วัดชมชื่น  อยู่ในอุทยานประวัติศาสตร์ศรีสัชนาลัย ตั้งอยู่นอกกำแพงเมืองริมฝั่งแม่น้ำยมห่างจากวัดพระศรีรัตนมหาธาตุมาทางด้านทิศตะวันออกประมาณ ๔๐๐ เมตร
           โบราณสถานที่สำคัญ คือ เจดีย์ประธานทรงกลมก่อด้วยศิลาแลง วิหารตั้งอยู่ทางด้านหน้าเจดีย์ประธานก่อด้วยศิลาแลงขนาดหกห้อง มีมุขยื่นออกมาหน้าห้อง ด้านหลังวิหารเชื่อมต่อกับมณฑป มณฑปมีลักษณะย่อมุมไม้สิบสอง หลังคาเป็นศิลาแลงก่อเหลื่อมเข้าหากันเป็นรูปโค้งแหลม ด้านหน้าเป็นทางเข้าในมณฑป มีพระพุทธรูปปางมารวิชัย ด้านหน้าทั้งสองข้างมณฑปทำเป็นซุ้มจรนำสองซุ้ม ด้านหลังมีซุ้มจรนำ ซึ่งเดิมประดิษฐานพระพุทธรูปปางนาคปรก แต่ปัจจุบันสูญหายไปแล้ว นอกจากนี้ยังมีลวดลายปูนปั้นที่หน้าบันหลังคาด้านหลังมณฑป
           รูปแบบของวัดชมชื่นในปัจจุบันเป็นลักษณะศิลปะสมัยสุโขทัย แต่จากการขุดแต่งบริเวณวิหารพบฐานอาคารเดิมก่อด้วยศิลาแลง ซึ่งต่อมาถูกสร้างทับด้วยวิหารศิลาแลง จากการศึกษารูปแบบของเจดีย์ประธาน มีผู้ให้ความเห็นว่าน่าจะเป็นปรางค์แบบขอมมาก่อน เนื่องจากพบอาคารสี่เหลี่ยมจตุรัส คล้ายปรางค์แบบขอมอยู่ภายในองค์เจดีย์

           จากการขุดค้นบริเวณหน้าวิหาร พบโครงกระดูกมนุษย์ จำนวน ๑๕ โครง ในระดับความลึก ๗ - ๘ เมตร กำหนดอายุได้ประมาณ พุทธศตวรรษที่ ๙ เป็นต้นมา และได้พัฒนามาจนถึงสมัยทวาราวดี (พุทธศตวรรษที่ ๑๒ - ๑๖) พบกลุ่มโบราณสถานก่อด้วยอิฐที่มีขนาดใหญ่สองกลุ่ม และพบเครื่องถ้วยชามเชลียงเป็นจำนวนมาก ซึ่งกำหนดอายุได้ตั้งแต่พุทธศตวรรษที่ ๑๗ เป็นต้นมาจนเข้าสู่สมัยสุโขทัย
    วัดเจ้าจันทร์
           วัดเจ้าจันทร  อยู่ในอุทยานประวัติศาสตร์ศรีสัชนาลัย ตั้งอยู่นอกกำแพงเมือง ด้านหลังวัดชมชื่น เป็นกลุ่มโบราณสถานที่เชื่อว่ามีมาก่อนสมัยสุโขทัย โบราณสถานที่สำคัญประกอบด้วย ปรางค์ประธาน มณฑปพระอัฏฐารศ และวิหาร
           ปรางค์ประธาน  ก่อด้วยศิลาแลง รูปแบบสถาปัตยกรรมเป็นศิลปะแบบขอมที่พบในประเทศไทย ที่เรือนธาตุมีซุ้มประกอบทั้งสี่ด้าน เป็นซุ้มทางเข้าสู่องค์ปรางค์เฉพาะทางด้านทิศตะวันออก จากการขุดค้นที่ใกล้กับฐานปรางค์ เป็นฐานหน้ากระดานบัวคว่ำบัวหงาย และพบว่ามีการบดอัดลูกรังกลุ่มอิฐ ซึ่งสันนิษฐานว่า น่าจะมีศาสนสถานก่ออิฐอยู่ก่อนแล้ว