- ศิลาจารึกพระปรมภิไธยย่อ จ.ป.ร.  ประดิษฐาน ณ ตำบลปากจั่น บริเวณเขตติดต่อระหว่างจังหวัดระนองกับจังหวัดชุมพร ตรงหลักกิโลเมตรที่ ๕๒๕  ขนาดหินที่ใช้สลักมีเส้นผ่าศูนย์กลางประมาณ ๒ เมตร ปัจจุบันมีหินสลักพระปรมาภิไธย สามก้อน  สลักพระปราภิไธยย่อ จ.ป.ร.  ภ.ป.ร. และ สก. วางเรียงในศาลาสร้างใหม่
            พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ในครั้งนั้นได้เสด็จ ฯ จากชุมพรไประนองโดยขบวนช้าง ๑๙๙ เชือก เพื่อไปประทับต่อที่เมืองกระบุรี ระหว่างเสด็จ ฯ ผ่านตำบลปากจั่นถึงลำห้วยเล็ก ๆ ทอดพระเนตรพบหินก้อนใหญ่ จึงโปรดเกล้า ฯ ให้เขียน จ.ป.ร. อย่างอัฐ การเสด็จ ฯ ครั้งนั้นได้ประทับแรมที่พลับพลาดอนนาพระ เมื่อวันที่ ๒๑ เมษายน พ.ศ.๒๔๓๓
                - พระบรมราชานุสาวรีย ร.๕  ตั้งอยู่บริเวณเนินประวัติศาสตร์ ทางทิศตะวันออกของศาลากลางจังหวัด ซึ่งเป็นสถานที่พระองค์ทรงปลูกต้นมะขามคู่ไว้เมื่อปี พ.ศ.๒๔๓๓  ครั้งเสด็จประพาสเมืองระนอง สร้างเมื่อปี พ.ศ.๒๕๓๗
                - พระบรมราชานุสาวรีย ร.๖  ตั้งอยู่ที่ตำบลบางริ้น อำเภอเมือง ฯ ประดิษฐานอยู่ภายในบริเวณสนามกีฬาจังหวัดระนอง สร้างเมื่อปี พ.ศ.๒๕๒๓
            โบราณสถาน  จังหวัดระนองมีโบราณสถานที่สำคัญคือ
                - กำแพงจวนเมืองระนอง  จวนเมืองระนองสร้างในสมัยพระยาดำรงสุจริต  (คอซูเจี้ยง)  เมื่อประมาณปี พ.ศ.๒๔๒๐  มีพื้นที่ภายในกำแพงประมาณ ๓๓ ไร่เศษ  ตั้งอยู่ในเขตตัวเมืองระนอง ปัจจุบันกรมศิลปากรได้ประกาศขึ้นทะเบียนโบราณสถาน เมื่อปี พ.ศ.๒๕๓๙
            ตัวกำแพงสร้างด้วยอิฐธรรมชาติ สูงประมาณ ๓.๕๐ เมตร หนาประมาณ ๕๐ เซนติเมตร ฐานสร้างด้วยอิฐธรรมชาติสูงประมาณ ๖๐ เซนติเมตร  หนาประมาณ ๖๐ เซนติเมตร มีประตูทางเข้าอยู่ทางด้านทิศตะวันออก บริเวณประตูด้านหน้ามีเรือนหอรบขนาดใหญ่สร้างด้วยไม้ มุมกำแพงด้านทิศเหนือ ติดกับมุมด้านทิศตะวันออก มีป้อมขนาดเล็กอยู่หนึ่งป้อม ในอดีตอาจใช้เป็นที่รักษาการณ์ของยาม เลยไปจากป้อมไปตามแนวกำแพง มีประตูขนาดเล็ก ตัวกำแพงมีช่องมองหรือช่องปืนทำไว้เป็นระยะ ๆ
            ตลอดแนวกำแพงด้านนี้ จะเห็นซากของอาคารที่ทำเชื่อมติดกับตัวกำแพง ซึ่งซากอาคารต่าง ๆ นี้ เดิมเป็นโรงเก็บสินค้า โรงช้าง โรงม้า โรงต้มกลั่นสุรา โรงต้มฝิ่น และฉางข้าว
                - จวนเจ้าเมืองและเรือนรับรอง  สร้างด้วยอิฐสอปูน โครงบนทำด้วยไม้ หลังคามุงกระเบื้อง ตั้งอยู่ไม่ไกลจากประตูทางเข้ามากนัก ใช้เป็นเรือนรับรองเป็นอาคารกว้าง ๒๐ เมตร ยาวประมาณ ๓๐ เมตร ฐานอาคารสูงจากระดับพื้นดินประมาณ ๑.๒๕ เมตร  มีบันไดทางขึ้นด้านหน้าสามทาง ด้านหลังหนึ่งทาง ตัวอาคารสร้างด้วยปูนซีเมนต์ผสมกรวดทรายอัดเป็นแผ่นวางซ้อนกัน ผนังห้องบางช่วงก่ออิฐผสมเล็กน้อย ตัวอาคารแบ่งเป็นสามห้อง มีขนาดเท่ากันสองห้อง ห้องกลางเป็นห้องเล็ก ความสูงของห้อง ๗ เมตร ผนังหนา ๖๐ เซนติเมตร บริเวณด้านข้างของอาคาร ห่างออกไปประมาณ ๕ เมตร มีโรงครัวอยู่หนึ่งโรง ส่วนจวนเจ้าเมืองหลังใหม่ที่สร้างขึ้นนั้นอยู่ลึกเข้าไปอีก