จังหวัดระนอง
จังหวัดระนอง ตั้งอยู่ในภาคใต้ตอนบนทางฝั่งตะวันตก ทางงด้านทะเลอันดามัน
มีชายแดนติดต่อกับประเทศพม่าเป็นแนวยาวประมาณ ๑๐๐ กิโลเมตร มีอาณาเขตติดต่อกับจังหวัดต่าง
ๆ และประเทศพม่าดังนี้
ทิศเหนือ ติดต่อกับ อำเภอท่าแซะ จังหวัดชุมพร
ทิศตะวันออก ติดต่อกับ อำเภอเมืองชุมพร อำเภอสวี อำเภอพะโต๊ะของจังหวัดชุมพรและอำเภอไชยยา
อำเภอคีรีรัฐนิคม จังหวัดสุราษฎร์ธานี
ทิศใต้ ติดต่อกับ อำเภอคุระบุรี จังหวัดพังงา
ทิศตะวันตก ติดต่อกับ ทะเลอันดามันและประเทศพม่า
ลักษณะภูมิประเทศ
จังหวัดระนอง มีรูปร่างเป็นพื้นที่เรียวยาวและแคบ จากทิศเหนือสู่ทิศใต้มีความยาวเหนือสุดจากอำเภอกระบุรี
ถึงใต้สุดอำเภอสุขสำราญ ประมาณ ๑๖๙ กิโลเมตร มีส่วนกว้างสุด กว้างประมาณ
๙ กิโลเมตร มีพื้นที่ประมาณ ๒,๐๑๖๑,๐๐๐ ไร่
พื้นที่ส่วนใหญ่มีลักษณะส่วนใหญ่มีสภาพเป็นป่าเขา ด้านทิศตะวันออกมี
เทือกเขาตะนาวศรี
ทอดตัวเป็นแนวยาว จากทิศเหนือไปทิศใต้ ประกอบด้วยภูเขาสูงสลับซับซ้อน ภูเขาสูงที่สุดได้แก่
ภูเขาตาโซงโดง
สูงประมาณ ๑,๗๐๐ ฟุต จากระดับน้ำทะเล อยู่ในเขตอำเภอกะเปอร์
ลักษณะของพื้นที่ที่ลาดเอียงจากทิศตะวันออกไปทิศตะวันตก ประมาณร้อยละ ๘๖ ของพื้นที่
มีสภาพเป็นป่าไม้และภูเขา มีต้นไม้ใหญ่น้อยค่อนข้างสมบูรณ์ เป็นแหล่งกำเนิดต้นน้ำลำธารหลายสายที่สำคัญ
เช่น
แม่น้ำกระบุรี
เป็นแม่น้ำกั้นพรมแดนระหว่างไทยกับพม่า นอกจากนี้ยังมีคลองที่สำคัญคือ
คลองลำเลียง
คลองปากจั่น ในเขตอำเภอกระบุรี
คลองละอุ่น
ในเขตอำเภอละอุ่น
คลองกะเปอร์
ในเขตอำเภอกะเปอร์ และ
คลองบางริ้น
ในเขตอำเภอเมือง ฯ
ชายฝั่งทะเลติดกับทะเลอันดามัน ยาวประมาณ ๖๙ กิโลเมตร พื้นที่มีสภาพเป็นป่าชายเลนมีไม้โกงกาง
ตะบูน แสมขึ้นอยู่หนาแน่น ส่วนที่เป็นชายหาดค่อนข้างเรียบ และกว้าง มีความโค้งเว้าตามธรรมชาติสวยงาม
เหมาะที่จะเป็นแหล่งท่องเที่ยว บางแห่งมีภูเขาติดกับชายฝั่งทะเล มีเกาะใหญ่น้อยนอกชายฝั่งจำนวน
๖๒ เกาะ เกาะสำคัญที่มีผู้อยู่อาศัยได้แก่
เกาะพยาม
