เขาพระวิหาร

“เขาพระวิหาร” ดินแดนต้องคำสาปที่นับว่าจะเสื่อมโทรมไปทุกขณะ สภาพภูมิประเทศของพื้นที่เขาพระวิหาร จะมีลักษณะเป็นเขาหินทรายลาดชันขึ้นไปยังเขตเขมร ถ้าฝนตก น้ำจะไหลลงมารวมทางเขตประเทศไทย เดิมทีไทยเคยครอบครองดินแดนแห่งนี้ ต่อมาก็ต้องเสียปราสาทเขาพระวิหาร ด้วยการตัดสินของศาลโลกในปี 2505

เมื่อขึ้นไปยังตัวปราสาท เราก็พบร่องรอยซากหักพังมากมาย บางส่วนแทบหาโครงสร้างเดิมไม่ได้เลย หากเราจะมองหาภาพแกะสลักต่างๆ หน้าบัน ภาพนางอัปสรา ก็หาดูได้น้อยมาก นางอัปสราผมยังไม่ได้เห็นสักภาพ ในส่วนอาคารปราสาทที่ยังคงสภาพสมบูรณ์  แท่งหินที่นำมาประกอบเป็นองค์ปราสาทยังไม่ได้แกะสลัก ยังเป็นแผ่นหินเรียบๆ สงสัยพระเจ้าสุริยวรมันที่ 1 และ สุริยวรมันที่ 2 ยังสร้างไม่เสร็จ

โคปุระแต่ละชั้นก่อนถึงลานด้านหน้า จะผ่านบันไดหลายขั้น โคปุระแต่ละชั้นจึงเปลี่ยนระดับความสูงทีละช่วง นอกจากนี้โคปะรุยังบังส่วนถัดไปของปราสาท ทำให้ไม่สามารถแลเห็นโครงสร้างปราสาททั้งหมดจากมุมใดมุมหนึ่งได้ โคปุระชั้นที่ 5 ส่วนหลังคากระเบื้องนั้นหายไปหมดแล้ว สำหรับโคปุระชั้นที่ 4 มีหน้าบันด้านนอกทางทิศใต้ เป็นภาพสลักการกวนเกษียรสมุทร สำหรับโคปุระชั้นที่ 3 นั้นมีขนาดใหญ่สุด และขนาบด้วยห้องสองห้อง ตัวปราสาทประธานนั้นสามารถผ่านเข้าไปทางลานด้านหน้า ส่วนด้านนอกเป็นบรรณาลัย (ห้องสมุด) สองหลัง

ไปจนสุดปลายผาของยอดเขาพระวิหาร จะพบร่องรอยสนามสงครามที่เป็นสาเหตุให้ปราสาทเขาพระวิหารต้องเสื่อมโทรมมากขึ้น องค์ปราสาทบางจุดจะมีรอยกระสุนปืนสะเก็ดระเบิด เป็นงานสร้างปราสาทนอกเหนือจากพระเจ้าสุริยวรมันสร้างขึ้นมา และที่ปลายผาสามารถชมวิวผืนป่าและหมู่บ้าน ในเขตจังหวัดพระวิหารของกัมพูชา

บรรยากาศการเที่ยวปราสาทเขาพระวิหารก็ไม่ได้สาระอะไรมากมาย เพียงแค่ดูแท่งหินเป็นสภาพหักพัง นอกจากนี้ยังมีเพิงร้านค้าขายของที่ระลึก ขายเครื่องดื่ม และมีไกด์น้อยๆ พาเราชวนเที่ยวเขาพระวิหาร ที่หมายถึงค่าตอบแทนนำเที่ยวด้วย

 ซากปราสาทเขาพระวิหาร

เทวสถานในปราสาทพระวิหาร

บรรยากาศภายในปราสาทพระวิหาร

ไกด์ตัวน้อย

เพิงร้านค้ารอบปราสาทพระวิหาร

สิ่งแปลกตาที่ทุกวันนี้เป็นส่วนประกอบของปราสาทเขาพระวิหาร คือบ้านเรือน สิ่งปลูกสร้างที่มีมากขึ้น มีมอเตอร์ไซค์วิ่งไปมา ราวกับว่ามีวินด์มอเตอร์ไซค์อยู่ข้างบนนี้

“เราสามารถขับรถมอเตอร์ไซค์ลงไปยังหมู่บ้านด้านล่างได้ มีถนนตัดขึ้นมาจากด้านล่าง รถยนต์ธรรมดาจะขึ้นไม่ได้ ต้องเป็นโฟร์วินด์กับมอเตอร์ไซค์เท่านั้น” ชาวบ้านบอกว่าถนนที่ตัดขึ้นมาจากหมู่บ้านด้านล่างของเขาพระวิหารนั้น ฝรั่งชาติใดไม่รู้ เขาเป็นจัดการ เพื่อดำเนินการฟื้นฟูปราสาทเขาพระวิหาร  ในบริเวณพื้นที่ด่านแรกที่เราเข้ามานี้ จะพบเห็นอาคารบ้านเรือน ร้านค้า เพิงขายของที่ระลึก วางเรียงรายไปตามภูมิประเทศ  และยังพบกิจกรรมยามว่างของคนเขมร คือเล่นไพ่ 

