มรดกทางธรรมชาติ
อุทยานแห่งชาติผาแต้ม
อุทยาน ฯ มีพื้นที่ประมาณ ๓๔๐ ตารางกิโลเมตร หรือประมาณ ๒๑๓,๐๐๐ ไร่ ในเขตอำเภอโขงเจียม
อำเภอศรีเมืองใหม่ และอำเภอโพธิไทร ประกอบด้วยสภาพป่าที่อุดมสมบูรณ์ มีสัตว์ป่านานาชนิด
มีธรรมชาติที่สวยงามเช่นผาชัน น้ำตกสร้อยสวรรค์ เสาเฉลียง ถ้ำปาฏิหารย์ ภูนาทาม
เป็นต้น มีภาพเขียนสีโบราณสมัยก่อนประวัติศาสตร์ อายุประมาณ ๓,๐๐๐ - ๔,๐๐๐
ปี บริเวณผาขาม ผาแต้ม ผาเจ็ก ผาเมย เป็นอุทยาน ฯ แห่งแรกในประเทศไทยที่มีแม่น้ำโขง
เป็นเส้นกั้นเขตแดนระหว่างไทยกับลาว เป็นแนวอุทยาน ฯ ที่ยาวที่สุดมองเห็นทิวทัศน์ป่าเขาทางฝั่งลาวได้เป็นอย่างดี
ได้ประกาศให้เป็นอุทยานแห่งชาติ เมื่อปี พ.ศ.๒๕๓๔
สภาพของอุทยาน ฯ เป็นที่ราบสูง และเนินเขาสูงชัน ลักษณะสูง ๆ ต่ำ ๆ สลับกันทั่วพื้นที่
ส่วนที่เป็นที่ราบสูงแต่ละแห่งมีพื้นที่ประมาณ ๘๐๐ - ๑,๓๐๐ ไร่ ห่างจากลำน้ำโขง
ประมาณ ๑ - ๒ กิโลเมตร เป็นหน้าผาสูงชัน พื้นที่โดยทั่วไปมีหินทรายผุดเป็นลานหินกระจัดกระจายอยู่ทั่วพื้นที่ดินที่พบในแถบที่ราบลุ่ม
เป็นดินร่วนปนทรายและดินเหนียว
อุทยาน ฯ ผาแต้มมีปรากฏการณ์ทางธรรมชาติที่สวยงามแปลกตาน่าชม ดังนี้
เสาเฉลียง
เป็นปรากฏการณ์ทางธรรมชาติที่เกิดจากการเซาะของน้ำ กระแสลม และแสงแดด มีลักษณะเป็นแท่งหิน
ตั้งขึ้นเหมือนเสา ส่วนบนนี้แผ่นหินวางอยู่โดยไม่ติดกัน มองดูคล้ายดอกเห็ด
ผาแต้ม
เป็นหน้าผาสูงสวยงามตามธรรมชาติ ทางด้านริมฝั่งแม่น้ำโขง ส่วนล่างของภูผาขาม
ซึ่งเป็นภูเขาหินทราย ข้างบนเป็นลานหินเรียบ ด้านล่างเป็นบริเวณที่เป็นผาแต้ม
เมื่อมองจากด้านบน จะมองเห็นทิวทัศน์ตามริมแม่น้ำโขงได้กว้างไกลสุดสายตา เป็นทิวทัศน์ของป่าเขา
และลำน้ำที่สวยงามมากที่ผาแต้ม ปรากฏมีภาพเขียนสีโบราณของมนุษย์ก่อนประวัติศาสตร์
เรียงรายไปตามหน้าผายาวประมาณ ๑๘๐ เมตร มีจำนวนประมาณ ๓๐๐ ภาพ นับว่าเป็นภาพเขียนสีจำนวนมากที่สุดที่พบทั้งใน
และต่างประเทศ
ผาเจ็ก - ผาเมย
มีลักษณะเหมือนผาแต้ม และมีภาพเขียนสีโบราณเช่นเดียวกัน แต่มีจำนวนน้อยกว่า
และลักษณะของภาพเขียนสีต่างกับภาพเขียนสีที่ผาแต้ม
