เอกลักษณ์ทางธรรมชาติ
จังหวัดพังงามีธรรมชาติที่มีลักษณะพิเศษหลายประการ เป็นที่รู้จักแพร่หลายได้แก่
สายหมอกที่อำเภอปะกง
จากองค์ประกอบของพื้นที่ตามธรรมชาติที่ประกอบด้วยภูเขาสลับซับซ้อน มีที่ราบชายฝั่งทะเล
หุบเขา พื้นที่ป่าที่อุดมสมบูณ์มีทั้งป่าบก ป่าชายเลน ทำให้การคายความร้อนของพื้นดินในตอนกลางคืนเป็นไปอย่างช้า
ๆ จึงเกิดปรากฎการณ์ธรรมชาติอย่างหนึ่งเป็นปกติคือ ละอองหมอก และรุ้งกินน้ำ
หมอกที่ปกคลุมพื้นที่ดังกล่าว เป็นหมอที่มีปริมาณละอองน้ำหนาแน่นมาก ละอองหมอกมีขนาดใหญ่
การปกคลุมพื้นที่มีระยะเวลานาน โดยเฉพาะพื้นที่บริเวณตำบลเหมาะ อำเภอปะกง
และเขตรอยต่อ อำเภอคุระบุรีกับจังหวัดระนอง จะมีหมอกปกคลุมพื้นที่ไปจนใกล้เที่ยงวันในบางฤดู
นับเป็นปรากฎการณ์ธรรมชาติ ที่พิเศษอย่างหนึ่งของจังหวัดพังงา จนได้ขนานนามว่า
เมืองสายหมอก
เขาช้าง
ชาวพังงาถือว่าเป็นสัญลักษณ์ประจำจังหวัดอย่างหนึ่ง เขาช้างเป็นภูเขาหินขนาดใหญ่สูงประมาณ
๕๐๐ เมตร ตั้งอยู่ในเขตอำเภอเมือง ฯ ทางด้านทิศตะวันตกของตัวเมือง มีสัณฐานคล้ายช้างขนาดใหญ่
นอนหมอบหันหัวไปทางทิศตะวันตกเฉียงใต้ กล่าวกันว่าหากมีเหตุเพทภัยเกิดขึ้นแก่เมืองพังงา
หรือมีใครคิดมิดีมิร้ายแก่เมืองพังงาแล้ว จะมีลางบอกเหตุให้ปรากฎให้ได้ยินเสียงและที่เขาช้างเสมอ
มีตำนานของสถานที่ที่เกี่ยวข้องกับเขาช้างมากมาย เช่น ถ้ำพุงช้าง วังหม้อแกง
เขาพิงกัน และเขาตางุ้ม เป็นต้น
เขานางหงส์
เป็นกลุ่มภูเขาในเทือกเขาภูเก็ต ซึ่งตั้งอยู่ระหว่างพื้นที่รอยต่อของอำเภอเมือง
ฯ กับอำเภอทับปุด จุดเด่นของเขานางหงส์คือ เมื่อมองจากระยะไกลจะมองดูคล้ายกับหญิงสาวนางหนึ่ง
นอนตะแคงหันข้างให้ อันเป็นที่มาของตำนานพื้นบ้านมากมายที่เกี่ยวกับสถานที่ได้แก่
เขาขันหมาก เขากะทะคว่ำ และเขาเฒ่า
จุดชมวิวเขานางหงส์ อยู่ที่บ้านบางท้อน ตำบลนบปลิง อำเภอเมือง ฯ ทางหลวงสายใต้คือถนนเพชรเกษม
เดิมที่ตัดผ่านเขานางหงส์ ได้รับการกล่าวขานว่าเป็นเส้นทางที่คดโค้งสูงชัน
เสี่ยงอันตรายในการคมนาคมทางรถยนต์ แต่ก็แฝงความสวยงามตามธรรมชาติที่หาชมได้โดยยาก
อ่าวพังงา
มีลักษณะเป็นทะเลใน ประกอบด้วยภูเขาและเกาะหลายแห่ง ภูเขาและเกาะที่มีลักษณะเด่นเป็นเอกลักษณ์ทางธรรมชาติของจังหวัดพังงาได้แก่
