บ้านประทับใจ บ้านไม้สักทั้งหลัง

บ้านไม้ทรงไทยในปัจจุบันก็หาชมได้ยากอยู่พอควร ยิ่งเป็นบ้านไม้สักทั้งหลังด้วยแล้ว หาชมได้ยากครับ ทริปนี้ดูเอเซียเลยพาท่าน ๆ ไปชมบ้านส่วนบุคคลที่เมืองไม้สักของประเทศก็ว่าได้ เพราะจังหวัดแพร่นี้ขึ้นชื่อในเรื่องของไม้สักใช่มั้ยล่ะครับและที่ภูมิใจนำเสนอความเป็นไทยในทริปนี้ก็คือ “บ้านประทับใจ” บ้านไม้สักทั้งหลัง รับรองครับว่าท่านใดได้เข้าเยี่ยมชม ก็จะรู้สึกประทับใจในความเป็นไทยและอลังการในความยิ่งใหญ่ของไม้สักกับความเป็นไทยไม่รู้ลืมเลยครับ……เชิญทุกท่านตามดูเอเซียมาดูความยิ่งใหญ่ของบ้านไม้สักกันเลยคร้าบบบบ

 ค่าเข้าคนไทย 20 ต่างชาติ 40 บาท

บ้านทรงไทยประยุกต์สร้างด้วยไม้สักทั้งหลังนี้คือ “บ้านประทับใจ” หาไม่ยากครับ มาไม่ถูกก็ถามคนที่นี่ได้เลยเพราะที่นี่ใคร ๆ ก็รู้จักกันดี  หรือจากตัวเมืองจังหวัดแพร่ขับรถไปตามเส้นทางไปอำเภอลอง เลยสี่แยกไฟแดงมาประมาณ 700 เมตร เราจะเห็นป้าย “บ้านประทับใจ” อยู่ทางด้านขวามือ ตั้งอยู่หน้าสำนักงานปฏิรูปที่ดินจังหวัดแพร่อย่างชัดเจน เลี้ยวขวาไปตามป้ายเพียง 400 เมตร ก็ถึงแล้วครับ  เชิญครับ…เชิญทางนี้

 เข้าบ้านตรงจุดนี้

เสาไม้สักต้นใหญ่ๆ จำนวนมาก

เสาสูง 4 เมตร โอบรอบ 2.5 เมตร

ที่นี่เค้าเก็บค่าเข้าชมท่านละ  20  บาทต่อคนครับ เพื่อนำไปปรับปรุงบ้านให้แลดูน่าเยี่ยมชมอยู่เสมอ แต่เค้าก็แถมด้วยพวงกุญแจไม้ให้ท่านที่มาเยี่ยมชมเก็บไว้เป็นที่ระลึกกันด้วยนะครับ   ที่นี่มีคนเข้าชมกันมากครับ เช่นวันนี้คนเยอะทีเดียว มาทั้งเป็นครอบครัวและหมู่คณะ รถจอดเต็มเลยครับ มีทั้งรถทัวร์ รถตู้ และรถส่วนตัว  เอ๊ะ ๆ พลาดไม่ได้ซะเลย..ที่นี่เค้ามีร้านขายขนมจีน  ก๋วยเตี๋ยว และข้าวซอย อยู่ภายในบริเวณบ้านประทับใจให้ท่าน ๆ ได้ลิ้มรสในรสชาติของเมืองเหนือแท้ ๆ กันด้วยล่ะครับ

เข้าสู่บริเวณหลังซุ้มประตูบ้านก็รู้สึกได้ถึงกลิ่นอายความเป็นเมืองเหนือแล้วล่ะครับ ทางเข้าสู่ตัวบ้านเต็มไปด้วยความสวยงามของต้นไม้นานาชนิด ทั้งไม้ดอกไม้ประดับ ยิ่งช่วงนี้เข้าสู่ฤดูหนาวด้วยแล้วดอกไม้ต่างแข่งกันออกดอกบานสะพรั่ง อวดความสวยงามของใครของมันกันน่าดู เห็นแล้วสดชื่นจริง ๆ เลยครับ

เดินเล่นชั้นล่างมีแต่งานไม้สักเต็มไปหมด

ถึงหน้าบ้านแล้วครับ…ที่นี่แสดงความเป็นไทยด้วยการต้อนรับของไม้แกะสลักรูปช้างตัวโตสวยเด่นมากเลยครับ  ด้านซ้ายชั้นล่างของตัวบ้านเป็นโซนขายของฝากและสินค้าพื้นเมืองจากจังหวัดแพร่  ด้านขวาชั้นล่างของตัวบ้านเรียงรายไปด้วยเสาไม้สักแกะสลัก  โชว์ความสวยงามและความเป็นเอกลักษณ์ได้อย่างชัดเจน เดินเลี้ยวมาทางขวาอีกนิดได้เจอกับเกวียนเทียมครับ แกะสลักรูปวัวตัวใหญ่เท่าของจริงกันเลย  ทั้งนี้ชั้นล่างยังพร้อมไปด้วยเฟอร์นิเจอร์  ชุดรับแขก  โต๊ะ  เก้าอี้ไม้ลักแกะสลักไว้อีกมากมาย  สวยงามตระการตาจังครับ!!