ต่อมาเมื่อมีการสร้างปรางค์จึงรื้อออก นอกจากนี้ยังพบพระพิมพ์ทำด้วยชิน (ดีบุกผสมตะกั่ว) ทรงเครื่องแบบกษัตริย์ เมื่อขุดค้นลงไปในระดับลึก พบหลักฐานโบราณวัตถุสมัยทวาราวดี เครื่องถ้วยหริภุญชัย (พุทธศตวรรษที่ ๑๖ - ๑๘) ลูกปัดแก้วและชิ้นส่วนโครงกระดูกมนุษย์ ดังนั้น ก่อนที่จะสร้างปรางค์ศิลาแลงองค์นี้ จะต้องมีศาสนสถานก่อด้วยอิฐ จึงมีอายุก่อนพุทธศตวรรษที่ ๑๘
           มณฑปพระอัฏฐารศ  ก่อด้วยศิลาแลง ตั้งอยู่ทางด้านซ้ายขององค์พระปรางค์
           วิหาร  ตั้งอยู่ทางด้านหน้าของพระปรางค์ จากการขุดทดสอบพบว่าฐานวิหารได้มาสร้างภายหลัง โดยการถมอัดลูกรังรอบ ๆ องค์ปรางค์ แล้วจึงก่อสร้างวิหาร
    วัดน้อยจำปี
           วัดน้อยจำปี  อยู่ในอุทยานประวัติศาสตร์ศรีสัชนาลัย ตั้งอยู่นอกกำแพงเมืองทางด้านทิศใต้ใกล้กับวัดเจ้าจันทร โบราณสถานที่สำคัญประกอบด้วย เจดีย์ประธาน และวิหาร
           เจดีย์ประธาน  เป็นเจดีย์ทรงกลมก่อด้วยศิลาแลง ฐานเป็นรูปสี่เหลี่ยมจตุรัส ต่อด้วยฐานบัวคว่ำ และฐานสี่เหลี่ยมสามชั้นลดหลั่นกันขึ้นไป ต่อด้วยฐานบัว และมีห้องสี่เหลี่ยม ซึ่งอาจจะเป็นซุ้มพระแต่หักพังไปหมดแล้ว
           วิหาร  ตั้งอยู่ด้านหน้าเจดีย์ประธาน ก่อด้วยศิลาแลง ฐานเป็นรูปสี่เหลี่ยมผืนผ้า ผนังวิหารเจาะช่องแสง พื้นวิหารปูด้วยกระเบื้องเคลือบจากเตาเกาะน้อย นับว่าพบอยู่แห่งเดียวในเมืองศรีสัชนาลัย ที่ปูด้วยกระเบื้องเคลือบสังคโลก
    วัดโคกสิงคาราม
           วัดโคกสิงคาราม  อยู่ในอุทยานประวัติศาสตร์ศรีสัชนาลัย ตั้งอยู่นอกกำแพงเมืองทางด้านทิศตะวันออกของกำแพงเมืองศรีสัชนาลัย ติดกับกำแพงเมืองเชลียง ช่วงที่ต่อตัวเมืองเก่าศรีสัชนาลัย อยู่ห่างจากตัวเมืองเก่าออกมาทางทิศตะวันออกเฉียงใต้ ประมาณ ๑ กิโลเมตร วัดหันหน้าไปทางทิศตะวันออกเฉียงใต้
           โบราณสถานประกอบด้วย เจดีย์ทรงกลมก่อด้วยศิลาแลง ตั้งอยู่บนฐานเดียวกันเช่นเดียวกับวัดศรีสรรเพชญ์ ที่อยุธยา วิหารรูปสี่เหลี่ยมผืนผ้าก่อด้วยศิลาแลง ผนังวิหารมีช่องแสง โบสถ์อยู่ทางด้านทิศตะวันตกเฉียงเหนือของวิหาร เป็นรูปสี่เหลี่ยมผืนผ้าพื้นภายในโบสถ์ปูด้วยศิลาแลง ภายในโบสถ์มีเจดีย์ทรงกลม ซึ่งมีซุ้มประดิษฐานพระพุทธรูป รอบ ๆ เจดีย์มีเจดีย์รายตั้งอยู่โดยรอบสี่องค์ กำแพงวัดก่อด้วยศิลาแลงมีอยู่สามด้าน กำแพงด้านทิศใต้ใช้ร่วมกับแนวกำแพงเมืองเชลียง
