น้ำ ตกหงาว นับได้ว่าเป็นน้ำตกคู่เมืองระนอง เพราะทุกคนที่เดินทางผ่านตัวเมืองระนองจะต้องเห็นสายน้ำสีขาวของน้ำตกหงา วที่ไหลตกลงมาจากหน้าผาสูง อุทยานแห่งชาติน้ำตกหงาวมีพื้นที่ทั้งหมดประมาณ 417,500 ไร่ หรือ 668 ตารางกิโลเมตร อยู่ในอำเภอเมือง อำเภอละอุ่น จังหวัดระนอง และอำเภอพะโต๊ะ อำเภอทุ่งตะโก อำเภอหลังสวน จังหวัดชุมพร ภูมิประเทศเป็นเทือกเขาสลับซับซ้อนทอดตัวยาวระหว่างสองจังหวัด มีสันเขานมสาวเป็นเส้นแบ่งเขตจังหวัดระนองกับจังหวัดชุมพร

อุทยานแห่งชาติน้ำตกหงาว เดิมชื่อ อุทยานแห่งชาติคลองเพรา มีประวัติการจัดตั้งเริ่มจากเมื่อในปี พ.ศ. 2521 ป่าไม้เขตสุราษฎร์ธานี ได้มีหนังสือถึงกรมป่าไม้แจ้งว่า บริเวณป่าสงวนแห่งชาติป่าทุ่งระยะนาสัก ท้องที่อำเภอสวี จังหวัดชุมพร สภาพป่าและภูมิประเทศส่วนใหญ่เป็นภูเขาสลับซับซ้อน มีไม้มีค่าเป็นจำนวนมาก เป็นป่าต้นน้ำลำธาร สัตว์ป่าชุกชุม ธรรมชาติสวยงามเหมาะแก่การจัดเป็นแหล่งท่องเที่ยวในลักษณะของอุทยานแห่งชาติ หรือเขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่า ซึ่งกองอนุรักษ์สัตว์ป่าได้สำรวจแล้วแจ้งว่า ป่าดังกล่าวไม่เหมาะสมที่จะจัดตั้งเป็นเขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่า

กองอุทยานแห่งชาติได้สั่งให้เจ้าหน้าที่ไปสำรวจเบื้องต้นได้รับรายงานว่า พื้นที่ดังกล่าวมีสภาพธรรมชาติที่เหมาะสมที่จะจัดตั้งเป็นอุทยานแห่งชาติได้ ประกอบกับในปี พ.ศ. 2524 นายประมวล กุลมาตย์ สมาชิกสภาผู้แทนราษฎรจังหวัดชุมพร ได้มีหนังสือกราบเรียน ฯพณฯ พลเอกเปรม ติณสูลานนท์ นายกรัฐมนตรี เสนอว่า ที่หมู่บ้านหมู่ที่ 13 (ปัจจุบัน หมู่ที่ 5) ตำบลตะโก อำเภอทุ่งตะโก จังหวัดชุมพร มีน้ำตกสวยงาม น้ำไหลตลอดปี มีสภาพป่าอุดมสมบูรณ์ เห็นควรสงวนไว้จัดเป็นอุทยานแห่งชาติ ฯพณฯ นายกรัฐมนตรีพิจารณาแล้วมีบัญชาให้กรมป่าไม้รับไปพิจารณาดำเนินการต่อไป

กองอุทยานแห่งชาติ จึงได้สั่งให้เจ้าหน้าที่ออกไปดำเนินการบุกเบิกจัดตั้งอุทยานแห่งชาติคลอง เพราตั้งแต่ปีงบประมาณ 2524 แต่ต่อมาเกิดเหตุการณ์บ้านเมืองไม่สงบ เนื่องจากการแทรกซึมของผู้ก่อการร้ายคอมมิวนิสต์ ไม่เป็นที่ปลอดภัยต่อการปฏิบัติงานของเจ้าหน้าที่ จึงได้ระงับแผนงานไว้เป็นการชั่วคราว เมื่อสถานการณ์เข้าสู่ภาวะปกติแล้ว ในปี พ.ศ. 2526 กองอุทยานแห่งชาติจึงได้ให้เจ้าหน้าที่ออกไปบุกเบิกจัดตั้งอุทยานแห่งชาติ คลองเพราอีกครั้งหนึ่ง ซึ่งเจ้าหน้าที่ได้เข้าเริ่มดำเนินการตั้งแต่ปีงบประมาณ 2527 เป็นต้นมา

