อาณาจักรโบราณแถบคาบสมุทรมลายู

                ดินแดนสุวรรณภูมิตอนใต้ซึ่งพื้นที่คาบสมุทรมลายูนั้น  ในจดหมายของจีนราชวงศ์เหลียง  (พ.ศ. ๑๐๔๕-๑๐๙๙)  และพงศาวดารจีนในสมัยราชวงศ์ถัง  (พ.ศ.  ๑๑๖๑-๑๔๔๙)  และบันทึกต่าง ๆ  ของชาวจีนนั้น  ได้บันทึกชื่อเมืองและอาณาจักรต่าง ๆ  ที่อยู่ในดินแดนสุวรรณภูมิ  โดยเฉพาะดินแดนตอนใต้นั้นมีชื่ออาณาจักรหรือรัฐ  ตั้งอยู่ชายฝั่งทะเลของแหลมมลายูปรากฏมากมาย  เช่น 

เตียนซุนหรือตุนซุน  ลังยาเสียว พันพัน  ฉีตู  ดันดัน  ตามพรลิงค์  และตักโกละ  เป็นต้น  ชื่อเมืองเหล่านี้มีความสำคัญในสมัยโบราณ  ได้ดังนี้

เตียนซุนหรือชุมชน  เรื่องราวของอาณาจักรหรือรัฐเตียนซุนนี้  ปรากฏชื่อในจดหมายเหตุจีนสมัยราชวงศ์เหลียงเมือ  (พ.ศ. ๑๐๔๕-๑๐๙๙)  ซึ่งอ้างอิงมาจากบันทึกคังไถ  และชูยิง  ซึ่งเป็นชาวราชฑูลจีน  ในสมัยราชวงศ์เว่ย  ที่เดินทางไปเจริญพระราชไมตรีกับอาณาจักรฟูนัน  เพื่อเป็นการตอบแทนที่อาณาจักรฟูนันได้ส่งราชทูตไปจีนหลายครั้งแล้ว  เมื่อไปถึงอาณาจักรฟูนันแล้วราชทูตจีนทั้งสองได้พบกับราชทูตชาวอินเดีย  ที่ราชวงศ์มุรุณฑะซึ่งปกครองบริเวณลุ่มแม่น้ำคงคาส่งมาเจริญสำพันธ์ไมตรีกับอาณาจักรฟูนัน  ครั้งนั้นราชฑูตจีนได้สอบถามถึงขนบธรรมเนียมประเพณีของชาวอินเดีย  ดังนั้น  ในช่วงที่เดินทางกลับจากประเทศจีน  ราชทูต

ทั้งสองจึงบันทึกถึงเมืองโบราณในแถบทะเลใต้  ที่ตั้งอยู่คาบสมุทรมลายู  ที่ได้แวะพักหรือได้สอบถามจากนักเดินเรือที่พบระหว่างทาง  ต้นฉบับที่เป็นบันทึกเดิมนั้นสูญหายไปแล้ว  แต่ข้อความนี้ได้มีการอ้างอิงไว้ในจดหมายเหตุอื่นในชั้นหลัง

ในพงศาวดารจีนสมัยราชวงศ์ถัง  (ตุงเตียน)  ซึ่งเขียนไว้เมื่อพุทธศตวรรษที่  ๑๖  โดยอ้างอิงจากตุงเตียน  นั้น  มีข้อความเล่าถึงพราหมณ์ที่อยู่เตียนซุนไว้ว่า

“ภายในรัฐเตียนตุนนั้น  มีครอบครัวชาวอินเดียหรือพวกฮู  อาศัยอยู่  ๕๐๐  ครอบครัว และมีพวกพราหมณ์อาศัยอยู่จำนวนมากถึง  ๑,๐๐๐  คน  ประชาชนต่างนับถือศาสนาพราหมณ์ และนิยมจะให้ลูกสาวตนไปแต่งงานกับพวกพราหมณ์  พราหมณ์พวกนี้จะอ่านคัมภีร์ (อ่านมนต์)  อาบน้ำผสมน้ำหอม และทำพิธีบุญในประเพณีการปลงศพ  ซึ่งจะนิยมการทิ้ง บริจาคซากศพให้เป็นอาหารนก (แร้ง)  ศพนั้นจะมีการยกย้ายขบวนศพที่มีการประโคมแห่ดนตรีและการร้องรำทำเพลง  เมื่อขบวนแห่ไปนอกเมืองแล้วก็นำศพนั้นไปทิ้งเป็นอาหารนก (แร้ง)  ส่วนกระดูกที่เหลือจะนำกลับมาเผาแล้วนำขี้เถ้าไปทิ้งแม่น้ำหรือทะเล  หรือบางทีก็นำไปใส่ในโถ  (ผอบ-โถมีฝาปิด)  และประกอบพิธรกรรมทางศาสนาไปเรื่อย ๆ  ไม่มีสิ้นสุด  และที่น่าสนใจก็คือประชาชนในเตียนซุนนี้  นิยมหักเหล้าไวน์  จากผลไม้ที่ทำการเพาะปลูกได้เองด้วย”

