สระแก้ว  เป็นสระน้ำโบราณที่สวยที่สุด มีรูปสลักภาพสัตว์ที่ขอบสระ ตั้งอยู่บริเวณตะวันตกของเมืองโบราณศรีมโหสถ ในเขตตำบลโคกปีบ อำเภอศรีมโหสถ ได้ขึ้นทะเบียนเป็นโบราณสถานแห่งชาติ เมื่อปี พ.ศ.๒๔๗๘
            สระแก้วเป็นสระน้ำรูปสี่เหลี่ยมจตุรัส กว้าง ๑๘ เมตร มีทางลงสระทางด้านทิศตะวันตก และลดชั้นเป็นชั้นบันไดสองขั้นถึงขอบทางลงสระ บันไดขั้นที่ ๓ ถึง ๗ ตัดลงไปในศิลาแลงธรรมชาติ จนถึงพื้นล่างของสระที่เป็นดินเหนียว ผนังสระด้านเหนือมีการตัดศิลาแลง เป็นแท่งสี่เหลี่ยมผืนผ้ายื่นเข้ามาในสระมีบันไดทางลงสระทั้งสองข้าง ๆ ละสองขั้น บริเวณใกล้ทางลงสระเป็นหลุมเสา สันนิษฐานว่า บริเวณนี้เดิมคงเป็นพลับพลาเปลาสร้างด้วยไม้

            บริเวณรอบสระแก้ว ใช้ศิลาแลงก่อยกขอบขึ้น ที่ขอบสระด้านในมีการสลักศิลาแลง เป็นรูปสัตว์อยู่ภายในกรอบ ระหว่างเหนือกรอบรูปสัตว์กับศิลาแลง ที่ก่อเป็นขอบสระนั้น มีรูปสลักเป็นลวดลายขนาดเล็ก ต่อเนื่องกันเป็นแถว เป็นรูปสัตว์ต่าง ๆ  เช่น หงส์ หรือมกร รูปสลักดังกล่าวพบที่ผนังขอบสระด้านทิศตะวันออก ทิศใต้ และทิศตะวันตก พบว่ามีทั้งสิ้น ๒๙ รูป รูปสลักนูนต่ำรูปสัตว์ขอบสระแก้ว ภายในกรอบรูปทั้งสิ้น ๒๙ กรอบรูป เป็นรูปสัตว์จำนวน ๔๕ ตัว แยกออกเป็นรูปช้าง ๒๔ เชือก รูปสิงห์ ๑๑ ตัว รูปมกร ๘ ตัว รูปหมู ๑ ตัว และรูปกินรี ๑ ตัว นอกจากนี้ยังมีรูปงูพันรูปหม้อน้ำระหว่างช้างสองเชือก รูปมกรหรือหงส์เดินเรียงกันเป็นแถวเหนือกรอบรูป
            จากหลักฐานที่ปรากฏเป็นรูปสลักสัตว์ต่าง ๆ ดังกล่าวข้างต้น สันนิษฐานในขั้นต้นว่า อายุของสระแก้วน่าจะอยู่ในช่วงสมัยทวารวดี หรือประมาณพุทธศตวรรษที่ ๑๐ - ๑๑
            จากรูปลักษณะของสระแก้วที่มีรูปสลักที่ผนังของสระ แตกต่างออกไปจากสระน้ำอื่น ๆ  เช่น สระมะกรูด สระมะเขือ สระทองแดง สระขวัญ และสระกระท้อน ที่ไปมีรูปสลักที่ผสนังขอบสระ สระแก้วจึงน่าจะเป็นสระน้ำศักดิ์สิทธิ์ที่ใช้ประกอบพิธีกรรมทางศาสนา โดยทำพิธีภายในพลับพลาบริเวณที่เป็นแท่นยื่นลงไปในสระ
  โบราณสถานลายพระหัตถ์

            ตัวโบราณสถานตั้งอยู่ห่างจากโบราณสถานพานหินไปทางด้านทิศตะวันออกประมาณ ๑๐๐ เมตร อยู่ที่บ้านโคกขวาง จำบลหนองโพรง อำเภอศรีมหาโพธิ เป็นปรางค์หรือเทวลัยสมัยลพยุรี มีอายุอยู่ประมาณพุทธศตวรรษที่ ๑๒ - ๑๓ พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว เสด็จทอดพระเนตรโบราณสถานแห่งนี้ เมื่อปี พ.ศ.๒๔๕๑ และได้ทรงลงพระปรมาภิไธยย่อว่า "จปร. ร.ศ.๑๒๗" บนแผ่นหินขนาด สูงหนึ่งเมตร กว้างครึ่งเมตร ยาวหนึ่งเมตร
            ต่อมาได้มีการสร้างมณฑปคอนกรีตเสริมเหล็กรูปสี่เหลี่ยมจตุรัสกว้างยาวด้านละ ๓.๕ เมตร สูง ๑๑ เมตร ครอบลายพระหัตถ์ไว้ เป็นมณฑปหลังคาทรงปราสาท ประดับช่อฟ้าใบระกา หน้าบันประดับลายปูนปั้นรูปครุฑ และรูปดอกไม้ เปิดซุ้มจระนำไว้สามด้าน ด้านใต้เหลือก่อผนังปิด ทางขึ้นอยู่ทางทิศเหนือ
            โบราณสถานลายพระหัตถ์ ได้ขึ้นทะเบียนเป็นโบราณสถานของชาติ เมื่อปี พ.ศ.๒๕๒๓
  หลุมเมือง