เกาะสินไห เกาะช้าง และ
เกาะเหลา
เป็นต้น
ทรัพยากรธรรมชาติ
แหล่งน้ำ
ประกอบด้วยแม่น้ำกระบุรี และคลองสำคัญอีก ๘ สาย ดังนี้
-
แม่น้ำกระบุรี
เป็นแม่น้ำสายสำคัญของจังหวัดระนอง เป็นแม่น้ำที่กั้นพรมแดนระหว่างประเทศไทยกับประเทศพม่า
ต้นกำเนิดจากเขาน้ำตุ่น และเขาจอมแหทางทิศเหนือ ไหลผ่านอำเภอกระบุรีลงสู่ทะเลอันดามัน
มีความยาวประมาณ ๙๕ กิโลเมตร
-
คลองปากจั่น
ต้นกำเนิดจากเขาปลายคลองบางนา ทางทิศเหนือ ไหลไปบรรจบแม่น้ำกระบุรี ที่บ้านนาน้อย
มีความยาวประมาณ ๓๐ กิโลเมตร
-
คลองลำเลียง
ต้นกำเนิดจากเขาบางใหญ่และเขาแดน ทางทิศเหนือ ไหลผ่านอำเภอกระบุรี แล้วไหลลงสู่ทะเลอันดามัน
มีความยาวประมาณ ๒๐ กิโลเมตร
-
คลองวัน
ต้นกำเนิดจากเขาหินลุ ทางด้านทิศเหนือ ไหลไปบรรจบแม่น้ำกระบุรีที่บ้านทับหลี
มีความยาวประมาณ ๒๐ กิโลเมตร
-
คลองกระบุรี ตันกำเนิดจากเขาผักแว่นในเขตจังหวัดชุมพร
และจังหวัดระนอง ไหลไปบรรจบแม่น้ำกระบุรี มีความยาวประมาณ ๒๐ กิโลเมตร
-
คลองละอุ่น
ต้นกำเนิดจากเทือกเขาห้วยเสียด และเขาหินด่าน ไหลไปบรรจบแม่น้ำกระบุรี มีความยาวประมาณ
๓๕ กิโลเมตร
-
คลองกะเปอร์
ต้นกำเนิดจากเขายายหม่อน ไหลลงสู่ทะเลอันดามัน ที่บ้านบางลำพู อำเภอกะเปอร์
มีความยาวประมาณ ๓๒ กิโลเมตร
-
คลองกำพวน
ต้นกำเนิดจากเขาพรตานี ไหลลงสู่ทะเลอันดามัน ที่ตำบลกำพวน กิ่งอำเภอสุขสำราญ
ป่าไม้
ในจังหวัดระนองมีป่าไม้อยู่สองประเภทคือ ป่าบกและป่าชายเลน
-
ป่าบก
จากข้อมูลที่ได้จากภาพถ่ายดาวเทียม เมื่อปี พ.ศ.๒๕๓๔ จังหวัดระนองมีพื้นที่ป่าไม้อยู่ประมาณ
๖๐๓,๐๐๐ ไร่ ประมาณร้อยละ ๒๔ ของพื้นที่จังหวัด ได้ประกาศเป็นพื้นที่ป่าสงวนแห่งชาติ
มีอยู่ ๘ แห่ง เป็นพื้นที่ประมาณ ๕๐๗ ตารางกิโลเมตร หรือประมาณ ๓๑๗,๐๐๐ ไร่
ประกอบด้วย
ป่าคลองลำเลียง
อำเภอละอุ่น พื้นที่ ๒๒,๕๐๐ ไร่
ป่าน้ำตากหงาว
อำเภอเมือง ฯ พื้นที่ ๑,๘๐๐ ไร่ ป่าเลนคลองม่วง อำเภอกะเปอร์ พื้นที่ ๑๐๐,๐๐๐
ไร่ ป่าคลองเส็ตกรวด ป่าเขาหินช้าง และป่าเขาสามแหลม อำเภอมือง