พิธีปลงศพจากข้อความนี้  น่าจะนำมาจากอินเดีย  ในธิเบตนั้นกการปลงศพแบบเดียวกันนี้  ซึ่งจะแตกต่างกันตรงหลังจากที่ให้แร้งกินเนื้อศพไปแล้ว  กระดูกนั้นได้นำมาทุบให้แตกหรือตัดเป็นท่อน  สถานที่ปลงศพนั้นจะอยู่นอกเมืองและอยู่บนภูเขาให้ห่างชุมชน

เตียนซุนนั้นเป็นเมืองโบราณที่มีความเก่าแก่ที่สุด  ตั้งอยู่คาบสมุทรมลายู  เป็นเมืองที่มีขนาดใหญ่ที่มีความเจริญรุ่งเรืองและมีอำนาจมาก  เมื่อพุทธศตวรรษที่ ๘  มีอาณาเขตติดต่อกับทะเลทั้งสองฝั่งจึงทำให้เป็นเมืองที่มีอำนาจในการดูแลเส้นทางค้าขายของเรือสินค้าต่าง ๆ  ที่เดินทางในมหาสมุทรอินเดีย และมหาสมุทรแปซิฟิก  ทำให้เตียนขุดแห่งนี้กลายเป็นศูนย์กลางการค้าที่ใหญ่แห่งหนึ่ง  ด้วยเหตุที่มีคลังเก็บสินค้าประเภท

สำหรับสถานที่ตั้งเตียนซุนนั้น  สันนิษฐานว่า  อาณาจักรหรือรัฐนี้ตั้งอยู่บริเวณอ่าวบ้านดอนซึ่งเป็นเมืองท่าไชยาเก่า  โดยมีอาณาจักรจดทะเลทั้งสองด้าน  กล่าวคือด้านตะวันออกนั้นจดทะเลจีนใต้  บริเวณอ่าวบ้านดอนนั้นมีเมืองต่าง ๆ  ตั้งอยู่ยาวตลอดไปตั้งอยู่ฝั่งตะวันตก  พื้นที่ทางทะเลนี้ได้ใช้เป็นเส้นทางเดินเรือสินค้าระหว่างอินเดีย อาหรับ  และจีน  ซึ่งมีเส้นทางเดินเรือสมัยก่อนนั้น  โดยแล่นเรือผ่านช่องแคบมะละกา  ช่องแคบซุนดา  และมีเส้นทางข้ามทะเล  หรือคาบสมุทรข้ามมายังอาวบ้านดอนได้หลายทาง  เช่น  เส้นทางจากตะกั่วป่ามาอ่าวบ้านดอน  เส้นทางจากคลองท่อมมาอ่าวบ้านดอน  เป็นต้น

แหล่งโบราณคดีบริเวณนี้  พบว่าโบราณเป็นเมืองท่าสำคัญที่มีบทบาทในการค้าขายทางด้านฝั่งทะเลตะวันตกและฝังทะเลตะวันออก เช่น

·        แหล่งโบราณคดีบ้านทุ่งตึก  (เกาะคอเขา)  ที่อำเภอคุระบุรี  จังหวัดพังงา

·        แหล่งโบราณคดีควนลูกปัด  ที่อำเภอคอลงท่อม  จังหวัดกระบี่

·        แหล่งโบราณคดีวัดอัมพาวาส  ที่อำเภอท่าชนะ  จังหวัดสงขลา

·        แหล่งโบราณคดีบ้านแหลมโพธิ์  ที่อำเภอไชยา  จังหวัดสุราษฎร์ธานี  ซึ่งพบร่องรอยการนับถือศาสนาพราหมณ์ในชุมชนโบราณ  และพบศิลปกรรมรูปพระวิษณุทำด้วยศิลาที่เก่าสุด  สร้างราว