           ในพงศาวดารเหนือมีเรื่องราวเกี่ยวกับวัดนี้คือ เมื่อพระร่วงลบศักราชพระพุทธเจ้าจึงให้นิมนต์พระอธิตเถร พระอุปคตเถร และพระมหาเถรไล (ไหล่) ลาย และพระอรหันต์ ๕๐๐ องค์ ทั้งพระพุทธโฆษาจารย์วัดรังแร้ง และชุมนุมพระสังฆเจ้าทั้งหลาย ณ วัดโคกสิงคาราม กลางเมืองศรีสัชนาลัย
    วัดพญาดำ
           วัดพญาดำ  อยู่ในอุทยานประวัติศาสตร์ ตั้งอยู่นอกกำแพงเมือง เดิมไม่ใช่ชื่อนี้ แต่คงถูกเรียกเมื่อภายหลัง เนื่องจากมีการลักลอบขุดค้นหาพระพิมพ์ และได้พบพระพิมพ์นางพญาเนื้อสีดำเป็นจำนวนมาก ชาวบ้านจึงพากันเรียกว่า วัดพญาดำ โบราณสถานที่สำคัญประกอบด้วย
           มณฑปประธาน  ก่อด้วยศิลาแลงฉาบปูน ด้านหลังมณฑปยังคงมีหลังคาคล้ายรูปประทุนเรือ โดยใช้ก้อนศิลาแลงก่อเรียงเหลื่อมเข้าหากันทำเป็นรูป หลังคาซ้อนกันสองชั้น ภายในมณฑปแบ่งเป็นคูหา คูหาด้านหน้าประดิษฐานพระพุทธรูปปางมารวิชัยแต่ชำรุดไปมากแล้ว คูหาด้านหลังประดิษฐานพระพุทธรูปสอง หรือสามองค์ ตรงกลางเป็นพระพุทธรูปประทับยืน ทางด้านทิศใต้มณฑป จากภาพถ่ายเก่าเมื่อประมาณเกือบร้อยปีมาแล้วพบว่ามี เจดีย์รายทรงดอกบัวตูมอยู่องค์หนึ่ง ปัจจุบันหักพังไปหมดแล้ว
           วิหาร  ตั้งอยู่ด้านหน้ามณฑป ก่อด้วยศิลาแลงฉาบปูน หลังคาเป็นเครื่องไม้มุงกระเบื้อง
           มณฑปพระอัฏฐารศ  ก่อด้วยศิลาแลง ตั้งอยู่ทางด้านขวาของมณฑปประธาน ภายในคูหาของมณฑปมีร่องรอยว่าเคยประดิษฐานพระพุทธรูปยืนขนาดใหญ่ ซึ่งอาจจะสูงถึง ๑๘ ศอก ที่เรียกว่าพระอัฏฐารศ
           ซุ้มพระ  สำหรับประดิษฐานพระพุทธรูปทั้งสี่ด้าน แท่นพระนอนอยู่ด้านหลังวัดติดกับกำแพงแก้ว และตรงกลางแท่นพระ ซึ่งตรงกับกำแพงวัดมีช่องประตูไปยังวัดสระปทุม
           เจดีย์ราย  มีอยู่หลายองค์และหลายขนาด หลังจากการขุดแต่งแล้วนับได้ ๓๘ องค์
           เขตสังฆาวาส  เป็นพื้นที่นอกกำแพงทางด้านทิศใต้ของวิหาร มีอาคารเล็ก ๆ อยู่สองหลัง และพบชิ้นส่วนศิลาแลงเป็นแท่งกลมสลัก สำหรับใส่เดือยไม้ เมื่อประกอบเป็นซุ้มประตูทางเข้าทั้งทางด้านทิศใต้ และทางด้านทิศตะวันออก