ค่าเข้าชมเขาพระวิหาร

ด่านแรกเราต้องเสียค่าธรรมเนียมอุทยานแห่งชาติเขาพระวิหาร ทั้งค่าคนและค่ารถ  จากนั้นเมื่อเราต้องการเข้าไปชมปราสาทเขาพระวิหาร ก็ต้องเสียค่าด่านฝั่งไทย ประมาณ 5 บาท เมื่อเดินเข้าเขตแดนเขมรก่อนเข้าบริเวณปราสาท ต้องซื้อตั๋วค่าเข้าชมอีก 50 บาท แล้วไปยื่นที่ด่านเข้า โดยมีเจ้าหน้าที่เขมรคอยตรวจบัตร

กรณีข้อพิพาทระหว่างไทย-กัมพูชา

“สหรัฐฯ ประกาศสนับสนุนให้รัฐบาลกัมพูชาจดทะเบียนเขาพระวิหารเป็นมรดกโลก โดยจะช่วยเหลือเต็มที่ ตั้งแต่การจัดเตรียมแผนการบริหารจัดการที่ยังไม่แล้วเสร็จ รวมทั้งช่วยฟื้นฟูบูรณะ  ข้อเสนอนี้มีขึ้นขณะที่ปัญหาต่างๆ ระหว่างกัมพูชากับไทย อันเกี่ยวเนื่องกับเขาพระวิหารยังไม่ได้รับการแก้ไข”

เมื่อไม่นานมานี้คณะกรรมการยูเนสโกได้ประกาศเลื่อนการประกาศให้ “เขาพระวิหาร” เป็นมรดกโลก ในการประชุมใหญ่ที่ประเทศนิวซีแลนด์ เพราะเห็นว่ายังเป็นประเด็นที่ทางการไทยและกัมพูชาต้องหารือกันให้ชัดเจน โดยยูเนสโกขอให้สองประเทศตกลงกันให้เรียบร้อยก่อน แล้วค่อยให้รัฐบาลกัมพูชาเสนอเรื่องเข้าไปใหม่ในปีหน้า

เรื่องนี้มีผลกระทบต่อประเทศไทยเพราะหากการขึ้นทะเบียนปราสาทเขาพระวิหารเป็นมรดกโลกสำเร็จจะทำให้ดินแดนปราสาทเขาพระวิหารได้รับการยอมรับว่าเป็นของกัมพูชาโดยปริยาย และอาจส่งผลให้ไทยต้องเสียดินแดนดังกล่าว รวมทั้งผลประโยชน์ที่พึงได้

จุดชมวิวผามออีแดง

ภาพสลักนูนต่ำบนผามออีแดง

ฟังดูเหตุผลบางสิ่งบางอย่างที่ทำให้ไทยต้องวิตกในประเด็นเรื่องการประกาศให้ปราสาทเขาพระวิหารเป็นมรดกโลก และมีบางสิ่งที่มีการบิดเบือนข้อมูลว่าทางขึ้นเขาพระวิหารอยู่ทางตะวันออก ข้อเท็จจริงคือทางตะวันตก คือ ประเทศไทย

สำหรับประเด็นทางขึ้น  คนไทยชอบตั้งคำถามว่า เขาพระวิหารควรเป็นของไทย ในเมื่อทางขึ้นอยู่ฝั่งไทย ซึ่งถ้าหากยึดตามหลักภูมิศาสตร์เขาพระวิหารก็น่าจะเป็นของไทย

ต่อมาเป็นเรื่องโครงสร้างของปราสาทหินแต่ละแห่ง อันเป็นเทวสถานที่สำคัญทางด้านศาสนา จะมีองค์ประกอบทั้งอาคารปราสาท บารายหรือสระน้ำ และองค์ประกอบส่วนอื่นๆ นั่นหมายความว่า ปราสาทเขาพระวิหารได้รับการประกาศให้เป็นมรดกโลกขึ้นมาแล้ว สระตราว หรือบาราย เป็นธารน้ำอยู่ตรงบริเวณลานหินเชิงเขาพระวิหาร  มีแนวหินซ้อนกันเป็นขอบเขื่อนกั้นสายน้ำให้ไหลไปตามที่ต้องการ (สร้างด้วยท่อนหินทรายซึ่งตัดมาจากแหล่งตัดหินมาวางเรียงกันอย่างเป็นระเบียบ)  สถูปคู่ ภาพสลักนูนต่ำที่ผามออีแดง หรือบรรณาลัยของปราสาทโดนตรวลที่อยู่ใกล้เคียงกับปราสาทเขาพระวิหาร อันเป็นโบราณสถานที่ตั้งอยู่ในเขตประเทศไทย จะตกไปเป็นของกัมพูชาหรือไม่หากเป็นเช่นนั้น ถือว่าเป็นการเสียดินแดน แบบเสียค่าโง่เลยทีเดียว