พุทธศตวรรษที่  ๑๐-๑๑  ที่วัดศาลาทึง  อำเภอไชยา  จังหวัดสุราษฎร์ธานี

นอกจากนี้ยังพบประติมากรรมรูปพระวิษณุศิลา  ๒  องค์ในถ้ำสิงขร  อำเภอคีรีรัฐนิคม  จังหวัด

นครศรีธรรมราช  ซึ่งได้รับอิทธิพลศาสนาพราหมณ์จากวัฒนธรรมอินเดีย  เป็นรูปพระวิษณุที่เป็นประติมากรรมแบบเดียวกับรูปพระวิษณุที่พบในบริเวณลุ่มแม่น้ำกฤษณา  เขตปกครองของราชวงศ์อิกษวากุ  เมืองนาคาชุณโกณฑะ  เมื่อพุทธศตวรรษที่ ๘-๙  และยังพบพระพุทธรูปสลักจากศิลา  อำเภอสิชล  จังหวัดนครศรีธรรมราช  และพระพุทธรูปหล่อสำริด  ๒  องค์  พบที่อำเภอพุนพิน  จังหวัดสุราษฎร์ธานีองค์หนึ่ง  และอำเภอสุไหงโกลก  จังหวัดนราธิวาสองค์หนึ่ง  ซึ่งเป็นอิทธิพลพระพุทธศาสนาที่มาจากลุ่มแม่น้ำกฤษณา  เมื่อพุทธศตวรรษที่  ๑๑  เช่นเดียวกับฉีตูหรือเซียะโท้ว  เรื่องราวของอาณาจักรหรือรัฐฉีตูหรือเซียะโท้วนี้  ปรากฏในจดหมายตุจีนสมัยราชวงศ์สุย  (พ.ศ. ๑๑๓๑-๑๑๖๑)  ที่บันทึกว่า  กษัตริย์จีนนั้นได้ส่งราชทูตไปเจริญทางพะราชไมตรีกับรัฐเซียะโท้ว  ใน  พ.ศ.  ๑๑๕๐  โดยคณะนี้ลงเรือสำเภา  ที่ท่าเรือนำไฮ่  (คือ  เมืองกวางตุ้ง)  ใช้เวลาเดินทางกว่า  ๑๐๐  วัน  เมื่อเดินทางถึงเขตดินแดนของเมืองนี้แล้วเรือของราชทูตนั้นต้องถูกลากจูงไปตามน้ำเป็นเวลากว่าหนึ่งเดือน  จึงจะเข้าไปถึงเมืองหลวงของรัฐเซียะโท้ว  ซึ่งเป็นอาณาจักรที่ทีอาณาเขตกว้างขวางหลายพันลี้  )๑  ลี้  เท่ากับ  ๕๗๖  เมตร)ทิศเหนือจดทะเลใหญ่  ทิศใต้จดรัฐโฮโลตัน  (คือกลันตัน)

นอกจากพงศาวดาร  ตุงเตียน  และไท  ปิง  ยูลัน  แล้วม้าตวนหลิน  ยังเขียนเล่าไว้ใน  เวน  เฮียน  ตุง

เกา  ซึ่งป็นจดหมายเหตุที่เขียนในปลายราชวงศ์หยวน  โดยอ้างความจากตุงเตียน  มีความเล่าให้ฟังว่า

“พระเจ้ากรุงเซียะโท้ว  นั้นประทับอยู่นครเส็งซี  (คือ  สิงห์บุระ  บริเวณเมืองสงขลาหรือสิงคโปร์) 