            หลุมเมือง  มีลักษณะเป็นหลุมรูปทรงกระบอก ขุดลงไปบนพื้นศิลาแลงธรรมชาติ พบครั้งแรกในเขตตำบลโคกขวาง อำเภอศรีมหาโพธิ ส่วนหลุมเมืองที่พบใหม่อยู่ในเขตตำบลหนองโพธิ อำเภอศรีมหาโพธิ ห่างจากหลุมเมืองเดิมมาทางทิศตะวันตกเฉียงใต้ประมาณ ๑ กิโลเมตร
                -  จากการขุดแต่งทางโบราณคดี พบหลุมเมืองทั้งสิ้น ๑๑๕ หลุม อยู่เรียงกันเป็นกลุ่มใหญ่สองกลุ่มคือ กลุ่มทางทิศตะวันออกมีอยู่ ๕๐ หลุม  กลุ่มทางทิศตะวันตกมี ๖๕ หลุม ทั้งสองกลุ่มมีหลุมเมืองเรียงกันเป็นแนวตะวันออกเฉียงเหนือ ตะวันตกเฉียงใต้ แต่ละหลุมอยู่ห่างกันประมาณ ๑ เมตร กลุ่มหลุมทางทิศตะวันตก จะตื้นกว่าหลุมทางด้านทิศตะวันออก แบ่งออกตามรูปลักษณะได้เป็นสี่แบบคือ
                -  หลุมเมืองที่เป็นหลุมเดียว เป็นหลุมรูปทรงกระบอก เส้นผ่าศูนย์กลางที่ปากหลุมเฉลี่ย ๔๐ เซนติเมตร ความลึกเฉลี่ย ๓๐ เซนติเมตร
                -  หลุมเมืองที่มีหลุมขนาดเล็กซ้อนอยู่ภายใน โดยหลุมเล็กจะขุดต่อลงไปจากก้นหลุมใหญ่ โดยหลุมเล็กจะมีเส้นผ่าศูนย์กลางประมาณ ๑๐ เซนติเมตร และมีคามลึกเฉลี่ย ๕ - ๑๐ เซนติเมตร
                -  หลุมที่ปรากฏเป็นหลุมคคาบเกี่ยวกันคือ มีลักษณะเหมือนกับแบบแรก หรือแบบที่สอง แต่จะเป็นหลุมแฝดสองหลุมคาบเกี่ยวกัน
                -  หลุมเล็กมีความลึกค่อนข้างมาก ซ้อนอยู่ข้างในคล้ายแบบที่สอง แต่หลุมเล็ที่ซ้อนอยู่ภายในจะลึกมากกว่า มีความลึกประมาณ ๒๐ เซนติเมตร
            ข้อสันนิษฐานเรื่องหลุมเมือง จากเดิมที่ว่าเป็นครกตำข้าว หรือหลุมโขลูกปูน เมื่อได้มีการตรวจสกบทางกายภาพแล้ว ทำให้ข้อสันนิษฐานทั้งสองประการตกไป จึงนำมาสู่ข้อสันนิษฐานที่ว่า เป็นหลุมที่ใช้ในการละเล่นหลุมเมือง ซึ่งยังมีการเล่นอยู่บ้างในบางพื้นที่ เช่น ที่ตำบลเมืองเก่า อำเภอกบินทร์บุรี แต่ก็ไม่พบร่องรอยว่า จะเป็นหลุมเพื่อใช้ในการนี้
            ข้อสันนิษฐานที่น่าจะเป็นไปได้มากที่สุดคือ เป็นหลุมเสาของสิ่งก่อสร้างด้วยไม้ ส่วนอายุของหลุมเหล่านี้ น่าจะสอดคล้องกับอายุของชุมชนดบราณที่บ้านโคกขวาง และเมืองศรีมโหสถคือ อยู่ในห้วงพุทธศตวรรษที่ ๑๒ - ๑๘
  โบราณสถานพานหิน