สำหรับน้ำตกหงาวนั้น เดิมคือ วนอุทยานน้ำตกหงาว อยู่ในท้องที่ตำบลหงาว อำเภอเมือง จังหวัดระนอง มีแนวเขตตามแนวเขตป่าสงวนแห่งชาติป่าเขาน้ำตกหงาว มีเนื้อที่ประมาณ 2.93 ตารางกิโลเมตร เป็นแหล่งท่องเที่ยวที่มีชื่อเสียงของจังหวัดระนอง อยู่ในความดูแลของสำนักงานป่าไม้จังหวัดระนองมาตั้งแต่ปี พ.ศ. 2498 จนถึงปี พ.ศ. 2524 จึงได้โอนไปขึ้นกับกองอุทยานแห่งชาติ ซึ่งได้ให้หัวหน้าอุทยานแห่งชาติแหลมสนมาเป็นผู้ควบคุมดูแลวนอุทยานน้ำตกหงา วอีกหน้าที่หนึ่ง

ต่อมาในปี พ.ศ. 2532 ได้มีการผนวกวนอุทยานน้ำตกหงาวเข้าเป็นเขตอุทยานแห่งชาติคลองเพราและเปลี่ยน ชื่อมาเป็น “อุทยานแห่งชาติน้ำตกหงาว” เมื่อปี พ.ศ. 2537

ปัจจุบันอุทยานแห่งชาติน้ำตกหงาวได้รับการประกาศให้เป็นอุทยานแห่งชาติ ตามพระราชบัญญัติอุทยานแห่งชาติ พ.ศ. 2504 แล้ว ประกอบด้วยพื้นที่ทั้งหมด 417,500 ไร่ โดยได้ตราพระราชกฤษฎีกากำหนดที่ดินป่าป่าละอุ่น และป่าราชกรูดในท้องที่ตำบลบางแก้ว ตำบลละอุ่นใต้ ตำบลบางพระเหนือ ตำบลละอุ่นเหนือ อำเภอละอุ่น ตำบลบางริ้น ตำบลหาดส้มแป้น ตำบลหงาว ตำบลราชกรูด อำเภอเมืองระนอง จังหวัดระนอง ป่าทุ่งระยะ ป่านาสัก ป่าเขาตังอา ป่าคลองโชน ป่าพะโต๊ะ ป่าปังหวาน และป่าปากทรง ในท้องที่ตำบลเขาค่าย อำเภอสวี ตำบลช่องไม้แก้ว ตำบลตะโก อำเภอทุ่งตะโก ตำบลนาขา ตำบลวังตะกอ ตำบลหาดยาย อำเภอหลังสวน และตำบลปังหวาน ตำบลพระรักษ์ ตำบลพะโต๊ะ ตำบลปากทรง อำเภอพะโต๊ะ จังหวัดชุมพร ให้เป็นอุทยานแห่งชาติ ซึ่งประกาศในราชกิจจานุเบกษา เล่ม 116 ตอนที่ 44 ก วันที่ 2 มิถุนายน 2542 เป็นลำดับที่ 93 ของประเทศ