ซึ่งพระราชวังนั้นมีประตูเข้าถึง  ๓  ชั้น  แต่ละชั้นนั้นอยู่ห่างกัน  ๑๐๐  ก้าว  แต่ละแระตูนั้นมีการเขียนภาพเทวดาเหาะ  ภาพพระโพธิศัตว์  และเทวดาอื่น ๆ  อยู่ตามบานประตู  ซึ่งแขวนดอกไม้ทองและระฆังใบเล็ก ๆ  ทีมีพนักงานหญิงหลายคนทำหน้าที่ประโคมดนตรีหรือถือดอกไม่ทองคำและเครื่องประดับต่าง ๆ  และมีผู้ชายสี่คน  (แต่งกายเหมือนเทวดาเซียวกาง  ซึ่งสลักเฝ้าประตูสี่ทิศของเจดีย์ในพระพุทธศาสนา)  ยืนเฝ้าประตูราชวัง  พวกทหารที่เฝ้าอยู่นอกประตูราชวังนั้นถืออาวุธหลายชนิด  อาคารภายในราชวังนั้นประกอบด้วย  พระที่นั่งจำนวนหลายหลังติดต่อกัน  (หมู่ปราสาทราชมณเฑียร)  พระที่นั่งทุกองค์นั้นมีประตูทางเข้าอยู่ทางทิศเหนือ  พระเจ้าแผ่นดินประทับอยู่บนราชบัลลังก์  (พระแท่น) ที่มีฐาน  ๓  ชั้น  ฉลองพระองค์ด้วยผ้าสีกุหลาบ  มีรัดเกล้าเป็นดอกไม้ทองคำ  มีสร้อยพระศอประดับเพชร  มีพนักงานเฝ้าซ้าย ขวา  ด้านละ  ๔  คน มีทหารรักษาพระองค์มากว่า  ๑๐  คน  ด้านหลังพระราชบัลลังก์นั้นมีแทนบูชาทำด้วยไม้บุแผ่นทองคำและเงิน  (ไม้ที่สร้างแท่นนั้นเป็นไม้หอมชนิดต่าง ๆ  ๕  ชนิด  )  ด้านหลังแท่นบูชานั้นมีโคมไฟทองคำแขวนอยู่  ด้านข้างประทับที่ประทับนั้นตั้งกระจกเงาแท่นละ  ๑  บาน  หน้ากระจกนั้นมีหม้อน้ำทำด้วยโลหะ  มีกระถางธูป  (ทำด้วยทองคำ)  ตั้งอยู่  ด้านหน้ากระถางธูปมีวัวทองคำหมอบอยู่  มีผ้าประดับด้วยเพชรพลอยและมีพัดโบก  วางอยู่สองข้าง  มีพราหมณ์นับร้อยคนนั่งเรียงกันสองแถวโดยหันหน้าเข้าหากัน  ทางด้านตะวันออก และด้านตะวันตกนั้นมีข้าราชการผู้ใหญ่หลายระดับ  ตั้งแต่ระดับสูงที่ปกครองดูแลเมืองหลวง  ส่วนระดับหัวเมืองมีเจ้าตรองเมือง  (นายก) ๑  และเสนาบดี (บดี)  ๑๐ คน

ประชาชนผู้นับถือพุทธศาสนา  นั้นเนื่องจากมีความเคารพในพวกพราหมณ์อยู่มากประชาชน

ชายหญิงพวกนี้จะเจาะหู  ผู้ชายดัดผม  ส่วนผู้หญิงนั้นจะเกล้าผมไว้เพียงต้นคอ  ทั้งชายหญิงนั้นทอผ้านุ่งห่มเอง  ส่วนใหญ่มีสีกุหลาบและสีพื้น  นิยมทาตัวด้วยน้ำหอม  แม้ว่าจะเป็นชั้นสูงมีอำนาจมาก  เมื่อจะจี้ทองคำใช้ต้องขออนุญาตจากกษัตริย์ก่อน

สำหรับประเพณีแต่งงาน  นั้นต้องมีการหาวันมงคล  (ฤกษ์)  วันหนึ่งและก่อนวันมงคล  ๕  วัน 

โดยผู้ใหญ่ฝ่ายเจ้าสาวเป็นผู้จัดงานและเลี้ยงดูญาติมิตร  และบิดาของเจ้าสาวจะจับมือเจ้าสาวและยกให้เป็นลุกเขย  และในวันที่ ๗  พิธีกรรมต่าง ๆ  จะสิ้นสุดลง  นับว่าคู่บ่าวสาวได้เป็นสามีภรรยากันแล้ว  มีการแบ่งทรัพย์สมบัติให้ครอบครัวใหม่  และมีการสร้างบ้านใหม่ให้คู่สามี – ภรรยา  ที่แยกไปอยู่ต่างหาก  ยกเว้นบุตรชายคนสุดท้องนั้นจะต้องอยู่กับบิดามารดา

