ราชวงศ์บ้านพลูหลวง

สมเด็จพระบรมราชาธิราชที่  4  (สมเด็จพระเจ้าอุทุมพร)

ครองราชย์  1  เดือนใน  พ.ศ. 2301

สมเด็จพระเจ้าอุทุมพร  คือ  เจ้าฟ้าอุทุมพร  พระโอรสของสมเด็จพระเจ้าบรมโกษฐ์  เดิมนั้นได้รับแต่งตั้งเป็นกรมขุนพรพินิต  หลังจากพระเชษฐา  เจ้าฟ้าธรรมธิเบศร์  ต้องพระอาญาสิ้นพระชนม์นั้น  ทำให้เจ้าฟ้าอุทุมพรได้เป็นพระมหาอุปราช  และ  พ.ศ.  2301  เมื่อสมเด็จพระเจ้าบรมโกษฐ์สวรรคตลง  จึงได้ขึ้นครองราชย์เป็นกษัตริย์ในที่สุด  ขณะนั้นเจ้าฟ้าเอกทัศน์  พระเชษฐาได้ลาผนวชออกมาคอยดูเหตุการณ์อยู่ในพระราชวังหลวงแล้ว

ครั้นเมื่อจัดพระราชพิธีพระบรมศพของสมเด็จบรมโกษฐ์เสร็จแล้ว  พระองค์ทรงให้ทำการจับพระองค์เจ้า  3  องค์ที่ตระเตรียมสะสมกำลังชิงอำนาจ  ได้ตัว  กรมหมื่นจิตต์สุนทร  กรมหมื่นสุนทรเทพ  และกรมหมื่นเสพย์ภักดี  สำเร็จโทษเสีย

ในแผ่นดินของพระองค์นั้นมีเหตุการณ์สำคัญดังนี้  กรมพระเทพามาตย์  (กรมหลวงพิพิธมนตรี)  ได้เสด็จทิวงคต  พระองค์ทรงสร้างวัดอุทุมพรขึ้น  และให้ทำการปฏิสังขรณ์หลังคามณฑปพระพุทธบาทโดยหุ้มทอง  2  ชั้น  สิ้นทอง  144  ชั่ง

ส่วนเจ้าฟ้าเอกทัศน์  (กรมขุนอนุรักษ์มนตรี)  ที่ลาผนวชมาคอยดูท่าทีอยู่ในพระราชวังหลวงนั้น  ไดตั้งพระองค์เป็นอิสระโดยขึ้นประทับอยู่บนพระที่นั่งสุริยาสน์อมรินทร์โดยพลการทำทีขึ้นดำรงตำแหน่งเป็นพระเจ้าแผ่นดินโดยพลการ  ทำให้สมเด็จพระเจ้าอุทุมพร  ซึ่งเพิ่งครองราชย์มาได้เดือนเศษนั้น  ทรงรำคาญการกระทำของพระเชษฐาธิราช  เมื่อพระองค์ทรงคิดว่าพระองค์เองนั้นเป็นพระอนุชา  หาควรรับราชบัลลังก์ไม่  จึงถวายราชสมบัติคืนให้สมเด็จพระเชษฐาธิราชขึ้นครองราชย์เป็นกษัตริย์ครองกรุงศรีอยุธยาต่อไป

ส่วนสมเด็จพระเจ้าอุทุมพรนั้นได้เสด็จทรงเรือพระที่นั่งกิ่ง  ไปทรงผนวชอยู่ที่วัดเดิม  (วัดศรีอโยชฌิยา)  แล้วเสด็จมาประทับปฏิบัติธรรมอยู่ที่วัดประดู่โรงธรรม  ผู้คนทั่วไปยังนับถือพระองค์อยู่  พากันเรียกพระองค์ว่า  ขุนหลวงหาวัด เมื่อครั้งเสียกรุงแก่พม่าใน  พ.ศ. 2310  นั้นทรงถูกนำตัวไปพม่าและสิ้นพระชนม์ที่พม่า

สมเด็จพระเจ้าอุทุมพร  หรือ  สมเด็จพระบรมราชาธิราชที่  4  คือ  กรมขุนพรพินิต  (ขุนหลวงหาวัด)  เป็นพระโอรสของสมเด็จพระบรมโกษฐ์  ครองราชย์  พ.ศ. 2301  รัชกาลนี้มีเหตุการณ์สำคัญ  คือ  กรมพระเทพามาตย์  (รกมหลวงพิพิธมนตรี)  ได้เสด็จทิวงคต  สร้างวัดอุทุมพร  และทำการปฏิสังขรณ์หลังคามณฑปพระพุทธบาทโดยหุ้มทอง  2  ชั้น  สิ้นทอง  144  ชั่ง  ต่อมาพระองค์ทรงคิดว่าพระองค์เองทรงเป็นพระอนุชา  หาควรรับราชบัลลังก็ไม่จึงถวายคืนให้สมเด็จพระเชษฐาธิราช  แล้วเสด็จทรงเรือพระที่นั่งกิ่ง  ทรงผนวชอยู่ที่วัดเดิมและจำพรรษาอยู่วัดประดู่  พ.ศ. 2301  ครองราชย์  2  เดือน  ศักราชตรงกัน)