ลักษณะภูมิประเทศ

เป็น เทือกเขาสลับซับซ้อนมีที่ราบน้อยมาก เทือกเขาเป็นทิวยาวในแนวเหนือ–ใต้ ประกอบด้วย เขาแดน เขาห้วยเสียด เขานมสาว ยอดเขาที่สูงที่สุด คือ ยอดเขานมสาว มีความสูง 1,089 เมตรจากระดับน้ำทะเล สันเขาที่เป็นแนวยาวนี้เป็นเส้นแบ่งเขตจังหวัดระนองกับจังหวัดชุมพร และเป็นแหล่งต้นน้ำลำธารที่สำคัญ เช่น คลองสวี คลองเพรา คลองตะโก และคลองหลังสวน ในจังหวัดชุมพร คลองละอุ่น คลองระวิ คลองหาดส้มแป้น คลองบางริ้น คลองหงาว และคลองราชกรูด ในจังหวัดระนอง

ลักษณะภูมิอากาศ
 

สภาพ ภูมิอากาศ อยู่ในเขตลมมรสุม ในฤดูฝนจะมีฝนตกชุกระหว่างเดือน พฤษภาคม - ธันวาคม ช่วงที่เหมาะสำหรับการท่องเที่ยว คือ ในช่วงระหว่างเดือนพฤศจิกายน - เมษายน

พรรณไม้และสัตว์ป่า

สภาพ ป่าในเขตอุทยานแห่งชาติน้ำตกหงาว เป็นป่าดิบชื้น มีต้นไม้ใหญ่ ไม้มีค่าและไม้พื้นล่างขึ้นอยู่หนาแน่นที่สำคัญ ได้แก่ พญาไม้ ตะเคียนทอง หลุมพอ จำปา ยาง ยูง บุนนาค ตะแบก อินทนิล มังตาล กระบาก ตาเสือ ตะเคียนทราย สมพง พิกุลป่า มะม่วงป่า ไข่เขียว ฯลฯ พืชพื้นล่างและพืชอิงอาศัยได้แก่ หวาย ระกำ ไผ่ เฟิน โกมาซุม และบัวผุด เป็นต้น

โกมาซุม เป็นดอกไม้ประจำจังหวัดระนอง เป็นกล้วยไม้ชนิดหนึ่ง มีชื่อว่า “เอื้องเงินหลวง” ชื่อวิทยาศาสตร์ว่า Dendrobium formosum Roxb. ex Lindl. มีลักษณะคล้ายดอกแคทลียา กลีบสีขาว กลีบใหญ่จะมีแต้มสีเหลืองอ่อนอยู่ตรงกลาง ดอกจะมีกลิ่นหอมอ่อน ๆ จะออกดอกในช่วงเดือนตุลาคม ถึงเดือนธันวาคม พบมากบริเวณป่าที่มีความชุ่มชื้นสูง โดยเฉพาะป่าที่น้ำตกหงาว

สัตว์ป่าที่อาศัยอยู่ ได้แก่ สมเสร็จ กระทิง เสือดำ หมี เก้ง ลิง ค่าง หมูป่า หมีขอ เลียงผา กระรอก งูเห่า งูจงอาง งูเหลือม เต่า ตะพาบน้ำ ไก่ป่า นกหว้า นกกาฮัง นกเงือก ฯลฯ โดยเฉพาะอย่างยิ่ง มีสัตว์ที่เป็นจุดเด่นที่สำคัญยิ่ง คือ “ปูเจ้าฟ้า” ปูน้ำตกพันธุ์ใหม่ พบครั้งแรกในโลกที่บริเวณน้ำตกหงาว จังหวัดระนอง นอกจากนั้น มีการพบช้างป่าในป่าพะโต๊ะ จำนวน 2 โขลง

ปูเจ้าฟ้า มีชื่อวิทยาศาสตร์ว่า Phricotelphusa sirindhorn Naiyanete ชื่อสามัญว่า Panda crab เป็นปูชนิดใหม่ของโลกพบครั้งแรกที่น้ำตกหงาว มีเอกลักษณ์เฉพาะตัว ที่โดดเด่นไม่เหมือนปูน้ำจืดทั่วๆ ไป คือ บริเวณส่วนของกระดองและก้ามเป็นสีขาว บริเวณปากและเบ้าตา และขาทั้งสี่คู่ เป็นสีม่วงดำ