ประเพณีการปลงศพนั้นหากบิดามารดาหรือญาติพี่น้องเสียชีวิต  ลูกหลานผู้ชายจะโกนหัว  และจะ

นำไม้ไผ่มาสร้างเป็นแคร่และยกสูงเหนือน้ำ  นำศพมาวางบนแคร่  เอาฟืนมากองรอบศพ  ประดับตกแต่งบริเวณงานด้วยธง  จุดธูป  เป่าสังข์  ตีกลอง  แล้วจุดไฟที่กองนั้น  เพื่อเอาศพ  เมื่อไฟไม้ศพแล้วก็ล่วงจมน้ำไป  ทั้งชนชั้นสูงและชนชั้นธรรมดาจะเผาด้วยวิธีนี้  แต่สำหรับพระเจ้าแผ่นดินจะมีการเก็บกระดูกที่เหลือจากกองไฟและนำไปเก็บรักษาไว้ในโกศทองคำ  แล้วนำไปบรรจุไว้ที่วัดแห่งหนึ่ง

อาณาจักรหรือรัฐเซียะโท้วนี้ได้ส่งคณะทูตไปยังเมืองจีนเป็นการตอบแทนพระราชไมตรี  กันในปี  พ.ศ.  ๑๑๕๑ – ๑๑๕๒  และ  ๑๑๕๓  พร้อมกับส่งมงกุฎทองลายดอกชบา  ผลิตผลของป่าและการบูรไปเป็นเครื่องบรรณาการด้วย

สำหรับที่ตั้งอาณาจักรหรือรัฐเซียะโท้วนี้  มีการสันนิษฐานว่าน่าจะอยู่บริเวณจังหวัดสงขลา  เมืองปัตตานี  และเมืองนราธิวาส  หรือเมืองไทรบุรี  (เคดะห์)  ซึ่งอยู่ในมลายู

ข้อน่าศึกษาก็คือ  การเดินทางไปยังเซียะโท้วนั้นต้องลากจูงเรือไปตามลำน้ำเป็นเวลากว่าหนึ่งเดือนจึงมีเมืองหลวงเซี้ยโท้ว

อาณาจักรแห่งนี้มรอาณาเขตกว้างหลายพันลี้  ถือว่าเป็นอาณาจักกว้างใหญ่ไพศาลแห่งหนึ่ง  หาก

ไม่มีความระบุว่าทิศเหนือจดทะเลใหญ่  ทิศใต้จดรัฐโฮโลตัน  คือกลันตันปแล้วก็หมายเอาว่า  เซียะโท้วนี้  น่าจะเป็นอาณาจักรสยาม  ที่สอดคล้องกับการมีพระราชวัง  ที่มีกำแพง  พระนครห่าง  ๑๐๐  ก้าว  และมีพระราชบัลลังก์  มีหมู่พระที่นั่งที่เป็นราชมณเฑียร  เหมือนพระราชวังหลวงในกรุงศรีอยุธยา  ลักษณะของพระราชวังเช่นนี้  จะมีขึ้นบริเวณเมืองสงขลา  เมืองปัตตานี  และเมืองไทรบุรี  นั้นก็ดูติดขัดที่นับถือศาสนาอิสลาม  และไม่น่าจะมีพราหมณ์  หรือพระราชวังขนาดใหญ่ตามจดหมายเหตุของม้าตวนหลิน  จึงมีข้อน่าศึกษาว่าน่าจะเป็นบริเวณพื้นที่ของเมืองนครศรีธรรมราช  เมืองสุราษฎร์ธานี  ที่มีกษัตริย์และศาสนาพราหมณ์เข้มแข็งมาอยู่ก่อน  ซึ่งแต่เดิมนั้นเมืองนี้รวมอยู่กับมลายู  และเป็นเมืองหนึ่งของอาณาจักรศรวิชัย

ดันดันหรือตันตัน  เป็นเมืองหนึ่งทีอยู่ทางตอนใต้ของเมืองฉีตู  ปรากฎชื่อในจดหมายเหตุสมัย