ฯ พื้นที่ ๑๙,๕๐๐ ไร่
ป่าคลองหัวเขียว
และ
ป่าคลองเกาะสุย
อำเภอเมือง ฯ พื้นที่ ๗๗,๐๐๐ ไร่
ป่าเกาะช้าง
อำเภอเมือง ฯ พื้นที่ ๑๒,๕๐๐ ไร่
ป่าเกาะพยาม
อำเภอเมือง ฯ พื้นที่ ๑๑,๐๐๐ ไร่
ป่าคลองหินกอง และ
ป่าคลองม่วงกลาง
อำเภอเมือง ฯ พื้นที่ ๗๓,๐๐๐ ไร่
นอกจากนี้ยังมี
เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าคลองนาคา
กิ่งอำเภอสุขสำราญ และอุทยานแห่งชาติแหลมสน อำเภอกะเปอร์
-
ป่าชายเลน
มีพื้นที่ประมาณ ๑๗๒,๐๐๐ ไร่ ประมาณร้อยละ ๘ ของพื้นที่จังหวัด ไม้ป่าชายเลนที่สำคัญได้แก่
โกงกาง ปรง ถั่ว ตะบูน ปราสักและอื่น ๆ ใช้ในการเผาถ่นที่มีคุณภาพสูง
พื้นที่ป่าชายเลนที่เป็นแนวตลอดเขตทิศตะวันตกของจังหวัด จากอำเภอกระบุรีเลียบตามแนวแม่น้ำกระบุรี
ลงมาทางทิศใต้จนถึงเขตติดต่อกับจังหวัดพังงา ปัจจุบันมีสภาพเสื่อมโทรมอันเนื่องมาจากอุตสาหกรรมเผาถ่าน
และบางส่วนได้แปรสภาพเป็นนาเลี้ยงกุ้ง
ประชากร
จังหวัดระนองมีประชากรน้อยที่สุดของประเทศไทย ในปี พ.ศ.๒๕๔๒ มีประชากรประมาณ
๑๕๐,๐๐๐ คน ส่วนใหญ่อาศัยอยู่ในเขตอำเภอเมือง ฯ รองลงมาคือ อำเภอกระบุรี
อำเภอกะเปอร์ อำเภอละอุ่น และกิ่งอำเภอสุขสำราญ
ประชากรส่วนใหญ่เป็นผู้อพยพมาจากถิ่นอื่น เนื่องจากประชากรดั้งเดิมมีจำนวนน้อย
มีที่ดินว่างเปล่าอยู่มาก และที่ดินในจังหวัดระนองเป็นดินเก่า ที่ยังไม่ได้ทำการเกษตร
หน้าดินจึงอุดมสมบูรณ์กว่าที่อื่น ประกอบกับจังหวัดมีทรัพยากรป่าไม้ ประมง
และแร่ธาตุอุดมสมบูรณ์ ทำให้ประชากรจากจังหวัดทางภาคใต้ ภาคกลางและภาคตะวันออกเฉียงเหนือ
อพยพเข้ามาทำมาหากินในจังหวัดระนองเป็นจำนวนมาก ส่วนใหญ่มาประะกอบอาชีพด้านการประมง
การเกษตร ธุรกิจค้าขาย และขายแรงงาน
นอกจากนี้ยังมีชนกลุ่มน้อยคือ ประชากรกลุ่ม
ชาวน้ำ
ซึ่งมีภูมิลำเนาที่หมู่
บ้านเกาะเหลา
ตำบลปากน้ำ อำเภอเมือง ฯ และที่
เกาะสินไห
ชาวน้ำที่เกาะเหลาปลูกบ้านอยู่ในน้ำริมฝั่งประมาณ ๒๐ หลังคาเรือน มีจำนวน
๕๐ คน อาศัยหาสัตว์น้ำยังชีพ โดยเฉพาะการดำหอยจากก้นทะเล
|