อุทยาน แห่งชาติน้ำตกหงาว มีที่ทำการอยู่บริเวณน้ำตกหงาว ในท้องที่หมู่ที่ 1 ตำบลหงาว อำเภอเมือง จังหวัดระนอง จากตัวเมืองระนองไปตามทางหลวงแผ่นดินหมายเลข 4 (ระนอง – ราชกรูด ) เป็นระยะทางประมาณ 13 กิโลเมตร แยกซ้ายตรงข้ามภูเขาหญ้าเข้าไปเป็นระยะทางประมาณ 700 เมตร ถึงที่ทำการอุทยานแห่งชาติ

สำหรับการเดินทางไปน้ำตกคลองเพรา ใช้เส้นทาง หลังสวน – ทุ่งตะโก จากตลาดหลังสวนเป็นระยะทางประมาณ 10 กิโลเมตร ถึงสี่แยกสามหม้ายแยกซ้ายเข้าไปเป็นระยะทางประมาณ 15 กิโลเมตร

ท่านสามารถจองที่พักได้ด้วยตนเองผ่านทางอินเตอร์เน็ต www.dnp.go.th ของกรมเท่านั้น (กรมไม่มีตัวแทนการจองที่พักกับภาคเอกชนรายใดทั้งสิ้น) จองล่วงหน้าได้ 60 วัน จองต่อเนื่องได้ครั้งละ 3 วัน กำหนดชำระเงินภายใน 2 วันทำการ ณ เคาน์เตอร์ บมจ.ธนาคารกรุงไทย ทุกสาขาทั่วประเทศเท่านั้น หรือติดต่อเจ้าหน้าที่ทำการจองให้โดยโทรมาที่ 0 2562 0760 หรือติดต่อจุดจองที่พักในส่วนภูมิภาค

กรณีที่ชำระเงินกับทางธนาคาร กรมจะทราบข้อมูลการชำระเงินได้โดยออนไลน์กับทางธนาคาร ก็จะทราบว่ารายการจองใดได้ชำระเงินแล้ว จึงไม่จำเป็นต้องโทรสารเอกสารแสดงการชำระเงินมาที่กรมอีก โปรดนำหลักฐานการจองและเอกสารการชำระเงิน เฉพาะบมจ.ธนาคารกรุงไทย เท่านั้น ไปยื่นแสดงในวันเข้าพัก และในกรณีที่ชำระเงินกับหน่วยงานในสังกัดกรม ให้นำใบเสร็จรับเงินไปยื่นแสดงในวันเข้าพัก ดูคำแนะนำเพิ่มเติ่ม คลิกที่นี่

จาก สภาพพื้นที่และที่ตั้งของอุทยานแห่งชาติน้ำตกหงาว ทำให้มีแหล่งท่องเที่ยวประเภทน้ำตกที่สวยงามมากมายหลายแห่งด้วยกัน เช่น น้ำตกโตนตูน น้ำตกกอเตย น้ำตกกำแพงยักษ์ น้ำตกเหวม่วง น้ำตกเหวพร้าว น้ำตกห้วยขอน น้ำตกคลองหรั่ง น้ำตกทับขอน และน้ำตกโตนทอง เป็นต้น และมีกิจกรรมล่องแก่งที่คลองแยในช่วงเดือนพฤษภาคม-ธันวาคม นอกจากนี้ยังมีแหล่งท่องเที่ยวที่น่าสนใจดังนี้

น้ำตกคลองเพรา  เป็น น้ำตกขนาดใหญ่ น้ำไหลตลอดปี มีอยู่ด้วยกัน 5 ชั้น ชั้นที่ 3 เป็นชั้นที่สวยที่สุด ผาน้ำตกที่สูงร่วม 40 เมตร ประกอบกับกระแสน้ำที่ไหลแรง ทำให้สายน้ำตกที่ตกกระทบโขดหินและแอ่งน้ำแตกกระจายเป็นฟองฝอยให้ภาพที่งดงาม อยู่ห่างจากทางหลวงแผ่นดินหมายเลข 41 บริเวณกิโลเมตรที่ 57 เข้าไปเป็นระยะทางประมาณ 14 กิโลเมตร จะถึงหน่วยพิทักษ์อุทยานแห่งชาติที่ นง.1 (คลองเพรา) ซึ่งมีทางเดินลงสู่หุบเขาไปยังน้ำตกชั้นบนสุด