ราชวงศ์เหลียง  (พ.ศ.  ๑๐๔๕-๑๐๙๙)  มีความเล่าว่า  ในปี  พ.ศ.  ๑๐๗๓  นั้นเมือง  ดันดันได้ส่งคณะทูตไปจีน  พร้อมกับเครื่องบรรณาการประกอบด้วยพระพุทธรูปปลักจากงาช้าง  ๒  องค์  สถูป  ๒  องค์  ไข่มุกอย่างดี  ผ้าฝ้าย  น้ำหอมต่าง ๆ  และยา

ต่อมา  พ.ศ.  ๑๐๗๘  ได้ส่งคณะทูตไปเมืองจีนอีกเป็นครั้งที่สอง  และใน พ.ศ.  ๑๑๖๙  ได้มีบันทึกว่าจีนได้ตอบรับคณะทูตจากเมืองดันดัน  ต่อมาไม่ปรากฏชื่อเมืองนี้ในบันทึกของจีนอีก  เมืองดันดัน  ยังไม่ทราบว่าอยู่ตรงที่ใด

พันพันหรือพานพาน  ในจดหมายเหตุจีนราชวงศ์เหลียงและพงศาวดารจีนสมัยราชวงศ์ถัง  ได้บันทึกถึงเมืองนี้ว่าพันพันนัน  ตั้งอยู่บนชายฝั่งทะเลที่เป็นอ่าว  อยู่ทิศตะวันตกเฉียงใต้ของประเทศหลินยี่  (คือ  อาณาจักรจามปา)  เรือสำเภาจากเมืองเกียวเจา  อาจแล่นไปถึงได้ภายใน  ๔๐  วัน  พันพันนั้นอยู่เหนือลังยาเสียว  และมีอาณาเขตติดต่อกัน  ประชากรนั้นศึกษาหนังสือจากพวกพราหมณ์  แต่มีศรัทธาในพระพุทธสาสนา  และใน  พ.ศ.  ๑๑๗๘  นั้นได้จัดส่งสิ่งของพื้นเมืองเป็นเครื่องบรรณาการไปถวายจักรพรรดิของจีน  (พระเจ้าถังไท่จง)

ต้านหมาหลิงหรือตันมาลิง  ในบันทึกของชาวจูกัว  (พ.ศ.  ๑๗๖๘)  ซึ่งผู้มีบทบาทสำคัญในการค้าต่างประเทศของจีนในสมัยราชวงศ์ซุ่ง  โดยทำหน้าที่ประจำอยู่ที่เมืองท่าของฮกเกี้ยนนั้น  ได้บันทึกถึงเมืองต้าหมาหลิงไว้ว่า  เมืองนี้มีกำแพงไม้ล้อมรอบ  กำแพงนี้กว้าง  ๖-๗  ฟุต  และสูงกว่า  ๒๐  ฟุตตอนบนของกำแพงนั้นกว้าง  อาจใช้เป็นลานต่อสู้ได้  บ้านของข้าราชการสร้างด้วยไม้กระดาน  ในขณะที่บ้านคนธรรมดาสร้างด้วยไม้ไผ่  มีใบไม้ทำเป็นฝากั้นห้อง  (แผงไม้สานที่มีใบไม้)  และผูกมัดด้วยหวาย  ประชากรนิยมขมวดผมไว้ข้างหลัง  (เกล้ามวยผม)แบพราหมณ์)  และเดินเท้าเปล่าหรือใช้ควายเป็นพาหนะ  ผลิตผลพื้นเมืองมีขี้ผึ้ง  ไม้จันทน์  ไม้มะเกลือ  การบูร  งาช้าง  และนอแรด  การค้านั้นของเมืองนี้มีพ่อค้าชาวต่างชาติคอยหาสินค้านานาชนิด  มาขายให้ประชาชน  นับตั้งแต่สินค้าที่เป็นของจำเป็นใช้ในชีวิตประจำวัน  เช่น  เกลือ  น้ำตาล  ข้าว  และเครื่องปั้นดินเผา  ไปจนถึงสิ้นค้าฟุ่มเฟือย  เช่น  ผ้าไหม  เครื่องเคลือบ  ภาชนะ  โลหะทำด้วยเงินและทอง