ชมความอลังการของชั้นล่างไปแล้ว ต่อไปเรามาชมชั้นบนของบ้านกัน…เดินขึ้นบันไดจากชั้นล่างมาชั้นบน ก็ได้พบกับความอลังการงานสร้างอีกครั้ง ด้วยชุดรับแขกโบราณแกะสลักด้วยไม้สักท่อนเดียวตั้งโชว์ไว้ด้านหน้า  กลางบ้านเป็นชานนั่งเล่นโล่ง  ที่นี่เค้าเรียกว่า “ชานมะปราง”  เนื่องจากมีต้นมะปรางต้นใหญ่ให้ความร่มเย็นอยู่กลางตัวบ้าน  ความจริงแล้วบ้านไม้ชั้นบนมักจะร้อนนะครับ แต่ที่นี่เค้าไม่ร้อนอย่างที่คิดเลย  กลับมีลมโชยเย็นสบาย  บรรยากาศร่มรื่นทีเดียวครับฟังไปพร้อมเสียงเพลงเมืองเหนือที่เจ้าของบ้านท่านเปิดบรรเลงเบา ๆ ผมถึงกับรู้สึกง่วงนอนเลยครับ  เอ้า!!!ตื่นๆๆ พาท่าน ๆ ชมบ้านประทับใจต่อดีกว่า

 ชานมะปราง

หนังสือสมัยก่อน รุ่นคุณพ่อกิจจา เจ้าของบ้าน

ขวดเหล้าใหญ่มาก เก่าแล้วครับ

เลี้ยวมาด้านซ้ายชั้นบนของตัวบ้าน  ห้องโถงห้องนี้เค้าเก็บสะสมของเก่าไว้มากมาย อาทิ  รูปถ่าย  ธนบัตรและข้าวของเครื่องใช้เก่าแก่มากมาย  ข้าวของต่าง ๆ ถูกตั้งโชว์ไว้ในตู้โชว์แกะสลักโบราณ

และที่มีซะหลายอันเลยก็นี่เลยครับ “ผางลาง”  ผางลางเป็นเครื่องทำเสียงสัญญาณคล้ายกะลอหรือกะแหล่งสำหรับแขวนคอวัว ควาย  แต่มีขนาดใหญ่กว่า  ทำด้วยโลหะรูปร่างคล้ายระฆัง แต่เป็นสี่เหลี่ยมด้านบนโค้งมน มีหูสำหรับสอดไม้แขวนลอยอยู่ระหว่างขาไม้  โค้งเป็นรูปรี ซึ่งตั้งอยู่บนฐานไม้ผางลาง จะใช้วางไว้บนหลงวัวหรือบนเกวียนเล่มแรกของขบวนกองร้อยขนสินค้าด้วยวัวต่าง  เพื่อให้เกิดเสียงดังเช่นเดียวกับกระดิ่งหรือกะลอที่แขวนไว้ที่คอวัว  แต่ผางลางจะมีเสียงดังก้องกังวานไปได้ไกล เป็นสัญญาณให้ขบวนวัวต่างหรือกองเกวียนที่อยู่ถัดไปตามได้ถูกและรู้ตำแหน่งของหัวหน้ากองร้อยหรือผู้นำของตน

ผางลางเครื่องทำเสียงสันญาน

“ผางลาง”  จึงเป็นเครื่องทำเสียงสัญญาณที่จำเป็นในการเดินทางของกองร้อยขนสินค้า หรือกองวัวต่างในอดีต  ขณะที่ไม่มีเครื่องส่งสัญญาณที่ทันสมัย เช่น แตร  กริ่ง หรือวิทยุที่ใช้อย่างปัจจุบัน

ออกจากห้องเก็บของมีค่ามาบริเวณชานนั่งเล่นกลางบ้าน  เจ้าของบ้านตั้งโชว์รูปถ่ายเมื่อครั้งสมเด็จพระราชินีและสมเด็จพระพี่นางฯ ทรงเสด็จมาที่บ้านประทับใจนี้ด้วย  รอบ ๆ ลานบ้านประดับประดาไปด้วยไม้ดอกไม้ประดับนานาพันธุ์  และตู้โชว์  ชุดรับแขกไม้สัก และเครื่องใช้ลายครามยุคโบราณที่โชว์รายละเอียดความประณีตได้อย่างชัดเจน  พร้อมข้าวของเก่าแก่อีกมากมายเช่นกัน

