จังหวัดนครนายก ตั้งอยู่ทางภาคตะวันออกของประเทศไทย อยู่ห่างจากกรุงเทพ ฯ ประมาณ ๑๐๐ กิโลเมตร มีพื้นที่ประมาณ ๒,๑๒๐ ตารางกิโลเมตร หรือประมาณ ๑,๓๒๖,๐๐๐ไร่ ประมาณร้อยละ ๐.๔๓ ของพื้นที่ประเทศไทยมีอาณาเขตติดต่อกับจังหวัดใกล้เคียงคือ
           ทิศเหนือ  ติดต่อกับอำเภอแก่งคอย อำเภอมวกเหล็ก จังหวัดสระบุรี อำเภอปากช่อง จังหวัดนครราชสีมา และอำเภอประจันตคาม จังหวัดปราจีนบุรี
           ทิศตะวันออก  ติดต่อกับอำเภอเมืองปราจีนบุรี และอำเภอประจันตคาม จังหวัดปราจีนบุรี
           ทิศใต้  ติดต่อกับอำเภอบ้านสร้าง จังหวัดปราจีนบุรี และอำเภอบางน้ำเปรี้ยวจังหวัดฉะเชิงเทรา
           ทิศตะวันตก  ติดต่อกับอำเภอธัญบุรี อำเภอหนองเสือ จังหวัดปทุมธานี และอำเภอวิหารแดงจังหวัดสระบุรี
ภูมิประเทศ
           ภูมิประเทศประกอบด้วยพื้นที่ภูเขา พื้นที่ลาดเขาและพื้นที่ราบ

           พื้นที่ภูเขา  ครอบคลุมพื้นที่บริเวณตอนเหนือของจังหวัด มีพื้นที่ประมาณหนึ่งในสามของพื้นที่จังหวัด ลักษณะเป็นส่วนหนึ่งของทิวเขาดงพญาเย็น พื้นที่ภูเขาส่วนใหญ่อยู่ในเขตอุทยานแห่งชาติเขาใหญ่มีระดับความสูงตั้งแต่ ๑,๐๐๐ - ๔๐ เมตร จากระดับน้ำทะเล  มียอดเขาเขียวเป็นยอดเขาสูงสุดประมาณ๑,๓๕๑ เมตร ยอดเขาเหล่านั้นจัดเป็นสันปันน้ำ และเส้นแบ่งเขตจังหวัดนครนายกกับจังหวัดปราจีนบุรีจังหวัดนครราชสีมา และจังหวัดสระบุรี ระหว่างเทือกเขามีพื้นที่หุบเขาแคบ ๆขนานไปกับแนวภูเขา และมีทางน้ำไหลผ่าน
           พื้นที่ลาดเขา  เป็นพื้นที่บริเวณแคบ ๆ อยู่ทางด้านหน้าของพื้นที่ภูเขาในแนวทิศตะวันออกเฉียงใต้มีความลาดเอียงประมาณ ๕ - ๑๐ องศา มีความสูงประมาณ ๔๐ - ๕ เมตร จากระดับน้ำทะเล
           พื้นที่ราบ เป็นพื้นที่ส่วนใหญ่ของจังหวัด มีลักษณะราบเรียบแผ่เป็นบริเวณกว้างอยู่ทางตอนใต้ และตะวันตกเฉียงใต้ของจังหวัด เป็นส่วนหนึ่งของที่ราบลุ่มภาคกลางตอนล่าง หรือที่ราบลุ่มแม่น้ำเจ้าพระยามีความสูง ๕ - ๒ เมตร จากระดับน้ำทะเล
ทรัพยากร
           ทรัพยากรดิน  จำแนกลักษณะของดินตามความเหมาะสมในการใช้ประโยชน์ ห้าประเภทคือ
               ดินนาข้าวในเขตชลประทาน  เป็นดินที่ราบน้ำทะเลเคยท่วม เกิดจากตะกอนน้ำกร่อย ดินลึก ดินเหนียว การระบายน้ำค่อนข้างเลวความอุดมสมบูรณ์ต่ำ  พบทางตอนใต้ของจังหวัด เป็นพื้นที่ประมาณ ๑,๐๗๐ตารางกิโลเมตร ดินบริเวณนี้มีปฏิกิริยาเป็นกรดแก่ หรือกรดจัดมาก ประมาณ ๙๗๐ตารางกิโลเมตร
               ดินนาข้าวในเขตน้ำฝน  เป็นดินบนที่ลุ่มน้ำท่วมถึง ดินบนลานตะพักลำน้ำ ระดับสูงจนถึงดินเชิงเขาดินลึกดินเหนียวถึงดินร่วน การระบายน้ำดีถึงปานกลางความอุดมสมบูรณ์ต่ำจนถึงปานกลาง พบบริเวณตอนกลางของจังหวัด เป็นพื้นที่ประมาณ๓๓๕ ตารางกิโลเมตร
               ดินพืชไร่ไม้ผลยืนต้น  ประกอบด้วยดินบนที่ลุ่มน้ำท่วมถึง ดินบนลานตะพักลำน้ำ ระดับสูงจนถึงดินเชิงเขาดินลึก ดินเหนียวถึงดินร่วน การระบายน้ำได้ดีหรือปานกลาง ความอุดมสมบูรณ์ต่ำถึงปานกลางพบในที่สูงขึ้นไปถัดจากดินนาข้าวในเขตน้ำฝน เป็นบริเวณเล็ก ๆ มีพื้นที่ประมาณ๗๐ ตารางกิโลเมตร
               ดินภูเขา  ได้แก่บริเวณภูเขา มีความลาดชันสูงมาก ส่วนใหญ่เป็นดินชื้นหรือลึกปานกลาง ไม่เหมาะแก่การเกษตรกรรมมีพื้นที่ประมาณ ๖๔๐ ตารางกิโลเมตร
               ดินผิวน้ำ  ได้แก่ บริเวณที่เป็นทางน้ำ อ่างเก็บน้ำ มีพื้นที่ประมาณ ๖ ตารางกิโลเมตร
               จากข้อมูลเมื่อปี พ.ศ.๒๕๔๐ พื้นที่ส่วนใหญ่ของจังหวัดเป็นพื้นที่ทำการเกษตรประมาณ๘๓๗,๐๐๐ ไร่ จำแนกเป็นพื้นที่ทำนาข้าวประมาณ ๖๘๙,๐๐๐ไร่ พื้นที่ทำสวนผลไม้ประมาณ๙๘,๐๐๐ ไร่ พื้นที่การเกษตรอื่น ๆ ประมาณ ๔๙,๐๐๐ ไร่ ส่วนที่เหลือเป็นป่าไม้ประมาณ๔๒๓,๐๐๐ ไร่ นอกจากนั้นเป็นพื้นที่ชุมชน และใช้ประโยชน์ด้านอื่น ๆ ประมาณ๖๖,๐๐๐ ไร่