           สระน้ำ  ที่ตั้งอยู่ทางด้านหน้าของวิหาร เป็นสระที่กรุด้วยศิลาแลง ทางด้านทิศเหนือของวัดมีบ่อน้ำกรุด้วยศิลาแลงมีน้ำขังอยู่ตลอดปี
           กำแพงวัด  ทำด้วยศิลาแลงเป็นแท่ง ปักลายรอบวัดทั้งสี่ด้าน
    วัดเขาพระบาท
           วัดเขาพระบาท  อยู่ในอุทยานประวัติศาสตร์ศรีสัชนาลัย  ตั้งอยู่นอกกำแพงเมืองด้านทิศตะวันออก บนยอดเขาพระบาท  ใกล้แม่น้ำยม หน้าวัดหันไปทางทิศเหนือ
           โบราณสถานที่สำคัญประกอบด้วย เจดีย์ประธานทรงกลม ก่อด้วยศิลาแลง สภาพยังคงเหลือถึงองค์ระฆัง  ส่วนยอดหักพังลงมาหมด
           ฐานวิหารอยู่ทางด้านหลังเจดีย์ประธาน  ก่อด้วยศิลาแลง ตอนบนมีเนินดินทับถม  พบเศษกระเบื้องมุงหลังคาดินเผาตกกระจายอยู่ทั่วไป
           มณฑป  ตั้งอยู่ด้านหลังเจดีย์ประธาน  ด้านหน้ามีซุ้มประตูเข้าไปภายในได้  นอกจากนี้ยังพบฐานอาคารและเจดีย์รายขนาดเล็ก ก่อด้วยศิลาแลง
           วัดเขาพระบาท  เป็นวัดที่มีรอยพระพุทธบาทประดิษฐานอยู่  มีเรื่องปรากฎในศิลาจารึกหลักที่สาม (จารึกนครชุม) ซึ่งได้จารึก เมื่อปี พ.ศ.๑๙๐๐ กล่าวถึงพระมหาธรรมราชาที่ ๑ (ลิไทย) ได้สร้างรอยพระพุทธบาทประดิษฐานไว้ในเมืองศรีสัชนาลัย ปัจจุบันพระพุทธบาทได้ย้ายไปอยู่ที่วัดเชิงคีรี
    วัดเขาอินทร์
           วัดเขาอินทร ์อยู่ในอุทยานประวัติศาสตร์ศรีสัชนาลัย  ตั้งอยู่นอกกำแพงเมืองทางด้านทิศตะวันออกเฉียงเหนือ บนฝั่งตะวันออกของแม่น้ำยม  หน้าวัดหันไปทางทิศตะวันออก
           โบราณสถานที่สำคัญประกอบด้วยเจดีย์ทรงกลมก่อด้วยศิลาแลง  วิหารก่อด้วยศิลาแลงเชื่อมต่อกับองค์เจดีย์ประธาน ผนังวิหารมีช่องลูกกรงหน้าต่างหรือช่องแสง  ผนังด้านหน้าวิหารมีลายปูนปั้น  ฐานโบสถ์อยู่ทางด้านทิศตะวันออกเฉียงใต้ ก่อด้วยศิลาแลง บ่อน้ำโบราณมีอยู่สองบ่อเรียกว่าบ่อแก้วกับบ่อทอง
           ในพงศาวดารเหนือมีเรื่องเกี่ยวกับวัดเขาอินทร์ว่า "ที่ไร่แลนาสัดขึ้นวัดเขาอินทร์อรัญวาสีกับต้นพระบรมไตรโลก แต่โพธิเฒ่าวัดป่าแก้วมาถึงถนนหลวงได้ไร่แลนา ๕๐๐ ไร่  แต่เชิงพนมน้อยมาถึงบ่อแก้วได้ไร่แลนา ๔๐ ไร่ ตำบลนามะกอกปมได้ไร่แลนา ๕๖๐ ไร่  ตำบลตาลต้นเดียวทุ้งยั้งได้ไร่แลนา ๒๕๐ ไร่  อันนี้ขึ้นวัดเขาอินทร์...."
    วัดกุฎีราย