น้ำตกสร้อยสวรรค์
เป็นน้ำตกที่สวยงาม เกิดจากลำธารสองสายคือเซสร้อย และเซไผ่ ไหลมาบรรจบกันดูคล้ายสายสร้อยคอ
ภูนาทาม
มีหน้าผาที่มีป่าสนสองใบขึ้นอยู่ตามธรรมชาติ เป็นป่าโปร่ง เมื่อมองออกไปจนเห็นเทือกเขาสลับซับซ้อนของประเทศลาว
เป็นฉากอยู่ข้างหลังตัดกับขอบฟ้าทางด้านบน และลำน้ำโขงทางด้านล่าง
ถ้ำปาฏิหารย์ ในถ้ำแบ่งออกเป็นหลืบเป็นห้อง
และมีความยาวมาก ซึ่งโดยปกติแล้วภูเขาหินทรายจะไม่มีปรากฏการณ์ดังกล่าว
ภูโลง บนภูโลง
ได้พบโลงศพมนุษย์อยู่ในซอกหิน ที่ไม่ถูกแดด และฝน ลักษณะของโลงใหญ่มาก ภายในโลงไม่พบชิ้นส่วนของกระดูก
และของอื่นใด ไม้ที่ใช้ทำโลงบางส่วน ผุพังไปตามธรรมชาติ สันนิษฐานว่าเป็นโลงศพของมนุษย์สมัยก่อน
ภูกระบอ
เป็นภูผาหินทรายที่มีเสาเฉลียงอยู่เป็นจำนวนมาก ตั้งเรียงรายกระจายอยู่ทั่วพื้นที่
มีลักษณะคล้ายสวนหิน
อุทยานแห่งชาติแก่งตะนะ
อุทยาน ฯ อยู่ในเขตตำบลคำเขื่อนแก้ว อำเภอสิรินธร และตำบลโขงเจียม อำเภอโขงเจียม
ประกาศเป็นอุทยานแห่งชาติลำดับที่ ๓๓ ของไทย เมื่อปี พ.ศ.๒๕๒๔ มีพื้นที่ประมาณ
๘๐ ตารางกิโลเมตร หรือประมาณ ๕๐,๐๐๐ ไร่ สภาพพื้นที่ส่วนใหญ่เป็นดินลูกรัง
สลับกับพลาญหินทราย มีพื้นที่ติดต่อกับอุทยาน ฯ ผาแต้ม จึงมีพืชพันธุ์ และสัตว์ป่าคล้ายคลึง
และประเภทเดียวกัน ส่วนสัตว์น้ำมีปลาต่าง ๆ ตามธรรมชาติในลำน้ำมูล ซึ่งเป็นปลาชนิดเดียวกันกับที่มีอยู่ในลำน้ำโขง
เช่น ปลาเค้า ปลาคัง ปลาแข้ ปลาโจก ปลาเนื้ออ่อน ปลากด เป็นต้น
แม่น้ำมูลได้ไหลผ่านพื้นที่ที่ท้องน้ำเป็นหินสวยงามขนาดใหญ่แห่งหนึ่ง จึงเรียกว่าแก่งตะนะตามความเชื่อเดิมของชาวบ้านว่าตะนะมาจากคำว่ามรณะ
เนื่องจากเป็นบริเวณที่กระแสน้ำเชี่ยวมากมีโขดหินแหลมคม และถ้ำใต้น้ำ ชาวบ้านที่สัญจรทางน้ำ
ผ่านบริเวณดังกล่าว จะเกิดอุบัติเหตุเสียชีวิตเป็นประจำ จึงเรียกกันว่าแก่งมรณะ
แก่งตะนะฝั่งขวา อยู่ในเขตอำเภอสิรินธรมีธรรมชาติที่สวยงามอยู่เป็นจำนวนมากได้แก่
น้ำตกห้วยกว้าง น้ำตกตาดโตน แก่งตะนะ ถ้ำพระ ลานผาผึ้ง ซึ่งเป็นจุดที่ชมดวงอาทิตย์ขึ้น
