แม่น้ำโขง  เป็นแม่น้ำที่ไหลผ่านหลายประเทศ ไหลผ่านจังหวัดอุบล ฯ ในเขตอำเภอเขมราฐ กิ่งอำเภอนาตาล อำเภอโพธิไทร อำเภอศรีเมืองใหม่ และมีแม่น้ำมูลไหลมาบรรจบที่อำเภอโขงเจียม ความยาวในช่วงที่ไหลผ่านจังหวัดอุบล ฯ ประมาณ ๑๕๐ กิโลเมตร
           แม่น้ำมูล  ต้นน้ำเกิดจากเทือกเขาในเขตจังหวัดนครราชสีมา ไหลผ่านจังหวัดบุรีรัมย์ สุรินทร์ ศรีสะเกษ และอุบล ฯ ช่วงที่ไหลผ่านจังหวัดอุบล ฯ ยาวประมาณ ๑๐๐ กิโลเมตร ไหลผ่านเขตอำเภอเมือง ฯ ว่ารินชำราบ พิบูลมังสาหาร สว่างวีรวงศ์ สิรินธร และอำเภอโขงเจียม ตั้งแต่อำเภอพิบูลมังสาหารไปจนบรรจบแม่น้ำโขงที่ อำเภอโขงเจียม แม่น้ำมูลจะไหลผ่านพื้นที่เนินเขาเตี้ย ๆ บางแห่งมีลักษณะเป็นแก่งหิน ภูเขาขวางลำน้ำได้แก่ แก่งสะพือ แก่งตะนะ และแก่งลุงตุง แก่งเหล่านี้เป็นเสมือนฝายกั้นน้ำธรรมชาติ ช่วยเก็บกักน้ำในฤดูแล้ง
           แม่น้ำชี  เป็นสาขาใหญ่ของแม่น้ำมูล ต้นน้ำเกิดจากเทือกเขาในเขต จังหวัดชัยภูมิ ไหลผ่านจังหวัดขอนแก่น มหาสารคาม ร้อยเอ็ด ยโสธร  และไหลผ่านจังหวัดอุบล ฯ ในเขตอำเภอเขื่องใน แล้วไหลไปบรรจบแม่น้ำมูลในเขต อำเภอเมือง ฯ  แม่น้ำชีมีน้ำไหลตลอดปี
           ลำเซบาย  เป็นสาขาหนึ่งของแม่น้ำมูล ต้นน้ำเกิดจากเทือกเขาและป่าต้นน้ำลำธาร ในเขตอำเภอกุดชุมจังหวัดยโสธร และอำเภอเสนางคนิคม จังหวัดอำนาจเจริญ ไหลผ่านอำเภอหัวสะพาน จังหวัดอำนาจเจริญ อำเภอม่วงสามสิบ และอำเภอเขื่องใน จังหวัดอุบล ฯ มีความยาวประมาณ ๒๐๐ กิโลเมตร แล้วไหลไปบรรจบแม่น้ำมูลในเขตอำเภอเมือง ฯ
           ลำเซบก  เป็นสาขาของแม่น้ำมูล ต้นน้ำเกิดจากที่ราบลุ่มแอ่งน้ำในเขตอำเภอลืออำนาจ อำเภอหัวตะพาน จังหวัดอำนาจเจริญ ไหลผ่านเขตอำเภอม่วงสามสิบ อำเภอตระการพืชผล อำเภอดอนมดแดง และอำเภอตาลสุม ไปบรรจบแม่น้ำมูลในเขตอำเภอพิบูลมังสาหาร มีความยาวประมาณ ๑๐๐ กิโลเมตร
           ลำโดมใหญ่  เป็นสาขาแม่น้ำมูล ต้นน้ำเกิดจากเทือกเขาพนมดงรัก ในเขตอำเภอน้ำยืน แล้วไหลผ่านอำเภอเดชอุดม กิ่งอำเภอนาเยีย ไปบรรจบแม่น้ำมูลในเขตอำเภอพิบูลมังสาหาร มีความยาวประมาณ ๑๕๐ กิโลเมตร มีน้ำไหลตลอดปี
           ลำโดมน้อย  เป็นสาขาแม่น้ำมูล ต้นน้ำเกิดจากเทือกเขาพนมดงรัก ในเขตอำเภอบุณฑริก ไหลไปบรรจบแม่น้ำมูลในเขต อำเภอสิรินธร มีความยาวประมาณ ๑๐๐ กิโลเมตร ได้มีการสร้างเขื่อนสิรินธร เพื่อเก็บกักน้ำเพื่อผลิตกระแสไฟฟ้า และเพื่อการเกษตรบนล้ำน้ำสายนี้