- เขาพิงกัน
เป็นแหล่งท่องเที่ยวสำคัญของพังงา มีลักษณะทางธรรมชาติที่เป็นเอกลักษณ์เป็นที่รู้จักกันแพร่หลายกล่าวคือ
เป็นภูเขาหินขนาดใหญ่กลางทะเล ซึ่งเกิดจากการเลื่อนตัวของเปลือกโลก ตัวภูเขาแตกออกเป็นแนวตัดตรงและทรุดตัวลงต่ำ
ฐานเคลื่อนออกจากแนวเดิมเล็กน้อย เป็นเหตุให้แท่งหินซีกที่แตกออกตั้งเอียงพิงภูเขาลูกเดิม
จึงเรียกว่า เขาพิงกัน
- เขาตาปู
เป็นภูเขาหินสูงประมาณ ๑๕ เมตร ฐานคอด ตั้งอยู่หน้าหาดเขาพิงกัน มีลักษณะที่เด่นสะดุดตาคือ
มีรูปทรง
คล้ายตาของปูที่โผล่ขึ้นมาจากทะเล
หรือเหมือนตะปูขนาดยักษ์ที่ตอกลงไปในทะเล
- เขาหมาจู
เป็นภูเขาหินอัคคีขนาดย่อม ตั้งอยู่ในอ่าวพังงาท่ามกลางป่าชายเลนระหว่างเส้นทางที่จะเดินทางไปเขาพิงกัน
ลักษณะสัณฐานส่วนบนคล้ายหมาจูกำลังแหงนหน้า หูผึ่ง
- เกาะห้อง
เป็นภูเขาหินขนาดย่อม ตั้งอยู่ในอ่าวพังงา บริเวณเพิงผาที่ระดับน้ำทะเล มีโพรงหินที่เกิดจากการกัดเซาะของน้ำทะเลลึกประมาณ
๑ - ๒ เมตร สูงประมาณ ๒ - ๓ เมตร ติดต่อทะลุถึงกันเป็นแนวยาวโดยรอบ สัณฐานดูคล้ายระเบียง
หรือห้องแถวที่ช่างบรรจงสร้างไว้รอบเพิงผา จึงเรียกภูเขาลูกดังกล่าวว่าเกาะห้อง
ตามลักษณะที่เห็น ด้านหน้าของเพิงผาเป็นเวิ้งอ่าวที่มีระดับน้ำตื้น
ปัจจุบันใช้สำหรับการล่องเรือแคนูท่องเที่ยวชมธรรมชาติ
ลักษณะของเวิ้งอ่าวน้ำตื้นมีเพิงผาล้อมรอบนี้ ตามภาษาพื้นเมืองเรียกว่า ปิเละ
- เกาะพนัก
หมู่เกาะในบริเวณอ่าวพังงา ที่เชื่อมต่อกันกับเกาะห้อง มองดูโดยผิวเผินแล้วคล้ายกับเกาะธรรมดาทั่ว
ๆ ไปในอ่าว แต่หากได้เดินลอดถ้ำขนาดเล็กที่ปากถ้ำกว้างประมาณ ๕.๕ เมตร เข้าไปประมาณ
๑๐ - ๑๕ เมตร จะทะลุออกสู่ช่องเปิดของทะเลขนาดย่อม ที่มีภูเขาล้อมรอบคล้ายทะเลสาบปากปล่องภูเขาไฟ
มีพื้นที่ประมาณ ๕ ไร่ ประกอบด้วยป่าชายเลน หาดทรายและน้ำทะเล ที่เรียบสอบปราศจากคลื่นลม
การที่ได้ชื่อว่าเกาะพนัก เพราะมีกำแพงภูเขาล้อมรอบคล้ายพนักเก้าอี้
- ถ้ำลอด
ภูเขาหินในบริเวณอ่าวพังงามีโพรงหินขนาดใหญ่คล้ายถ้ำทะลุออกด้านหนึ่งของภูเขา
สามารถแล่นเรือลอดโพรงหรือถ้ำดังกล่าวได้ ภายในโพรงหรือถ้ำมีเพดานที่ประกอบด้วยหินงอกหินย้อยรูปร่างแปลกตาสวยงามอยู่มากมาย