น้ำตกเชี่ยวคล้าย  ตั้งอยู่ในหุบเขา ตำบลบางพระเหนือ อำเภอละอุ่น จังหวัดระนอง เป็นน้ำตกที่มีความสวยงาม มีน้ำไหลตลอดปี

น้ำตกบางริ้น  ตั้ง อยู่หมู่ที่ 2 ตำบลบางริ้น อำเภอเมือง จังหวัดระนอง จากแยกซ้ายมือ ตรงสะพานบางริ้น ไปตามถนนสายเหมืองดินขาว เลียบคลองบางริ้น เข้าไปประมาณ 3 กิโลเมตร เป็นน้ำตกที่ไหลจากหน้าผาลาดเขาสูงชัน เป็นน้ำตกที่มีความสวยงามอีกแห่งหนึ่งของจังหวัดระนอง

น้ำตกหงาว  เป็น สถานที่ท่องเที่ยวที่มีชื่อเสียงของจังหวัดระนอง ตั้งอยู่บริเวณที่ทำการอุทยานแห่งชาติน้ำตกหงาว โดยเดินเลียบสายน้ำผ่านผืนป่าดงดิบไปประมาณ 500 เมตร จะถึงน้ำตกชั้นล่างสุดซึ่งสายน้ำไหลตกมาจากหน้าผาชัน ยามหน้าฝนสายน้ำจะไหลหลากอาบผาหิน ส่วนหน้าแล้งเหลือเพียงสายน้ำเล็กๆ บริเวณน้ำตกหงาวนี้ เป็นแหล่งที่พบปูชนิดใหม่ของโลก คือ ปูเจ้าฟ้า และมีพรรณไม้ที่น่าสนใจ คือ โกมาสุม หรือ เอื้องเงินหลวง ซึ่งออกดอกในช่วงเดือนตุลาคม - ธันวาคม

เส้นทางเดินป่าเขาพ่อตาจีนจอด  เส้น ทางเดินป่าเขาพ่อตาจีนจอด อยู่ที่บ้านในจูน ตำบลพะโต๊ะ อำเภอพะโต๊ะ จังหวัดชุมพร เส้นทางตัดผ่านป่าดงดิบอันสมบูรณ์ จุดเด่นที่น่าสนใจของเส้นทางนี้ก็คือ ต้นสมพงขนาดใหญ่ ขนาด 18 คนโอบ

เส้นทางเดินป่าพิชิตยอดเขานมสาว  เส้น ทางเดินป่าพิชิตยอดเขานมสาว ซึ่งสูง 1,089 เมตรจากระดับน้ำทะเล ใช้เวลาเดินขึ้นยอดเขาประมาณ 2 ชั่วโมง เพื่อไปจุดชมทิวทัศน์ที่สามารถมองเห็นทิวทัศน์ของเทือกเขาอันสลับซับซ้อนของ อุทยานแห่งชาติ ทั้งยังสามารถมองเห็นตัวเมืองระนองและเกาะแก่งในทะเลอันดามัน และเป็นจุดชมดวงอาทิตย์ขึ้นและตกท่ามกลางทะเลหมอกที่สวยงามอีกด้วย