หลักศิลาจารึกพระเจ้าจิตรเสน (จำลอง) และฝั่งขวาแม่น้ำมูลบริเวณปากลำโดมน้อย
แก่งตะนะฝั่งซ้าย อยู่ในเขตอำเภอโขงเจียม
มีจุดชมวิวแก่งตะนะ ลำน้ำมูล และเส้นทางศึกษาธรรมชาติ น้ำตกรากไทร ที่หน้าผาแม่น้ำมูล
มีเส้นทางเดินเลียบหน้าผาระยะทางประมาณหนึ่งกิโลเมตร ผ่านถ้ำพระและน้ำตกรากไทร
อุทยานแห่งชาติภูจอง
- นายอย
อุทยาน ฯ อยู่ในเขตอำเภอบุณฑริก อำเภอนาจะหลวย และอำเภอน้ำยืน มีอาณาเขตติดต่อกับประเทศลาว
และประเทศกัมพูชา ที่เรียกว่า สามเหลี่ยมมรกต
มีพื้นที่ประมาณ ๖๘๕ ตารางกิโลเมตร เป็นพื้นที่ภูเขาในเทือกเขาพนมดงรัก ประกอบด้วยภูเขาหลายลูก
เช่น ภูจอง - นายอย ภูจองน้ำซับ ภูจันทร์แดง ภูพลาญสูง และภูพลาญยาวเป็นต้น
บริเวณดังกล่าวได้รับประกาศเป็นอุทยานแห่งชาติ เมื่อปี พ.ศ.๒๕๓๐ มีสถานที่สวยงามน่าสนใจอยู่หลายแห่งด้วยกันคือ
น้ำตกถ้ำปักเตว หรือน้ำตกห้วยหลวง
อยู่ที่บ้านแก้งเรือง อำเภอนาจะหลวย เป็นน้ำตกขนาดใหญ่ สูงประมาณ สามสิบเมตร
ด้านล่างมีแอ่งน้ำและลานหินขนาดใหญ่ มีหาดทราย น้ำในแอ่งมองเห็นเป็นสีมรกตสวยงาม
น้ำตกเกิ้งแม่พอง
อยู่ห่างจากน้ำตกห้วยหลวงออกไปประมาณเก้ากิโลเมตร
สวนหินพลาญยาว
เป็นกลุ่มหินรูปร่างแปลกตา ตั้งกระจายอยู่ทั่วไปเป็นบริเวณกว้าง
แก่งหินในลำโดมน้อย
ได้แก่ แก่งหินศิลาทิพย์ แก่งหินสามพันปี และแก่งกะเลา
ภูหินด่าง
เป็นหน้าผาสูงชัน เป็นจุดชมทัศนียภาพป่าในเขตประเทศลาว และประเทศกัมพูชา
ป่าดงนาทาม
อยู่ทางทิศเหนือของอุทยาน ฯ ผาแต้ม ในเขตอำเภอโขงเจียม อำเภอศรีเชียงใหม่
และอำเภอโพธิไทร ทางขอบด้านทิศตะวันออก เป็นแนวชายแดนไทย-ลาว ติดกับแม่น้ำโขง
มีพื้นที่ประมาณ ๙๐ ตารางกิโลเมตร หรือประมาณ ๖๐,๐๐๐ ไร่ ทางราชการได้ประกาศให้เป็นส่วนหนึ่งของอุทยาน
ฯ ผาแต้ม
ป่าดงนาทาม เป็นบริเวณที่เหมาะสมในการท่องเที่ยวเดินป่าศึกษาธรรมชาติ
ทั้งพืชพรรณ และดอกไม้ตามฤดูกาล ในระยะปลายฤดูฝนต้นฤดูหนาว จะมีไม้ดอกขึ้นตามซอกลานหินเช่น
หยาดน้ำค้าง แดงอุบล เอนอ้า เหลืองพิศมร และมีทุ่งดอกไม้ดิน จำพวกดุสิตา สร้อยสุวรรณ
ทิพเกสร และกระดุมเงิน เป็นต้น ในฤดูร้อน พันธุ์ไม้ใหญ่ที่มีดอกสวยงาม เช่น