มีกระแสข่าวออกมาว่าเจ้าตัวแสบอย่างอเมริกายินดีสนับสนุนการเป็นมรดกโลกของเขาพระวิหารอย่างเต็มที่ คงต้องตามดูไว้มีนัยยะสำคัญอันใดบ้าง อีกทั้งทางนายกรัฐมนตรีฮุนเซนแห่งกัมพูชายังได้สั่งตัดถนน 2 สาย มีสายหนึ่งตัดจาก จ.กัมปงธม ตรงไปยังพระวิหาร เชื่อว่าเป็นความพยายามที่จะลดการพึ่งพาทางขึ้นไปเที่ยวชมเขาพระวิหารที่อยู่ในดินแดนไทย

ประวัติความเป็นมา

การสำรวจพื้นที่ป่าสงวนแห่งชาติป่าเขาพระวิหาร ป่าฝั่งลำโดมใหญ่ ท้องที่อำเภอกันทรลักษณ์ จังหวัดศรีสะเกษ และอำเภอน้ำยืน จังหวัดอุบลราชธานี เป็นพื้นที่กองทัพภาคที่ 2 และกองอำนวยการรักษาความมั่งคงภายในภาค 2 ค่ายสุรนารี นครราชสีมา ทำความตกลงกับกรมป่าไม้ กำหนดพื้นที่ป่าไม้ชายแดนให้เป็นพื้นที่เพื่อการอนุรักษ์ ห้ามเข้าไปและอาศัยอยู่โดยเด็ดขาด เนื่องจากพื้นที่ดังกล่าวยังคงความอุดมสมบูรณ์ไปด้วยป่าไม้ และเป็นแหล่งต้นน้ำลำธาร มีสัตว์ป่านานาชนิดอาศัยอยู่มาก มีทัศนียภาพที่สวยงาม ตลอดจนโบราณสถานที่มีความสำคัญทางประวัติศาสตร์ เพื่อขอให้กรมป่าไม้กำหนด และประกาศเป็นอุทยานแห่งชาติต่อไป

พื้นที่ที่สำรวจเป็นพื้นที่ส่วนหนึ่งของเทือกเขาพนมดงรัก ลาดเอียงไปทางทิศเหนือกั้นพรมแดนระหว่างประเทศไทยกับประเทศกัมพูชาประชาธิปไตย อยู่ระหว่างเส้นรุ้งที่ 14ํ 22 44 ถึง 14ํ 28 05 เหนือกับเส้นแวงที่ 104ํ 40 12 ถึง 104ํ 59 35 ตะวันออก มีเนื้อที่ประมาณ 150 ตารางกิโลเมตร หรือประมาณ 93,750 ไร่ สภาพป่าเป็นป่าเบญจพรรณ อยู่ในป่าโครงการไม้กระยาเลยป่าเขาพระวิหาร(ศก.7) ผ่านการทำไม้แล้ว กับอีกส่วนหนึ่งอยู่ในป่าโครงการไม้กระยาเลยป่าฝั่งซ้ายลำโดมใหญ่ (อบ.2) พื้นที่ส่วนใหญ่เป็นที่ราบสูง และเนินเขามีความสูงจากระดับน้ำทะเลประมาณ 200-500 เมตร มีทัศนียภาพและทิวทัศน์ที่สวยงามอยู่หลายแห่ง อาทิเช่น จุดชมวิวผามออีแดง จุดชมวิวหน้าผาช่องโพย บริเวณป่าและสวนหินรอบสระตราว ถ้ำฤาษี แหล่งตัดหิน สถูปดู่ ภาพสลักนูนต่ำใต้ผามออีแดง น้ำตกผาช่องโพย จุดชมวิว ภูเซี่ยงหม้อ ปราสาทโดนตาล

