เหนือสุดของประเทศไทยนั้นเราถือว่า อำเภอแม่สาย คือเหนือสุดของประเทศ แต่ใต้สุดของประเทศนั้นอยู่ที่อำเภอเบตง จังหวัดยะลา บางคนเข้าใจผิดว่าอยู่ที่อำเภอสุไหงโกลก จังหวัดนราธิวาส ส่วนอำเภอเชียงของ จังหวัดเชียงรายนั้น อยู่เหนือเกือบสุดเช่นกัน แต่ยังต่ำกว่าแม่สาย เชียงแสนที่อยู่ในเชียงรายเหมือนกัน และหากลากยาวไปตามเส้นรุ้งก็จะพบว่าอำเภอแม่ฟ้าหลวงของเชียงรายนั้น ซุ่มตัวอยู่อย่างเงียบ ๆ เกือบจะเหนือสุด สูงกว่าเชียงของ แต่ต่ำกว่าเชียงแสนและแม่สาย ผมลำดับความเหนือของอำเภอในเชียงรายให้ทราบเสียก่อน ก่อนที่จะพาไปยังอำเภอเชียงของ จังหวัดเชียงราย
            ผมไปเชียงของในเวลาไร่เรี่ยกัน ไปครั้งแรกไปสำรวจเส้นทาง ไปดูหมู่บ้านที่ผมจะไปทำงานด้านยุทธศาสตร์พัฒนา ในหน้าที่ของประธานที่ปรึกษาของรัฐมนตรีว่าการกระทรวงกลาโหม กลุ่มที่ ๖ ซึ่งท่านมีนโยบายที่จะให้ช่วยเหลือประชาชนที่มีปัญหา โดยเฉพาะตามแนวชายแดน จะหาข้อมูลมาแก้ไขปัญหาได้ต้องลุย ผมไม่สามารถนั่งเทียนเขียนในห้องแอร์ได้ และเป็นการหาวัตถุดิบมาเขียนหนังสือเล่าเรื่อง เที่ยวไป กินไปให้ท่านอ่านเรียกว่าไปทีเดียวได้ประโยชน์หลายทาง เกินกว่ากระสุนนัดเดียวยิงนกได้ ๒ ตัว ได้ทั้งสถานที่ท่องเที่ยว สถานที่ชิมอาหาร เส้นทางสภาพดินฟ้า อากาศ ปัญหาของประชาชนนำอุปกรณ์การศึกษา อุปกรณ์กีฬา ข้าวสาร อาหารแห้งไปแจกพร้อม แถมด้วยนำหน่วยแพทย์เคลื่อนที่ ซึ่งหัวหน้าชุดแพทย์ของผมเป็นนายพลตรี แพทย์หญิง ขยันเด็ดขาดไปเลย และประเภทกล้าไป กล้าสู้ กล้าที่จะติดตามผมไปช่วยเหลือประชาชนด้วยกัน บางทีก็เอาช่างตัดผมไปด้วย ไปตัดผมให้ชาวบ้าน ใคร ๆ ก็ชอบ มีผมสั้นนิดเดียวก็ยังมาตัด เหมือนคนสูงอายุหรือจะเรียกว่าคนแก่ก็ได้ เพราะบางคนอายุใกล้ร้อยเต็มทีแล้ว อุตส่าห์ให้ลูกหลานพยุงมาหาหมอ หมอถามมีอาการอย่างไร แต่หูคุณทวดก็ชักเสื่อมโทรมเต็มที กว่าจะตะโกนกันรู้เรื่องก็หมอนั่นแหละจะน๊อคไปก่อน เพราะเหนื่อยนึกว่าหมอดุคนไข้ ไปดูเข้าจริง ๆ คุณหมอ (ชาย)กำลังตะโกนถามอาการคุณทวดที่ลูกหลานพยุงมา ลูกหลานบอกว่าทวด "บ่ เป็น หยัง" ไม่ต้องไปหาหมอหรอก ทวดไม่เชื่อต้องไป ไม่รู้ใครไปตะโกนบอกไว้จำแม่นเสียด้วย