            ตัวโบราณสถานตั้งอยู่ที่บ้านโคกขวาง ตำบลหนองโพรง อำเภอศรีมหาโพธิ มีลักษณะเป็นฐานอาคาร ทำด้วยศิลาแลงทรงสี่เหลี่ยมจตุรัสกว้างด้านละ ๑๕.๕๐ เมตร มีบันได้ทางขึ้นสี่ด้าน ยื่นออกมาจาตัวอาคารด้านละ ๔.๑๐ เมตร ผนังอาคารด้านบนฐานขั้นสองหนาประมาณ ๑.๑๐ เมตร กลางอาคารมีลักษณะเป็นหลุมลึกลงไป มีก้อนศิลาแลงขนาดใหญ่ อาจเป็นส่วนยอดของอาคาร
            จากการขุดแต่ง เมื่อปี พ.ศ.๒๕๐๘ ได้พบพระกรข้างซ้ายของพระนารายณ์ทรงสังข์ ทำด้วยหินทราย สันนิษฐานว่า มีอายุอยู่ประมาณพุทธศตวรรษที่ ๑๒ - ๑๓ ในสมัยทวารวดี
  บ่อน้ำโบราณหัวซา

            บ่อน้ำโบราณ  ตั้งอยู่ที่บ้านซา ตำบลหัวซา อำเภอศรีมหาโพธิ สันนิษฐานว่า มีอายุร่วมสมัยกับเมืองศรีมโหสถคือ ประมาณพุทธศตวรรษที่ ๑๒ - ๑๙ เป็นบ่อน้ำที่ขุดลงไปในศิลาแลงธรรมชาติ มีสองขนาดคือ บ่อใหญ่รูปกลมมีเส้นผ่าศูนย์กลาง ๑๖.๕๐ เมตร ขอบบ่อลดระดับเป็นชั้น ๆ บ่อเล็กมีสองบ่อ เส้นผ่าศูนย์กลาง ๓.๔๐ เมตร มีทางระบายน้ำผ่านบริเวณบ่อทั้งสองด้วย
            บ่อน้ำโบราณได้ขึ้นทะเบียนเป็นโบราณสถานของชาติ เมื่อปี พ.ศ.๒๕๓๙
  คันดินโบราณเมืองศรีมโหสถ - ชุมชนโบราณโคกขวาง
            คันดินโบราณ หรือที่เรียกว่า ถนนพระรถ เริ่มต้นจากเมืองศรีมโหสถ และได้มีการสำรวจพบแนวคันดินโบราณ ที่เรียกว่า ถนนนางอมร จากแหล่งชุมชนโบราณโคกขวาง ซึ่งอยู่ในเขตติดต่อของสองอำเภอคือ อำเภอศรีมโหสถ กับอำเภอศรีมหาโพธิ มีความยาวประมาณ ๑๕ กิโลเมตร
            คันดินโบราณที่ออกจากชุมชนโคกขวาง ซึ่งปัจจุบันคือ บริเวณบ้านเกาะม่วง จากการสำรวจไม่พบว่า แนวคันดินนี้ออกจากชุมชนโคกขวาง แนวคันดินนี้มีความเฉลี่ยประมาณ ๓๘ เมตร และมีความยาวประมาณ ๓ กิโลเมตร จากคำบอกเล่าของชาวบ้านได้ความว่า เดิมแนวคันดินโบราณนี้จะทอดยาวต่อไปอีกประมาณ ๑ กิโลเมตร ไปจนเกือบถึงบริเวณที่ชาวบ้านเรียกว่า หนองขันหมาก
            ตามตำนานกล่าวว่า พระมโหสถเมืองศรีมโหสถที่บ้านโคกวัด ได้จัดผู้ใญ่สู่ของนางอมรเทวี  ซึ่งอยู่ที่เมืองโคกขวางเพื่ออภิเษกสมรส ฝ่ายนางอรมเทวีมีเงื่อนไขให้ พระมโหสถสร้างถนนจากเมืองศรีมโหสถ ส่วนนางก็จะสร้างถนนจากเมืองของนาง ให้มาเข้าหากัน และให้ถนนทั้งสองนี้ เชื่อมต่อกันพอดีก่อนดาวรุ่งขึ้น เมื่อถนนใกล้จะถึงกัน นางอมรเทวีก็ทำอุบายเอาโคมไฟขึ้นไปแขวนบนยอดไม้ ทำนองว่าดาวรุ่งขึ้นแล้ว ถนนจึงยังไม่เชื่อมกัน และแนวถนนยังไม่ตรงกันอีก พระมโหสถเสียใจมาก เอาขนมขันหมากที่จัดเตรียมไว้นั้นสาดทิ้งเสีย ณ หนองน้ำแห่งหนึ่ง ที่ปัจจุบันเรียกว่า หนองขันหมาก ซึ่งตั้งอยู่ระหว่างแนวคันดินทั้งสองนั้น
  โบราณสถานบ้านปราสาท