รัง ตะแบก เลือด พุดผา และช้างน้าว หรือเหมย ออกดอกสวยงาม สะพรั่ง
น้ำตก
มีกระจายอยู่ทั่วไปหลายแห่ง ทั้งขนาดกลางและขนาดเล็ก มีน้ำมากในช่วงเดือนกันยายน-ธันวาคม
เช่นน้ำตกห้วยนาเมืองใหญ่
หน้าผาริมลำน้ำโขง
มีอยู่เป็นจำนวนมาก เช่นผาชนะได ผากำปั่น ผาหินแตก ผาจ้อมก้อม ผาญง ผาหินฝน
และผายะพืด ใช้เป็นจุดชมวิวลำน้ำโขง ชมดวงอาทิตย์ขึ้นก่อนที่แห่งใดในประเทศไทย
และชมทะเลหมอกระหว่างเดือนกันยายน - พฤศจิกายน
เสาเฉลียง และก้อนหินรูปร่างอัศจรรย์
ได้แก่หินเต่าชมจันทร์ เสาเฉลียงคู่ พลาญถ้ำไฮ เสาเฉลียงจ้อมก้อม และหินโยกมหัศจรรย์
มีน้ำหนักประมาณ ห้าสิบตัน สามารถโยกไปมาได้ด้วยคนเพียงคนเดียว พลาญหิน
และลานดอกไม้ดิน มีอยู่หลายแห่งเช่น พลาญหินวัดภูอานนท์ พลาญภูโลง พลาญผายะพืด
ถ้ำ ได้แก่ถ้ำปาฏิหารย์ ถ้ำฝ่ามือแดงบ้านปากลา
ภาพเขียนก่อนประวัติศาสตร์
ที่ผาวัดภูอานนท์ โหว่นแต้ม และถ้ำฝ่ามือแดง
ป่ายอดโดม
เป็นส่วนหนึ่งของป่าบนเทือกเขาพนมดงรัก ซึ่งเป็นเทือกเขาที่กั้นพรมแดนไทยกับกัมพูชา
และไทยกับลาว สภาพป่าโดยทั่วไปค่อนข้างสมบูรณ์ และมีป่าอยู่ปะปนกันหลายชนิด
เช่นป่าเต็งรัง ขึ้นอยู่ตามซอกหิน แต่มีไม่มาก ป่าดิบแล้ง มีอยู่ตามแนวห้วยลำโดมใหญ่
และป่าเบญพรรณมีอยู่ทั่วไปในป่ายอดโดม และทุ่งหญ้า
พื้นที่ป่าเป็นภูเขาสูงชันสลับซับซ้อน เป็นต้นกำเนิดของลำโดมใหญ่ ซึ่งไหลผ่านอำเภอน้ำยืน
อำเภอเดชอุดม กิ่งอำเภอนาเยีย แล้วไหลไปบรรจบแม่น้ำมูลที่บ้านปากโดม ในเขตอำเภอพิบูลมังสาหาร
กรมป่าไม้ได้กำหนดให้ป่ายอดโดมในเขตตำบลโดมประดิษฐ์ ตำบลศรีวิเชียร อำเภอน้ำยืน
และป่าฝั่งซ้ายลำโดมใหญ่ เป็นเขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่า มีพื้นที่ประมาณ ๑๔๑,๐๐๐
ไร่ เมื่อปี พ.ศ.๒๕๒๐
แก่งลำดวน
ลักษณะเป็นแก่งหินมีพลาญหิน และก้อนหินน้อยใหญ่วางซ้อนทับกันอย่างสวยงามอยู่ในลำโดมใหญ่
บริเวณแก่งมีป่าไม้ขึ้นปกคลุมเป็นที่ร่มรื่นเหมาะแก่การไปพักผ่อนชมธรรมชาติ
วังเวิน
ลักษณะเป็นแก่งหินอยู่ในลำโดมใหญ่ ในฤดูฝนมีน้ำมากสายน้ำจะไหลผ่านแก่งหิน