            ไปครั้งแรกเพื่อไปหาข้อมูลในหมู่บ้านที่จะไปทำงาน ไปเป็นการส่วนตัวค่าใช้จ่ายทั้งสิ้นก็ส่วนตัว ส่วนตอนไปเป็นทางการนั้น ผมจัดให้สามเหล่าทัพได้ช่วยกัน ทหารเรือซึ่งมีหน่วย หน่วยปฏิบัติการแม่น้ำโขง เขตเชียงของ ให้หาหมู่บ้านเป้าหมายให้สรุปสถานการณ์ และเป็นเจ้าภาพ แต่ค่าใช้จ่ายทั้งสิ้นผมหาให้ (ไม่ใช่เงินงบประมาณ)ส่วนทหารอากาศสนับสนุนเครื่องบินลำเลียง ขนย้ายกันไปทางอากาศเครื่องบินลำเลียงแบบ ซี.๑๓๐ ลำโตดีแท้เอารถตู้ขึ้นไป ๒ คันยังไหว น้ำหนักบรรทุกรับได้ถึง ๑๐ ตัน ผมจึงขนข้าวสาร อาหารแห้งไปได้อย่างสบาย ๆ ไปเครื่องบินออกกันตั้งแต่ ๐๖.๐๐ น. และสามารถกลับได้ภายในวันเดียวกัน โดยใช้เวลาบินประมาณ หนึ่งชั่วโมงครึ่งมีเวลาเพียงพอที่จะปฏิบัติงานได้ทัน ทำให้ไม่สิ้นเปลืองค่าอาหาร ค่าที่พัก ซึ่งหากต้องพักก็จะยุ่งยากพอสมควร ส่วนทหารบกก็ตัวผมเองและคณะ และมีหน่วยพัฒนาการเคลื่อนที่ ๓๕ ซึ่งตั้งอยู่ที่กิ่งอำเภอเวียงเชียงรุ้ง (เมืองโบราณเมืองหนึ่ง ผมยังไม่ได้สำรวจโบราณสถาน) จะติดตามไปด้วย และจะเป็นหน่วยแก้ปัญหาในเรื่องการทำถนนหนทางให้
            จึงเรียกว่าครบ ๓ เหล่าทัพ และเมื่อไปถึงแล้ว นายอำเภอหน่วยราชการที่เกี่ยวข้องก็จะมาช่วยกันแก้ปัญหา ไปฟังปัญหาจากผู้ใหญ่บ้าน ตัวแทนประชาชน หรือทางเหนือเรียกว่า พ่อหลวง แต่การปกครองท้องถิ่นตามแบบใหม่นี้ จะมี อบต.หรือองค์การบริหารส่วนตำบลเป็นหลัก หลาย ๆ งานและงบประมาณจะอยู่ที่ อบต. ซึ่งบางที่เราถามนายอำเภอ ท่านก็ต้องตอบว่างบเหล่านี้ไปอยู่ที่ อบต.หมดแล้ว อบต.นั้นมาจากการเลือกของประชาชน แต่มักจะไม่ค่อยได้ทำงานให้เข้าตาประชาชนในท้องถิ่นนัก ผมจะไม่ขอเขียนตรงนี้มากนัก ไปขัดคอ ขัดใจเขาเปล่า ๆ ขอตำหนิแต่เพียงว่าเราใช้ระบบนี้เร็วเกินไป น่าจะทดลองใช้กับอำเภอใหญ่ ๆ ของจังหวัดเสียสัก ๕ ปี รอให้การศึกษาของคนในท้องถิ่นดีกว่านี้ และเข้าใจระบบมากกว่านี้เสียก่อนแล้วจึงใช้ทั่วทั้งประเทศน่าจะเหมาะสม ผมเดินทางมาก เดินทางทุกสัปดาห์เห็นความเจริญในพื้นที่อย่างเด่นชัดคือ ตั้งแต่มี อบต.มาบริหารงานคือ " ที่ทำการ อบต." สวย ๆ ทั่วประเทศ
            การไปครั้งแรกของผมเพื่อไปเชียงของและมุ่งไป ยังหมู่บ้านศรีดอนมูล โดยมีวัดศรีดอนมูลเป็นแกนในการมาปฏิบัติงาน ไปครั้งนี้ผมจึงเก็บข้อมูลการท่องเที่ยวมาฝากได้ดังนี้
            จากอำเภอแม่สรวย ผมพักนอนและเดี๋ยวนี้เวลามาเชียงราย ผมจะมาพักค้างที่นี่เพราะบ้านพักสะดวกสบาย สไตล์ยุโรป เป็นรีสอร์ท แต่เพียงชื่อความจริงแล้ว คือบ้านพักส่วนตัวของผู้ที่มีสตางค์แล้วมาซื้อสวนลิ้นจี่ ที่เขาจัดสรรขายทั้งที่และสวน ผู้ซื้อก็มาปลูกบ้านแต่ต้องเป็นบ้านสไตล์ยุโรป พอซื้อแล้วปลูกแล้ว ไม่ค่อยได้มาพักก็เลยให้ทางสำนักงานเขาจัดการให้เช่า รีสอร์ทที่ว่านี้ คือเชียงราย คันทรี ฮิลล์รีสอร์ท อยู่ที่อำเภอแม่สรวย ห่างจากแม่สรวยไป ๓ กม. ไปทางที่จะไปอำเภอฝาง อยู่ทางขวามือรวมทั้งครัวคันทรีของเขามีอาหารพื้นเมืองอร่อยมากน่าชิม โทร (๐๕๓) ๖๕๖-๓๕๑