นอกจากนั้นยังมีภาพเขียนสีสมัยก่อนประวัติศาสตร์อีกเป็นจำนวนมาก ปัจจุบันเป็นแหล่งท่องเที่ยวที่สำคัญของจังหวัดพังงา
- ถ้ำสุวรรณคูหา
อยู่ในวัดสุวรรณคูหา ในเขตอำเภอตะกั่วทุ่ง เป็นถ้ำในภูเขาขนาดเล็ก มีหน้าผาสูงชัน
ตรงเพิงผาด้านทิศใต้มีถ้ำขนาดใหญ่ ภายในดัดแปลงเป็นปูชนียสถานทางพุทธศาสนา
มีพระพุทธรูปปางมารวิชัย ทำด้วยศิลาขาว ศิลปะพม่า อยู่สององค์ พระพุทธรูปปางไสยาสน์ขนาดยาว
๗ วา ๒ ศอก อยู่หนึ่งองค์ พบเศษเครื่องปั้นดินเผา กำไลหิน แสดงว่าถ้ำแห่งนี้เคยเป็นที่อยู่อาศัยของมนุษย์สมัยก่อนประวัติศาสตร์
(อายุประมาณ ๓,๐๐๐ - ๔,๐๐๐ ปี) ส่วนเพิงผาด้านทิศตะวันออก มีถ้ำขนาดใหญ่
ปากถ้ำอยู่สูงจากระดับพื้นดินประมาณ ๑๐ - ๑๕ เมตร ภายในมีซากเรือโบราณ สันนิษฐานว่า
เป็นซากเรือตั้งแต่ครั้งที่น้ำทะเลยังมีระดับสูงกว่าพื้นดินในปัจจุบัน
ถ้ำฤาษีสวรรค์และถ้ำลูกเสือ ตั้งอยู่ในสวนสมเด็จพระศรีนครินทร์
ในเขตอำเภอเมือง ฯ ภายในถ้ำมีอากาศเย็นสบายมีธารน้ำใส มีหินงอกหินย้อยงดงาม
ด้านหน้าถ้ำติดริมถนนเพชรเกษมจัดทำเป็นสวนสาธารณะ
แนวปะการังที่เกาะสุรินทร์และเกาะสิมิลัน
เป็นแหล่งปะการังใต้น้ำที่สวยงาม ทั้งแนวปะการังน้ำตื้นและแนวปะการังน้ำลึก
เป็นแนวปะการังที่ติดอันดับความสวยงาม ๑ ใน ๑๐ ของโลก
ปะการังเป็นสัตว์ทะเลที่ไม่มีกระดูกสันหลัง มีโพรงน้ำในลำตัว มีเนื้อเยื่อสองชั้น
ระหว่างเนื้อเยื่อทั้งสองมีลักษณะเป็นวุ้น มีช่องปากแต่ไม่มีช่องถ่าย มีหนวดซึ่งมีเซลล์เข็มพิษเพื่อป้องกันตัวหรือจับเหยื่อเป็นอาหารเรียงรายอยู่รอบปาก
สัตว์จำพวกนี้รวมถึงไฮดรา ปะการังไฟ แมงกะพรุน ดอกไม้ทะเล ปะการังดำ ปะการังอ่อน
กัลปังหา ปะการังสีน้ำเงินและปะการังทะเล สัตว์เหล่านี้บางชนิดมีลักษณะแตกต่างกันมาก
และบางชนิดก็คล้ายคลึงกันจนจำแนกจากกันได้ยาก
ปะการังจะมีพื้นที่ในการเจริญเติบโตเฉพาะบริเวณคือ บริเวณท้องทะเลน้ำทะเลต้องมีอุณหภูมิสูงกว่า
๑๘ องศาเซลเซียส ความลึกไม่เกิน ๕๐ เมตร มีค่าความเค็มของน้ำ ๓๐ - ๓๖ ส่วนต่อ
๑,๐๐๐ ส่วน มีอัตราความขุ่นของน้ำต่ำ และต้องมีพื้นที่ยึดที่มั่นคง
โดยทั่วไป ปะการังแบ่งออกได้เป็น ๘ ชนิดคือ
- ปะการังเขากวาง
มีลักษณะคล้ายเขากวาง ส่วนที่เป็นกิ่งจะมีตุ่มอยู่โดยรอบ ตุ่มเหล่านี้คือที่อยู่ของตัวปะการัง
