินบริเวณนี้ได้เกิดมีระดับน้ำทะเลซึ่งมีความสูงกว่าปัจจุบันราว  ๔๕  เมตร  หมายความว่าน้ำได้ท่วมแผ่นดินเป็นบริเวณกว้างมีเกาะแก่งในทะเล  ต่อมาเมื่อประมาณ๒๕,๐๐๐-๒๒,๐๐๐  ปีนั้น  โลกได้เกิดปรากฏการณ์ธรรมชาติที่รุนแรงขึ้นโดยภูเขาไฟระเบิดหรือแผ่นดินไหวไปทั่วโลก  จนทำให้น้ำทะเลลดลงกว่าระดับปัจจุบันถึง  ๑๒๐  เมตร  ทำให้มนุษย์ก่อนประวัติศาสตร์และสัตวืสามารถเดินทางทางบกไปมาระหว่างภูเขาและแผ่นดินต่าง ๆ ที่เคยเป็นเกาะแก่งต่าง ๆ  อยู่ในทะเลได้สะดวกสบาย  หลักฐานที่ยืนยันในเรื่องนี้คือเกลือสินเธาว์บนบกและใต้ดินหลายแห่งที่พบในสมัยดึกดำบรรพ์นั้นเป็นแหล่งน้ำเค็มมาก่อน  เช่น  บริเวณภาคตะวันออกเฉียงเหนือของประเทศไทย  บนภูเขาสูงที่อำเภอบ่อเกลือ  จังหวัดน่าน

ทำให้สันนิษฐานว่า  บริเวณดังกล่าวนั้นได้เคยเป็นทะเลมาก่อน  ต่อมาเมื่อประมาณ  ๘,๕๐๐ -๕,๗๐๐  ปี  ได้เกิดแผ่นดินไหวหรือภูเขาไฟระเบิดซ้ำอีก  ทำให้น้ำทะเลกลัลขึ้นสูงถึงระดับปัจจุบัน  ทำให้พื้นที่เคยเป็นพื้นดินดั้งเดิมกลายเป็นเกาะแก่งต่าง ๆ  มีการใช้แพและเรือในการเดินทางระหว่างเกาะต่าง ๆ

ข้อสันนิษบานนี้ให้คำตอบว่า  มนุษย์และพืชหรือสัตว์ที่อยู่ต่างทวีปนั้น  เมื่อโลกเปลี่ยนแปลงจนเกิดเป็นทะเลและเกาะใหญ่น้อยต่าง ๆ ขึ้นได้  ทำให้มนุษย์และสัตว์  เช่น  ช้างที่อยู่ในเกาะลังกา สุมาตรา  และอินเดียนั้นจึงมีชาติพันธุ์และวัฒนธรรมคล้ายคลึงกันได้

หลักฐานสำคัญที่พบคือ  เครื่องมือหินกะเทาะหยาบ และ ขวานหินกำปั้น  ที่ใช้ในยุคหินอายุกว่า  ๑๐,๐๐๐  ปี  เป็นจำนวนมาก  ซึ่งสำรวจพบที่จังหวัดกาญจนบุรี  บริเวณแควน้อย  แควใหญ่  ใกล้สถานีรถไฟบ้าเก่า  ตำบลจระเข้เผือก  อำเภอเมือง  ที่ถ้ำองบะ  อำเภอศรีสวัสดิ์ และอำเภอไทรโยค

นอกจากนี้ยังมีการสำรวจที่พบเครื่องมือหินเก่อีกหลายแห่ง  เช่น  พบขวานหินกระเทาะหยาบและขวานหินกำปั้นในจังหวัดกระบี่  พบที่อำเภอคลองท่อม  จังหวัดสุราษฎร์ธานี  พบที่ถ้ำเบื้องแบบในจังหวัดลำปาง  พบที่อำเภอแม่ทะ  จังหวัดแพร่  พบที่อำเภอร้องกวาง  จังหวัดเชียงใหม่  พบที่ผาช้าง  ออบหลวง  ในจังหวัดแม่ฮ่องสอน  และพบโรงศพทำไม้รูปร่างคล้ายเรือขุดจากต้นซุง  ขวานหิน  ลูกปัดและหม้อดินเผาและซากพืช  พวกหมาก  สมอภิเภก ดีปลี  พลู  พริกไทย  และแตงกวา  ที่ถ้ำผาชัน  ถ้าผีแมน  และถ้ำปุงฮุง