เส้นทางเดินป่าพิชิตยอดเขาน้ำตกหงาว  เส้น ทางเดินป่าพิชิตยอดเขาน้ำตกหงาว ที่ระดับความสูง 300 เมตร จากรระดับน้ำทะเล เพื่อสัมผัสบึงน้ำมรกต เป็นบึงน้ำสีเขียวธรรมชาติขนาดใหญ่ เกิดจากร่องรอยการทำเหมืองแร่ครั้งอดีตกาล กลางหุบเขาต้นน้ำของน้ำตกหงาว ซึ่งเป็นน้ำตกที่สวยงามยามน้ำหลาก ชมทิวทัศน์ภูเขาหญ้า UNSEEN เมืองระนอง จุดชมวิวที่สวยที่สุด และท่านจะได้สัมผัสกับทะเลหมอกยามเช้า พระอาทิตย์ตกชายฝั่งทะเลอันดามันโดยใช้เวลาเดินเท้าประมาณ 2-3 ชั่วโมง ถึงยอดเขา หรือท่านจะกางเต็นท์ค้างแรมนอนอดูดาวบนยอดเขา สัมผัสบรรยากาศอีกรูปแบบหนึ่งของการท่องเที่ยวเชิงนิเวศ สนใจติดต่อสอบถามรายละเอียดได้ที่ศูนย์บริการนักท่องเที่ยว อุทยานแห่งชาติน้ำตกหงาว จังหวัดระนอง

บ่อน้ำร้อนพรรั้ง  บ่อ น้ำร้อนพรรั้งเกิดจากสายน้ำแร่ร้อนที่มีอุณหภูมิสูงประมาณ 35-40 องศาเซลเซียล ไหลซึมออกมาจากผิวดิน และกระจายเป็นแอ่ง มีตาน้ำมากถึง 13 ตาน้ำ อยู่ใกล้ลำธาร บริเวณบ่อน้ำร้อนได้รับการปรับสภาพภูมิทัศน์ให้สวยงาม สามารถเดินชมพันธุ์ไม้นานาชนิด มีสิ่งอำนวยความสะดวก เช่น บ่อน้ำร้อนแบบแช่เท้า แบบแช่ทั้งตัว ที่อาบน้ำกลางแจ้ง ห้องสุขา ศาลาพักผ่อน ที่จอดรถ ร้านอาหาร และบ้านพัก เป็นต้น เหมาะสำหรับผู้ที่ต้องการมาอาบน้ำแร่แบบใกล้ชิดกับธรรมชาติ ทั้งแบบไปเช้า-เย็นกลับ หรือพักค้าง เนื่องจากอยู่ห่างจากตัวจังหวัดระนอง เพียง 10 กิโลเมตร และอยู่ห่างที่ทำการอุทยานแห่งชาติ เพียง 6 กิโลเมตร ถนนลาดยางตลอดเส้นทาง สอบถามข้อมูลเพิ่มเติมโทร 0 7782 5946

ห้องน้ำ-ห้องสุขาชาย    มีห้องสุขาชายให้บริการ

ห้องน้ำ-ห้องสุขาหญิง    มีห้องสุขาหญิงให้บริการ

ที่พักแรม/บ้านพัก    มีบ้านพักให้บริการแก่นักท่องเที่ยว

ลานกางเต็นท์    อุทยาน แห่งชาติจัดเตรียมสถานที่กางเต็นท์และเต็นท์ไว้ให้บริการนักท่องเที่ยว การสำรองที่พักเต็นท์สามารถติดต่อสอบถามรายละเอียดและสำรองที่พักเต็นท์ได้ กับอุทยานแห่งชาติโดยตรง หากต้องการดูรายละเอียดเกี่ยวกับคำแนะนำ อัตราค่าบริการสถานที่กางเต็นท์และเต็นท์เพิ่มเติ่ม คลิกที่นี่

ที่จอดรถ    มีที่จอดรถให้บริการแก่นักท่องเที่ยว

บริการอาหาร    มีร้านอาหารไว้บริการนักท่องเที่ยว

ร้านขายเครื่องดื่ม    มีร้านขายเครื่องดื่ม / กาแฟ ไว้บริการนักท่องเที่ยว

ศูนย์บริการนักท่องเที่ยว    มี ศูนย์บริการนักท่องเที่ยว ให้บริการข้อมูลเกี่ยวกับอุทยานแห่งชาติ นักท่องเที่ยวสามารถเข้ามาขอรับบริการข้อมูลได้ทุกวัน ไม่เว้นวันหยุดราชการ ระหว่างเวลา 8.00 - 16.30 น.