จากต้าหมาหลิงนี้  เดินทางโดยเรือ  ๖  วัน  ๖ คืน  ไปถึงลังกาเสียว  ซึ่งอาจเดินทางโดยทางบกได้ด้วย  ในจารึกของพระเจ้าราเชนทร์  โจฬะที่ ๑  ซึ่งกษัตริยฺราชวงศ์โจฬะที่ครองเมืองอินดียได้  ที่เมืองตันเซอร์ของกษัตริย์จากหลังฐานต้าหมาหลิงแห่งนี้  ได้กล่าวว่า  ต้าหมาหลิงนั้นเคยตกเป็นเมืองขึ้นอยู่อาณาจักรศรีวิชัย  ในครั้งนั้น  พ.ศ.  ๑๕๖๘  พระองค์ได้ยกทัพไปต่ออาณาจักรศรีวิชัยนั้นมีหลายเมืองรวมทั้งต้าหมาหลิงด้วยต้าหมาหลิงแห่งนี้  คือ  ตามพรลิงค์  หรือเมืองนครศรีธรรมราช  ซึ่งเป็นชื่อที่ปรากฏใน  จารึกเมืองตรหิ

สังยาเสียวหรือลังกาสุกะ  เมืองนี้ปรากฏชื่อในกฎหมายเหตุจีนราชวงศ์เหลียงและในจดหมายเหตุมลายูและชวา  เรียก  ลังกาสุกะ  ในหลักฐานของจีนกล่าวว่า  รัฐลังยาเสียวนี้ตั้งมากว่า  ๔๐๐  ปีแล้ว  มีอาณาเขตจดทะเลทั่งสองฝั่งของแหลมมลายู  โดยตั้งอยู่ใต้รัฐพันพัน  กล่าวคือด้านตะวันออกนั้นจดอ่าวไทย  (แถบปัตตานี)  และด้านตะวันตกอ่าวเบงกอล  (ด้านเหนือแคว้นไทรบุรีหรือเคดะห์)  จึงทำให้เป็นเมืองที่ควบคุมเส้นทางบกที่เดินทางไปยังดินแดนมลายู  กษัตริย์เมืองนี้นุ่งโสร่ง  ทำด้วยผ้าฝ้ายกันมัน  ไม่สวมรองเท้า  ประชาชนซอยผมสั้นและนุ่งโสร่ง  เช่นเดียวกัน  สินค้าพื้นเมืองมี    งาช้าง  และผ้าแพรมาแลกเปลี่ยนกับสินค้าพื้นเมือง  ลังยาเสียวนี้เคยเป็นเมืองประเทศราชของอาณาจักรศรีวิชัยเช่นเดียวกันลังยาเสียวหรือลังกาสุกะ  สันนิษฐานกันว่า  น่าจะอยู่บริเวณยะรัง  จังหวัดปัตตานี

                ตักโกละ  ในบันทึกของปโตเลมีและมหานิเทศ  มิลินทปัญหา  ได้กล่าวถึงเมืองตักโกละว่า  พ่อค้าที่ร่ำรวยจะต้องเดินทางมาค้าขายที่ตักโกละ  จีนและสุวรรณภูมิ  ซึ่งกล่าวว่าตักโกละว่า  พ่อค้าที่ร่ำรวยจะต้องเดินทางมาค้าขายที่ตักโกละ  จีนและสุวรรณภูมิ  ซึ่งกล่าวว่าตักดกละนั้นเป็นเมืองท่าที่โบราณ  ที่พ่อค้าจากโลกตะวันตกนินมเดินเรือมาแวะพักก่อนเดินทางไปเมืองอื่น ๆ  ตักโกละแห่งนี้เคยตกเป็นเมืองประเทศราชของอาณาจักรศรีวิชัย

ตักดกละ  ในบันทึกของปโตเลมีละมหานิเทศ  มิลิทะปัญหา  ได้กล่าวถึงเมืองตักโกละว่า  พ่อค้าที่ร่ำรวยจะต้องเดินทางมาค้าขายที่ตักโกลละ  จีนและสุวรรณภูมิ  ซึ่งกล่าวว่าตักโกละ  นั้นเป็นเมืองท่าโบราณนี้เคยตกเป็นเมืองประเทศราชของอาณาจักรศรีวิชัย

ตักโกละ  นี้เป็นแหล่งที่กระงาน (ตลาดกระวาน-ตักโกวาน)  เป็นเมืองท่าโบราณเข้าใจว่าจะอยู่ชายฝั่งทะเลด้นตะวันตกแยงใต้ของคาบสมุทรมลายู  บริเวณเมืองตรังและปากน้ำตะกั่วป่า