แล้วตกลงสู่วังหรือแอ่งขนาดใหญ่ แล้วไหลวนไปมา จึงเรียกว่าวังเวิน ใกล้บริเวณดังกล่าวมีหาดทรายสีขาวสวยงาม
มีต้นตะเคียนขนาดใหญ่ประมาณสามคนโอบ แผ่กิ่งก้านสาขาปกคลุมบริเวณ ทำให้ร่มรื่น
พลาญใหญ่
เป็นพลาญหินขนาดใหญ่ รูปร่างคล้ายตัววี ตรงกลางเป็นยอดเขา มีพันธุ์ไม้พุ่มต่าง
ๆ มีดอกสีแดง และดอกไม้ป่าต่าง ๆ เช่นสร้อยสุวรรณ ดุสิตา หยาดน้ำค้าง และจอกหวายขึ้นอยู่โดยรอบ
ออกดอกสลับกันเต็มพื้นที่ อีกแห่งหนึ่งเรียกว่า พลาญมันปลา เพราะต้นน้ำมันปลา
(กันเกรา) ขึ้นอยู่หนาแน่น บริเวณกลางพลาญมีรอย พระพุทธบาทจำลองไม่ทราบว่าสร้างขึ้นในสมัยใด
น้ำตกห้วยดินดำ
เป็นน้ำตกที่มีหลายชั้น เกิดจากห้วยดินดำไหลตกจากหน้าผาลงสู่ลำโดมใหญ่ มีความสวยงามตามธรรมชาติ
เป็นแหล่งชุมนุมของสัตว์ป่าหลายชนิด
ประดาบสามทวน
ลักษณะเป็นพลาญหินชั้นบน ชั้นล่างเป็นหน้าผาสูงชัน ประมาณ สามสิบเมตร มีสายน้ำเล็ก
ๆ สามสายไหลมาบรรจลกันที่ชั้นบนที่เป็นพลาญหิน แล้วตกลงมาตามหน้าผา รอบ ๆ
บริเวณมีป่าไม้ขึ้นปกคลุมหนาแน่น
แม่น้ำสองสี
เป็นปรากฏการณ์ทางธรรมชาติ ที่แม่น้ำสองสายไหลมาบรรจบกันคือ แม่น้ำมูลไหลไปบรรจบแม่น้ำโขงที่บริเวณข้างวัดโขงเจียม
บ้านด่านเก่า ตำบลโขงเจียม อำเภอโขงเจียม น้ำในแม่น้ำมูลจะมีสีคราม ส่วนน้ำในแม่น้ำโขงจะมีปูนขุ่น
ณ บริเวณที่แม่น้ำทั้งสองสายมาบรรจบกัน จึงเกิดเป็นน้ำสองสีดังที่มีคำกล่าวกันว่าโขงสีปูนมูลสีคราม
สีของน้ำจะปรากฏชัดเจน ในระหว่างเดือนตุลาคม - พฤศจิกายน
แก่งสะพือ
เป็นแนวแก่งหินอยู่กลางลำน้ำมูล ในเขตอำเภอพิบูลมังสาหาร ณ บริเวณด้านหน้าที่ว่าการอำเภอ
เมื่อกระแสน้ำไหลผ่าน จะเกิดสายน้ำคล้ายน้ำตกขนาดเล็ก ในช่วงฤดูฝนจะมีน้ำเอ่อท่วมมองไม่เห็นแก่งหิน
ในฤดูร้อนเมื่อน้ำลดลงมาก จะเห็นแก่งหินซึ่งสามารถลงไปเล่นน้ำได้ คำว่าสะพือ
มาจากคำว่าซำพือ เป็นภาษากูยหรือส่วย แปลว่างูใหญ่ เนื่องจากลักษณะของแก่งคล้ายกับมีงูใหญ่ทอดตัวขวางลำน้ำไว้
แก่งสะพือเป็นเสมือนฝายน้ำล้นธรรมชาติ ทำให้น้ำในแม่น้ำมูลมีพอเพียงสำหรับการอุปโภคบริโภคได้ตลอดปี
|