            จากรีสอร์ทที่พัก วิ่งมา ๕๓ กม.ก็จะถึงตัวเมืองเชียงราย ไปอีกประมาณ ๕๘ กม.ก็จะถึงพระธาตุจอมกิติ อำเภอเชียงแสน ผมไม่ได้วนเที่ยวในตัวอำเภอเชียงแสน แต่ได้ตรงไปยังวัดพระธาตุจอมกิติเลยทีเดียว เพื่อไปพบหลวงพ่อและไปช่วยตรวจดูความเรียบร้อยในการก่อสร้างเพื่อพัฒนาวัด ซึ่งหลวงพ่อวัดพระธาตุจอมกิติ แต่งตั้งให้ผมเป็นประธานพัฒนาวัด ซึ่งผมก็ได้ทอดผ้าป่า ๒ ปีติดต่อกัน คือในปี พ.ศ.๒๕๔๒ และ พ.ศ.๒๕๔๓ ได้ปัจจัยมากพอที่จะบูรณะองค์พระธาตุทั้งสี่ ทั้งปิดทองและแต่งไฟฟ้ารอบองค์พระธาตุ ฯ ตอนนี้รถขึ้นสบายสู่ลานพระธาตุเลยทีเดียว และที่สำคัญเกี่ยวกับสวัสดิการของพระสงฆ์ คือสร้างถังเก็บน้ำ ถังส่งน้ำสูง แจกจ่ายน้ำใช้ไปทั่ววัด กุฏิหลวงพ่อจะพังตกเขาก็แนะนำให้ท่านใช้งบที่มีสร้างสร้างใหม่ หลวงพ่อเป็นชาวพัทลุง แต่มาจำพรรษาอยู่ที่วัดพระธาตุจอมกิตินานร่วม ๕๐ ปีแล้ว คือตั้งแต่ปี พ.ศ.๒๕๐๐ เป็นต้นมา และไม่ไปไหนอีกแล้วนาน ๆ ท่านก็กลับไปเยี่ยมบ้านของท่านที่พัทลุงเสียทีหนึ่ง ไม่มีห้องแอร์ ไม่อ่านหนังสือพิมพ์ ไม่ดู ที.วี. ไม่ฟังวิทยุ ปฏิบัติธรรมอย่างเดียว เป็นที่พึ่งของประชาชน จึงตรงตามหลักในการพิจารณา เพื่อทอดผ้าป่าประจำปีของผม คือ พระดี วัดดี แต่ยากจน วัดพระธาตุจอมกิติ เมื่อได้รับการพัฒนาแล้ว และผมเขียนในสื่อทุกฉบับที่ผมเขียนอยู่เพื่อเล่าให้ฟัง เพื่อชักชวนไปนมัสการองค์พระบรมสารีริกธาตุของพระพุทธองค์ ที่ประดิษฐานไว้ตั้งแต่ พ.ศ.๑๔๘๓ โดยพระเจ้าพรหมมหาราช มหาราชองค์แรกของชาติไทย และเมื่อจบการพัฒนาด้านวัตถุแล้ว ก็ได้ทอดผ้าป่าตั้งมูลนิธิพระธาตุจอมกิติ ฝากเงินไว้ที่ธนาคารออมสินสาขาเชียงแสน เพื่อนำดอกผลไม่เกิน ๘๐ % มาบำรุงองค์พระธาตุและบำรุงวัดต่อไป เวลานี้มูลนิธิมีเงินทุนประมาณหนึ่ล้านบาท ท่านผู้ใดจะบริจาคก็ส่งปัจจัยไปที่ พระครูวิกรมสมาธิคุณ วัดพระธาตุจอมกิติ ตำบลเวียง อำเภอเชียงแสน ๕๗๑๕๐ ก็จะได้ช่วยกันบำรุงพระพุทธศาสนา
            ไปเห็นพระธาตุจอมกิติแล้วก็ชื่นใจ ที่เราได้มีส่วนร่วมในการพัฒนาปฏิสังขรณ์ และทำร่วมกันกับท่านผู้อ่าน ท่านที่เป็นแฟนหนังสือของผม ชาติหน้ามีหวังท่านทั้งหลายคงต้องตามมาอ่านหนังสือที่ผมเขียนอีก