- ปะการังแบบแผ่นแบนราบ
มีลักษณะการเติบโตขยายเป็นแผ่นแนวราบคล้ายโต๊ะ บางครั้งอาจซ้อนกันหลายชั้น
- ปะการังแบบหุ้มห่อ
มีลักษณะการเติบโตแบบแผ่ขยายหุ้มฐานพื้นที่ที่ปะการังติดอยู่
- ปะการังแบบก้อน
มีลักษณะเป็นก้อนตันคล้ายก้อนหิน
- ปะการังแบบกิ่ง
มีลักษณะการเติบโตรวมกันเป็นกระจุกค่อนข้างแน่น แต่ไม่ติดกันเป็นก้อนเดียวกัน
- ปะการังแบบแผ่น
มีลักษณะการเติบโตเป็นแผ่นซ้อน ๆ กันเป็นกระจุกคล้ายใบไม้หรือผัก
- ปะการังแบบเห็ด
มีลักษณะเติบโตแผ่ออกคล้ายดอกเห็ด
- ปะการังสีน้ำเงิน
มีสีน้ำเงินอยู่ในเนื้อของหินปูน
ปะการังส่วนใหญ่อยู่ในเขตอุทยานแห่งชาติทางทะเลสามแห่งที่จัดเป็นแหล่งปะการังที่สวยงาม
และสำคัญของประเทศ ครม.มีมติเห็นชอบเมื่อปี พ.ศ.๒๕๓๓ จำแนกให้ปะการังในเขตจังหวัดพังงาอยู่ในเขตการใช้ประโยชน์ดังนี้
- อุทยานแห่งชาติอ่าวพังงา
เกาะลาวาใหญ่ เกาะพนัก เกาะดอกไม้ และเกาะหินตุกนมุดสัง เป็นเขตท่องเที่ยวธรรมชาติ
- อุทยานแห่งชาติหมู่เกาะสุรินทร์
เกาะสต๊อก เกาะปาชุมบา เกาะคอรินลา เกาะตาชัย และเกาะสุรินทร์ เป็นเขตท่องเที่ยวธรรมชาติ
- อุทยานแห่งชาติหมู่เกาะสิมิลัน
เกาะบารู เกาะบายู เกาะเมียง เกาะปาหยัน เกาะหูยง เกาะบอน เป็นเขตท่องเที่ยวธรรมชาติ
และเกาะสิมิลันเป็นเขตท่องเที่ยวธรรมชาติ และเขตอนุรักษ์
- หมู่เกาะสิมิลัน
ประกอบด้วยเกาะขนาดเล็กเรียงตัวตามแนวเหนือ - ใต้ มีเกาะใหญ่ที่สุดคือเกาะสิมิลัน
(เกาะแปด) แนวปะการังพบอยู่บริเวณด้านทิศตะวันออก ส่วนด้านทิศตะวันตกจะพบในบริเวณที่เป็นอ่าวที่กำบังแรงปะทะจากคลื่น
ซึ่งเกิดในฤดูมรสุมตะวันตกเฉียงใต้ บริเวณแนวปะการัง ที่มีขนาดใหญี่ที่สุดอยู่ทางฝั่งตะวันออกของเกาะสิมิลัน
- หมู่เกาะสุรินทร์
มีสภาพชายฝั่งที่กำบังคลื่นลมทั้งสองฤดูได้ดีกว่าหมู่เกาะสิมิลัน เนื่องจากเกาะวางตัวอยู่เป็นกลุ่มและมีอ่าวขนาดใหญ่
ทำให้แนวปะการังริมฝั่งรอบเกาะทั้งเกาะสุรินทรเหนือ เกาะสุรินทร์ใต้ และเกาะบริวาร
นอกจากหมู่เกาะทั้งสองแล้ว ระหว่างหมู่เกาะสุรินทรกับหมู่เกาะสิมิลัน มีหมู่เกาะตาชัยและเกาะบอน
ซึ่งเป็นเกาะขนาดเล็กที่อยู่ในทะเลเปิดรับลมมรสุม ทั้งสองฤดูอย่างเต็มที่มีแนวปะการังขนาดเล็กอยู่ด้านตะวันออกของเกาะ
|