และที่สำคัญอีกจุดหนึ่งคือปราสาทเขาพระวิหาร โบราณสถานสำคัญเก่าแก่ที่เคยเป็นกรณีพิพาทระหว่างไทยกับกัมพูชาประชาธิปไตย เมื่อ พ.ศ.2505 ซึ่งศาลยุติธรรมระหว่างประเทศได้ตัดสินให้ตกเป็นสมบัติ ของประเทศกัมพูชาประชาธิปไตยแล้วโดยเด็ดขาดก็ตาม แต่ถนนและบันไดทางขึ้นสู่ปราสาทเขาพระวิหารนั้นอยู่ด้านพื้นที่ของประเทศไทย จำเป็นอย่างยิ่งที่ต้องผ่านและอาศัยพื้นที่ทางขึ้นด้านบริเวณผามออีแดง ท้องที่ตำบลเสาธงชัย อำเภอกันทรลักษ์ จังหวัดศรีสะเกษ จัดว่าสะดวกที่สุด เพราะฉะนั้นการที่ชาวไทยหรือชนชาติต่างๆที่ต้องการเดินทางไปศึกษาหาความรู้และพักผ่อนหย่อนใจ บนปราสาทเขาพระวิหารจึงไม่เป็นปัญหาสำหรับประเทศไทยแต่อย่างใด ซึ่งตอนนี้ประเทศไทยโดยจังหวัดศรีสะเกษได้ประสานงานตกลงกับจังหวัดพระวิหาร ประเทศกัมพูชาประชาธิปไตยเรียบร้อยแล้ว ในเรื่องการขอใช้ประโยชน์ด้านการท่องเที่ยวของสถานที่บริเวณส่วนบนปราสาทเขาพระวิหารแห่งนี้ร่วมกัน

ปัจจุบันอุทยานแห่งชาติเขาพระวิหารได้ประกาศให้เป็นอุทยานแห่งชาติตาม พ.ร.บ.อุทยานแห่งชาติ พ.ศ. 2504 โดยได้ประกาศในราชกิจจานุเบกษา เล่ม 115 ตอนที่ 14 ก ลงวันที่ 20 มีนาคม พ.ศ.2541 นับเป็นอุทยานแห่งชาติลำดับที่ 83 ของภาคตะวันออกเฉียงเหนือ มีเนื้อที่ 81,250 ไร่

การเปิด-ปิดเขาพระวิหารเป็นตำนานไม่รู้จบนับตั้งแต่ปี พ.ศ. 2505 ปราสาทเขาพระวิหาร มรดกอันล้ำค่า สถานที่สำคัญทางประวัติศาสตร์ได้ตกเป็นกรรมสิทธิ์ของกัมพูชาตามคำพิพากษา ของศาลโลกเมื่อวันที่ 15 มิถุนายน2505 นับถึงวันนี้เป็นเวลา 41 ปีแล้วแต่ความพยายามของประชาชนชาวไทยยังฝังใจ และอยากขึ้นชมความงดงามดินแดนแห่งนี้มิเสื่อมคลาย กลายมาเป็นมิตรภาพสัมพันธ์ตามแนวชายแดน และนำไปสู่การ เปิดประตูสู่เขาพระวิหารมาเป็นระยะ ๆ ซึ่งต่อมาเมื่อปี พ.ศ.2513 รัฐบาลภายใต้การนำของนายพลลอนนอล เริ่มสร้างความสัมพันธ์กับประเทศไทย ทำให้มีการเปิดเขาพระวิหารให้ประชาชนทั้งสองประเทศเดินทางเข้าชมได ้เวลาผ่านไปประมาณปีพ.ศ.2518 รัฐบาลของนายพลลอนนอลก็ถูกยึดอำนาจโดยทหารเขมรแดง แผ่นดินของกัมพูชาเริ่มร้อนระอุไปด้วยภัยสงคราม เกิดสงครามล้างเผ่าพันธุ์โหดร้ายที่ชาวโลกต้องจดจำ ชาวเขมรเข่น ฆ่ากันเอง ปัญญาชนถูกฆ่าตายนับล้านๆ คน เขาพระวิหารถูกปิดลงอย่างสิ้นเชิงตั้งแต่บัดนั้นเป็นต้นมา และในที่สุด พอล พต หรือที่ทั่วโลกรู้จักในนามสล็อต ชาร์ นายกรัฐมนตรี ก็สูญเสียอำนาจลงในปี พ.ศ.2522

ความพยายามของทั้งสองประเทศที่จะเชื่อมความสัมพันธ์ เพื่อความมั่นคงระดับพื้นที่และระดับชาติก็เป็นจริงอีกครั้ง เมื่อวันที่ 6 มีนาคม 2535 มิตรภาพไทย-กัมพูชา ก็ชัดเจนขึ้น โดยฝ่ายไทยมี นายอนันต์ อนันตกูล ปลัดกระทรวงมหาดไทยสมัยนั้น พร้อมด้วย ร.ต.สมจิตร จุลพงษ์ ผวจ.ศรีสะเกษ และ นายซุก ซัมเฮง ผวจ.พระวิหาร ฝ่ายกัมพูชา ได้ลงนามข้อตกลงเปิดพรมแดนบริเวณเขาพระวิหาร และเปิดโอกาสให้ประชาชนและนักท่องเที่ยวได้เข้าชมตามปกติ

เชิญแสดงความคิดเห็น