            พระธาตุจอมกิติก็ไปเชียงของ ไม่มีเวลาแวะกินอาหารที่ร้าน บะหมี่ เกี๊ยว เซี่ยงไฮ้ที่อยู่ในตัวอำเภอ ริมฝั่งแม่น้ำโขง วิ่งรถเลียบถนนริมแม่โขงรอบเดียวก็หาเจอ ตั้งแต่เขียนให้เดี๋ยวนี้เจริญขึ้นแยะมีตรา ที.วี. ติดหลายช่อง รวมทั้งการชวนชิมจากหนังสือต่าง ๆ ก็ดีจะได้เจริญรุ่งเรือง อย่าลืมขึ้นไปทำบุญที่บนพระธาตุบ้างก็แล้วกัน แต่ไม่รู้ว่าเขานับถือศาสนาใด เพราะไปกินกันใหม่ ๆ นั้นพูดไทยยังไม่ชัดดี
            จากเชียงแสนไปอีก ๕๓ กิโลเมตร ก็จะถึงเชียงของ ถนนจะผ่านไปตามไหล่เขา ไปตามริมฝั่งแม่โขง ซึ่งธรรมชาติงดงามอย่างยิ่ง จะผ่านวัดสำคัญที่มีพระธาตุไปตามลำดับ คือ วัดพระธาตุผาเงาวัดนี้พัฒนามาก เพราะการประชาสัมพันธ์ดีมาก และตั้งอยู่ในพื้นที่ราบ ติดถนนสายที่มีรถผ่านมาก เลยวัดพระธาตุผาเงา ไปแล้วก็จะมาถึงวัดพระธาตุสองพี่น้องอยู่ทางซ้ายประมาณกิโลเมตร ๔๘ ซึ่งผมเคยเล่าให้ฟังไปแล้วครั้งหนึ่ง วัดธาตุเขียว ประมาณกิโลเมตร ๔๗ อยู่ทางขวาแต่ต้องเข้าไปหน่อยหนึ่ง ต่อมาก็วัดพระธาตุวังช้าง ประมาณกิโลเมตร ๔๓ สุดท้ายคือ วัดพระธาตุแสนคำฟู ต้องแยกเข้าไปจากถนน ไปเชียงของที่ประมาณกิโลเมตร ๒๘ ซึ่งพระธาตุแสนคำฟูนี้ผมอยากเล่าให้ละเอียด แต่มาติดที่ครั้งหนึ่งมีโอกาสพบกับพระองค์หนึ่ง ซึ่งท่านอ้างว่าท่านอยู่ในคณะ ๑ ใน ๔ ของพระที่มาสร้างมาพัฒนา จนเกิดวัดพระธาตุแสนคำฟู ซึ่งมีเรื่องราวไปเกี่ยวกับถ้ำหรือปล่องพระยานาคที่ลงสู่แม่น้ำโขง ท่านทราบว่าผมเป็นคนเขียนหนังสือ ท่านบอกว่าหากเอาไปเขียนให้ประชาชนได้ทราบได้รู้จัดวัดแสนคำฟูมาก ๆ จะไปรบกวนพระที่วัดนี้ ซึ่งต้องการความสงบ หากผมเขียนจะแช่งด่าผม ก็เลยกลัวชนิดหัวหดก็แล้วกัน แต่ถึงอย่างนั้นก็ยังเอามาแย๊บไว้อย่างนี้จะได้รู้จักกัน ท่านคิดคนละแง่ของดี สิ่งศักดิ์สิทธิ์เราจะไปห้ามคนเขามากราบ มาไหว้ทำไมและวัดหรือพระก็ยังต้องพึ่งประชาชน ไม่งั้นจะเอาที่ไหนมาขบฉัน มาพัฒนาวัดจะรอรับเฉพาะคนรวย ๆ เท่านั้นหรือ วัดดีของผมคือ วัดที่มีพระดีจะทำให้เกิดความเลื่อมใสศรัทธาเสียยิ่งกว่าวัดเจ้าคุณใหญ่ ๆ เข้าพบทียากนักท่านนั่งเอ้เต้อยู่ในห้องแอร์ ระดับนี้ผมไปทีเดียวแล้วจะไม่ไปหาอีก องค์เดียวที่นับถือท่านมาตลอดตั้งแต่ผมยังเป็นผู้บังคับกองพันทหารปืนใหญ่ที่ ๗ ที่เชียงใหม่ ท่านก็เป็นเจ้าคุณแล้ว คือ พระวินัยโกศล วัดเจดีย์หลวง จังหวัดเชียงใหม่ ปัจจุบันท่านดำรงสมณศักดิ์เป็น ชั้นรองสมเด็จเป็นเจ้าอาวาสวัดเจดีย์หลวง เจ้าคณะภาค ๔,๕,๖ (ธรรมยุกติ) และยังเป็นเจ้าอาวาสวัดป่าดาราภิรมย์ที่อำเภอแม่ริม จังหวัดเชียงใหม่เป็นวัดที่ท่านสร้างขึ้นเอง ซึ่งสวยและงดงามมาก เจ้าคุณองค์นี้ผมนับถือมาตลอด เลยเล่าเสียยาวไปเลย