อุทยานแห่งชาติขุนพะวอ เป็นอุทยานแห่งชาติเปิดใหม่ ท้องที่บ้านหนองหลวง หมู่ 3 ตำบลสามหมื่น ริมทางหลวงสายแม่ระมาด-บ้านตาก ห่างจากแยกอำเภอแม่ระมาดประมาณ 18 กิโลเมตร มีเนื้อที่ปร ะมาณ 380 ตารางกิโลเมตร เดิมชื่ออุทยานแห่งชาติแม่กาษา ต่อมาได้เปลี่ยนชื่อเป็น “อุทยานแห่งชาติขุนพะวอ” เพื่อเป็นการยกย่องพะวอซึ่งเป็นท่านทหารชาวกระเหรี่ยงในสมัยสมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช จึงได้รับแต่งตั้งให้เป็นนายด่านแม่ละเมา และได้ต่อสู้กั บข้าศึกเพื่อปกป้องเอกราชของชาติจนตัวเองต้องเสียชีวิตในสมามรบ ซึ่งสมรภูมิรบก็อยู่ในเขตอุทยานแห่งชาติขุนพะวอนี้เอง ลักษณะภูมิประเทศ พื้นที่ส่วนใหญ่เป็นภูเขาสลับซับซ้อนสูงชัน เป็นต้นกำเนิดของลำห้วยหลายสาย สภาพป่ามีความอุดมสมบูรณ์มากมีทั้งป่าดิบชื้น ป่าด ิบแล้ง ป่าดิบเขา ป่าเบญจพรรณ และป่าต็งรัง สภาพอากาศได้รับอิทธิพลจากลมทะเลอันดามัน ทำให้มีอากาศค่อนข้างชื้นในฤดูฝน ฤดูหนาวอากาศหนาวเย็น ฤดูร้อนอากาศเย็นสบายอุณหภูมิเฉลี่ยทั้งปี 21 องศา ทำให้มีอากาศเย็นสบายทั้งปี มีพันธุ์ไม้หลากหลายเช่น สัก แดง ประดู่ มะค่าโมง ยาง ตะเคียนทอง ไม้ถิ่นภาคใต้เช่น ลูกเนียง (มะตึงยาง) สะตอป่า เงาะป่า ฯลฯ
สถานที่พัก อุทยานฯ มีบ้านพักขนาด 3 ห้องนอน 2 ห้องน้ำ จำนวน 1 หลัง ห้องพัก 1 ห้องนอน 1 ห้องน้ำ จำนวน 3 หลัง และสถานที่กางเต็นสามารถรองรับนักท่องเที่ยวได้ถึง 500 คน
การเดินทาง ใช้ทางหลวงหมายเลข 105 (ตาก-แม่สอด) ถึงอำเภอแม่สอดเลี้ยวขวาไปทางอำเภอแม่ระมาด จากนั้นเลี้ยวซ้ายไปตามทางหลวงหมายเลข 1175 (แม่ระมาด-บ้านตาก) อีก 16 กิโลเมตร จะถึงที่ทำการอุทยานฯ ติดต่อสอบถามและสำรองที่พักได้ที่ กรมอุทยานแห่งชาติฯ งานบริการบ้า นพัก โทร. 0 2562 0760-2 www.dnp.go.th
สถานที่น่าสนใจในอุทยานฯ
 กิจกรรมดูนก  รอบ ๆ บริเวณที่ทำการอุทยานฯ และเส้นทางเดินเท้าไปน้ำตกขุนพะวอ สามารถหาดูนกได้โดยการใช้กล้องส่อง หรือดูด้วยตาเปล่าจะพบนกแปลก ๆ และนกหายากหลายชนิด ซึ่งจากการสำรวจเมื่อเดือนมีนาคม 2547 โดยนักดูนกมืออาชีพพบว่ามีนกนานาพันธุ์กว่า 100 ชนิด
 น้ำตกขุนพะวอ  เป็นน้ำตกขนาดใหญ่ เกิดจากลำน้ำแม่จะเราที่ไหลผ่านชองเขาลำน้ำบีบเล็กลง ด้วยความรุนแรงของกระแสน้ำที่ทิ้งตัวจากหน้าผาสูงชันกว่า 100 เมตร ลงสู่เบื่องล่างกระทบโขดหินส่งเสียงดังกึกก้องไปทั้งหุบเขา มีละอองน้ำฟุ้งกระจายไปทั่วบริเวณ อี กทั้งยังเป็นต้นกำเนิดของลำน้ำแม่จะเรา นักท่องเที่ยวหากมีความประสงค์จะไปชมน้ำตกกรุณาติดต่อเจ้าหน้าที่ของอุทยานฯ เป็นผู้นำทางเพราะต้องเดินเท้าเข้าชมน้ำตกจากด้านล่างใช้เวลาเดินทางประมาณ 1.30 ชั่วโมง ตลอดเส้นทางมีจุดพักให้ชมวิวที่สวยงามอยู่หลายแห่ง
 น้ำตกห้วยกะทิง หมู่ 6 บ้านห้วยกระทิง ตำบลพระธาตุ เป็นน้ำตกขนากลางมีความสวยงามมากอีกแห่งของอุทยานฯ สูงประมาณ 50 เมตร น้ำใสสะอาด ไหลตลอดทั้งปี อยู่ห่างจากที่ทำการอุทยานฯ ประมาณ 15 กิโลเมตร
ห้วยแม่ละเมา เป็นลำห้วยขนาดใหญ่ สองข้างลำห้วยมีสภาพป่าสมบูรณ์สวยงาม มีกิจกรรมล่องแก่งเรือยางเริ่มต้นตรงหลักกิโลเมตรที่ 50 ของถนนสายตาก-แม่สอด ใช้เวลาล่องประมาณ 1.30 ชั่วโมง ผ่านป่าเขาท่ามกลางธรรมชาติ ได้ศึกษาพันธุ์ไม้น้ำ และนกนานาชาติและผ่านเกาะแก่งต ่าง ๆ

ชมวีดีโอ น้ำ ตกห้วยกระทิง จังหวัดตาก, หมู่บ้านกระเหรี่ยง