ถัดมาทางด้านหลังขวามือของตัวบ้านที่นี่เค้าเรียก “ชานตะวัน” ชานนอกบ้าน  เจ้าของบ้านท่านจัดเป็นพิพิธภัณฑ์ภูมิปัญญาไทยในชนบทไว้ด้วย มีข้าวของเครื่องใช้ในยุคสมัยโบราณของคนชนบทตั้งโชว์ให้คนรุ่นหลังอย่างเรา ๆ ท่าน ๆ ได้ศึกษาและเยี่ยมชมกันอย่างครบถ้วน

เยี่ยมชมบ้านไปเรื่อย ๆ ดูเอเซียเจอคุณยายลำยองเจ้าของบ้านแล้วครับ…เลยตรงดิ่งเข้าไปสอบถามประวัติตัวบ้านกับท่าน  ท่านอายุมากแล้วครับ แต่ยังดูแข็งแรง เดินคล่องแคล่วอยู่มากเลยครับ ใบหน้าท่านดูยิ้มแย้มแจ่มใสซะเหลือเกิน ดูก็พอรู้ล่ะครับว่าตอนสาว ๆ ท่านคงสวยน่าดู  อายุขนาดนี้แล้วท่านก็ยังคงดูสง่างามมากครับ  ดูเอเซียได้พูดคุยและสอบถามความเป็นมาของบ้านประทับใจได้ความว่า

“บ้านประทับใจ”  ตั้งอยู่บ้านเลขที่  59  หมู่  13  ตำบลป่าแมต  อำเภอเมือง  จังหวัดแพร่  เป็นบ้านไม้สักทั้งหลัง ผู้เนเจ้าของบ้านคือ  คุณพ่อกิจจา  ชัยวัณณคุปต์ ซึ่งได้ถึงแก่กรรมไปแล้วเมื่อวันที่  7  มิถุนายน  2527  ด้วยโรคเบาหวาน  โรคหัวใจ ปัจจุบันคุณแม่ลำยอง  ชัยวัณณคุปต์ ภรรยาเป็นผู้ดูแลและรับผิดชอบสืบต่อมา

“บ้านประทับใจ”  เป็นบ้านส่วนบุคคลตั้งอยู่ในเนื้อที่ทั้งหมด  34  ไร่  ได้ริเริ่มทำการก่อสร้างตั้งแต่ปีพ.ศ.2515 โดยคุณพ่อกิจจาเจ้าของบ้านเป็นผู้ออกแบบแปลนและตกแต่งด้วยตัวท่านเอง  โดยไม่ได้ติดต่อสถาปนิกเลย

“บ้านประทับใจ”  มีการปลูกสร้างและต่อเติมเรื่อย ๆ  ตั้งแต่ปีพ.ศ.2515 โดยใช้ไม้สักท่อนขนาดใหญ่ตั้งเป็นเสาบ้านจำนวนทั้งหมด  130  ต้น ใช้ระยะเวลาก่อสร้างเสร็จสมบูรณ์เป็นบ้านพักอาศัยได้ประมาณ  5  ปี คือพ.ศ.2519  ก็เป็นที่พำนักพักพิงพ่อ แม่ และลูกหลาน

ปัจจุบันบ้านประทับใจก็ยังคงเป็นบ้านส่วนบุคคล  แต่ก็ได้เปิดให้เป็นสถานที่ท่องเที่ยวแห่งหนึ่งของจังหวัดแพร่ ตามความประสงค์ของท่านที่ได้ติดต่อขอเข้าชมเป็นประจำ  โดยมิได้เกี่ยวข้องกับทางราชการและส่วนอื่นใดแต่อย่างใด ตามที่บางท่านอาจจะเข้าใจ

แบบแปลนการปลูกสร้าง และลักษณะทั่วไปของบ้านประทับใจ  ตั้งบ้านเป็นแบบทรงไทยประยุกต์  มีหลังคาสูงติดต่อกัน  3  หลัง แต่พื้นที่ต่ำกว่าระดับของบ้าน  หลังคามีหน้าจั่วประดับด้วยกาแล ซึ่งเป็นสัญลักษณ์บ้านทรงไทยทางภาคเหนือ  ประตูหน้าบ้านเป็นไม้แผ่นทึบ มีสลักไม้ชั้นในเป็นกลอนประตู  อย่างเช่น  สลักบานสมัยอยุธยา  หน้าต่างทางซีกขวาของตัวบ้านเป็นไม้แผ่นทึบมีสลักไม้เป็นกลอนหน้าต่าง  ฝากระดานใช้ไม้สักกว้างประมาณ  20-24 นิ้ว แล้วแต่ความเหมาะสมของสถานที่  เสาบ้านยังลึกลงไปในดินประมาณ  1.2  เมตร แต่ตอนหลังเกรงว่าไม้ที่ฝังลงไปในดินจะมีการผุกร่อน เนื่องจากความชื้นของดินและการกัดกินของแมลง  คุณพ่อกิจจาจึงได้ขุดดินให้ถุนบ้านออกไป ลึกประมาณ  1  เมตรและให้แกะสลักโคนเสา  เทปูนลาดพื้นอย่างที่เห็นกันอยู่ทุกวันนี้