สำหรับในจังหวัดเชียงรายนั้นพบขวานหินที่แหล่งโบราณคดีคอยคำ  ริมฝั่งแม่น้ำคำ  แม่น้ำโขง  บ้านสบคำ  บ้านสบรวก  อำเภอเชียงแสน  อำเภอแม่สาย  และอำเภอเมือง  จังหวัดเลย  พบที่อำเภอเชียงคลาน  จังหวัดราชบุรี  พบที่บ้านตะโกปิดทอง  อำเภอสวนผึ้ง  รวมทั้งมีการพบชิ้นส่วนขวานหินบนยอดเนินเขาที่  ๑๒  กิโลเมตร  ทางทิศตะวันตกเฉียงใต้ของอำเภอเมือง และ  ๑๕  กิโลเมตร  ทางทิศตะวันตกเฉียงเหนือของอำเภอเมือง  จังหวัดน่าน (เป็นแหล่งผลิตเครื่องหินโบราณ  จังหวัดพะเยา  พบบริเวณแม่น้ำโขง  แม่น้ำคำ  และแม่น้ำเมย  หลายแห่ง  ส่วนใหญ่มักจะพบเครื่องมือหินในที่กลางแจ้งใกล้แม่น้ำหรือทางน้ำเก่า  ยกเว้นที่ถ้ำพระ  อำเภอไทรโยค  จังหวัดกาญจนบุรีแห่งเดียวเท่านั้นที่พบเครื่องมือหินในถ้ำ

สำหรับหลักฐานของมนุษย์ก่อนประวัติศาสตร์ยุคหินเก่าในประเทศไทยนั้นพบอีกหลายแห่ง  เช่น  พบในถ้ำจอมทอง  จังหวัดเชียงใหม่  ในดอนถ้ำพระ  อำเภอเชียงแสน  พบในพื้นที่ดินฝั่งซ้ายของแม่น้ำกก  ห่างจากจังหวัดเชียงรายไปทางทิศตะวันตกประมาณ  ๓  กิโลเมตร  พบบนเนินผาใกล้ถ้ำฤาษี  อำเภอเมือง  จังหวัดราชบุรี  พบในถ้ำกระดำ  เขาสนามแจ้ง  อำเภอบ้านหมี่  จังหวัดลพบุรี  พบในถ้ำพระ  ถ้ำทะลุ  เขาหินกรวดระหว่างสถานีรถไฟบ้านเก่า  ถึงสถานีท่ากิเลน  ใกล้แม่น้ำแควน้อย  พบบริเวณใกล้ทางรถไฟสาย  ธนบุรี – น้ำตก  จังหวัดกาญจนบุรี  และพบที่ทุ่งผักหวานตำบลที่ท่าขนุน  อำเภอทองผาภูมิ  จังหวัดกาญจนบุรี

ในสมัยสงครามโลกครั้งที่สองเชลยศึกชาวฮอลันดาชื่อ  ดร.แวน  เฮเกอเร็น  ซึ่งถูกญี่ปุ่นจับมาทำงานเป็นกรรมกรสร้างทางรถไฟสายมรณะ  ที่จังหวัดกาญจนบุรี  ได้พบเครื่องหินของมนุษย์โบราณที่ริมแม่น้ำแควน้อย  ใกล้สถานีรถไฟบ้านเก่า  ห่างจากตัวจังหวัดกาญจนบุรี  ขึ้นไปทางตะวันออกเฉียงเหนือราว  ๓๕  ไมล์  จึงได้เขียนรายงานเผยแพร่   ต่อมาหลังสงครามโลกครั้งที่ ๒  ได้มีนักประวัติศาสตร์ทั้งชาวไทยและชาวต่างประเทศ  มาศึกษาเรื่องสมัยก่อนประวัติศาสตร์  ในประเทศไทยหลายขณะ  เช่น  คณะของประทศเดนมาร์ค  ของมหาวิทยาลัยฮาวาย  และมหาวิทยาลัยเพนซิลเวเนีย  ประเทศสหรัฐอเมริกา  เป็นต้น  เรื่องราวของมนุษย์ก่อนปรพวัติศาสตร์ที่พบบริเวณบ้านเก่าแห่งนี้  เรียกว่า  วัฒนธรรมฟิงนอยเอียน  โดยนำคำว่า  “แควน้อย”  ที่ชาวต่างประเทศเรียกว่า  “แฟนอย หรือ  ฟิงนอย”  มาตั้งชื่อวัฒนธรรมของมนุษย์หินเก่าที่พบในจังหวัดกาญจนบุรีนั่นเอง