ชั้นล่างของตัวบ้าน  บางส่วนจะจัดทำเป็นโชว์รูมและที่จำหน่ายสินค้า เพื่อเป็นของที่ระลึก  เมื่อท่านได้ขึ้นมาเดินชมบ้านประทับใจแล้ว  จะรู้สึกว่าตัวบ้านมีความกว้างใหญ่มาก  โดยเฉพาะตัวบ้านนั้นมีเนื้อที่ประมาณ  1  ไร่  3  งานเศษ ประกอบด้วยห้องพักส่วนตัวชานมะปราง  ซึ่งเป็นชานนั่งเล่นที่มีร่มของต้นมะปรางประดับอยู่  มีห้องพักรับรองแขกถึง  5  ห้อง ด้านหลังมีชานตะวันสำหรับนั่งรับแสงแดดในตอนเช้า  มีชุดรับแขกแกะสลักที่ทำจากไม้แผ่นเดียวให้ท่านชมตลอดทั้งโต๊ะยาวที่ทำจากไม้ซึ่งเป็นตอไม้ที่เหลือจากการทำสัมปทานไม้ของบริษัท เอเชียติ๊ก

“บ้านประทับใจ”  เปิดเป็นสถานที่ท่องเที่ยวอย่างแท้จริง เมื่อประมาณกลางปี  2528  จนถึงปัจจุบัน  สำหรับท่านที่ได้เข้าชมหากมีข้อข้องใจอันใดเจ้าของบ้านยินดีชี้แนะให้รายละเอียดแก่ท่าน และคุณยายลำยองบอกอีกว่าถ้าหากว่าการต้อนรับมีสิ่งหนึ่งสิ่งใดขาดตกบกพร่อง ในฐานะเจ้าของบ้านประทับใจต้องขอกราบอภัยมา ณ ที่นี้ด้วย

เป็นไงล่ะครับ “บ้านประทับใจ”  ประทับใจซะจริงเลยครับ ส่วนคุณยายลำยอง  ท่านก็พักอย่างที่นี่ แต่ในส่วนห้องพักที่อยู่ชั้นบนของท่านมิได้ให้ใครเข้าเยี่ยมชมหรอกนะครับ และท้ายนี้คุณลำยองยังบอกด้วยว่า “ยินดีจ๊าดนัก ตี้มาแอ่วบ้านยายเน้อลูกหลาน” ท่านมีความยินดียิ่งในการมาเยี่ยมชมของทุกคนครับ

และเรายังมีบทกลอนที่ท่านเจ้าของบ้านประทับใจหลังนี้แต่งไว้ให้ท่าน ๆ ได้อ่านกันด้วย  ลองมาทำความเข้าใจกับบทกลอนนี้กันดูครับ

ด้วยหัวใจเราตระหนักประจักษ์จิต

จึงอุทิศชีวามาสร้างสรรค์

ไม้หมดเมือง  เมืองหมดไม้ไปทุกวัน

จะหาทางป้องกันนั้นอย่างไร

เราเหนื่อยยากตรากตรำลำบากแท้

จนเปลี่ยนแปรเป็นบ้านได้อาศัย

เป็นอนุสรณ์คงอยู่คู่เมืองไทย

ตั้งชื่อบ้าน “ประทับใจ”  ให้กับเรา

สร้างจากบ้านเรือนเก่าถึงเก้าหลัง

ใช่เราหวังทำลายป่าเช่นใครเขา

หวังเชิดชูคุณค่าไม้ให้นานเยาว์

หวังเพียงลูกหลานเราจะได้ดู

ท่านผู้ชมทำใจให้ประเสริฐ

อย่าบังเกิดอคติที่อดสู

ท่านอยากดู  เราให้ท่านได้ดู

แต่จงรู้เหตุผลคนสร้างเอย

(เจ้าของบ้าน)

อย่าพลาดนะครับ ! ถ้าได้ผ่านหรือมาเยือนจังหวัดแพร่ก็อย่าลืมมาเยี่ยมชมบ้าน “ประทับใจ” บ้านไม้สักทั้งหลังให้ได้นะครับทุกท่าน รับรองบ้านหลังนี้จะทำให้ท่านประทับใจเช่นชื่อของบ้านได้อย่างแน่นอน

เชิญแสดงความคิดเห็น