ประชากร
            จังหวัดอุบล ฯ อยู่ในแหล่งอารยธรรมโบราณที่มีอายุนับพันปี อารยธรรมปากมูลตั้งอยู่  ณ บริเวณลุ่มแม่น้ำมูล และแม่น้ำชีตอนล่าง มีร่องรอยของชุมชนยุคก่อนประวัติศาสตร์ ที่ปรากฏหลักฐานได้แก่ ภาพเขียนสีก่อนประวัติศาสตร์ บริเวณผาขาม ผาแต้ม ผาหมอน  และบริเวณถ้ำต่าง ๆ ในเขตอำเภอโขงเจียม อำเภอศรีเมืองใหม่ อำเภอตระการพืชผล อำเภอโพธิไทร และอำเภอเขมราฐ ร่องรอยทางวัฒนธรรมยุคก่อนประวัติศาสตร์เชื่อมโยงติดต่อกันมาถึงยุคประวัติศาสตร์ มีการรับวัฒนธรรมจากภายนอก จนเกิดเอกลักษณ์วัฒนธรรมประจำชุมชนของตนเอง วัฒนธรรมที่ได้รับจากพื้นที่ฝั่งซ้ายแม่น้ำโขงคือ เวียดนาม จาม ขอม ซึ่งเป็นวัฒนธรรม ไทย-ลาว และวัฒนธรรมจากภูมิภาคอื่น เช่น วัฒนธรรมทวาราวดี จากลุ่มแม่น้ำเจ้าพระยา ที่ปรากฏหลักฐานคือ ใบเสมาหิน บ้านเปือยหัวดง อำเภอลืออำนาจ จังหวัดอำนาจเจริญ ซึ่งเป็นใบเสมาหินสมัยทวาราวดีรุ่นแรก ประมาณพุทธศตวรรษที่ ๑๒ ตลอดจนศิลาจารึกของพระพุทธเจ้าจิตรเสนหลายหลัก รวมทั้งการค้นพบวัฒนธรรมที่ผสมผสาน ระหว่างเจนละกับทวาราวดีหลายแห่งในบริเวณลุ่มแม่น้ำชี มีผู้ตั้งข้อสมมติฐานว่า อาณาจักรเจนละยุคแรก เกิดขึ้นที่จังหวัดอุบล ฯ
            ตามหลักฐานทางประวัติศาสตร์ ผู้ที่อาศัยอยู่ในเขตจังหวัดอุบล ฯ มาแต่อดีต มีหลายเผ่าพันธุ์คือ ขอม จาม ละว้า ในกลุ่มวัฒนธรรมไต - ลาว และกลุ่มวัฒนธรรมมอญ - เขมร
            การสร้างบ้านเมืองอุบล ฯ เริ่มเมื่อพระยาวรราชภักดี (พระวอ) และพระปทุมวรราชสุริยวงศ์ (เจ้าคำผง) ได้นำผู้คน และครอบครัวจำนวนหลายพันคน อพยพจากนครเขื่อนขัณฑ์กาบแก้วบัวบาน (หนองบัวลำภู) เมื่อปี พ.ศ.๒๓๒๓ ไปยังเมืองจำปาศักดิ์ แล้วจึงมาตั้งเมืองอุบล ฯ ในบริเวณปัจจุบัน เมื่อปี พ.ศ.๒๓๒๙ ต่อมาในปี พ.ศ.๒๓๓๕ พระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช ได้สถาปนาเป็นเมืองอุบลราชธานีศรีวนาไลประเทศราช ดังนั้นชาติพันธุ์ของคนเมืองอุบล ฯ จึงสืบเชื้อสายมาจากคนไทย-ลาวพื้นเมืองอีสาน เหมือนกับจังหวัดอื่น ๆ ในภาคตะวันออกเฉียงเหนือ มีภาษาไทยอีสานเป็นภาษาพูด
            ปัจจุบันจังหวัดอุบล ฯ มีชนเผ่าพื้นเมืองเดิมในสายวัฒนธรรมมอญ - เขมร อยู่บ้าง เช่น ชนเผ่าข่าที่บ้านเวินปึก อำเภอโขงเจียม ซึ่งมีภาษาบรู เป็นภาษาพูดเฉพาะตน ชนเผ่าเขมร อยู่ในหมู่บ้านชายแดนไทย - กัมพูชาในเขตอำเภอน้ำยืน อำเภอนาจะหลวย อำเภอบุณฑริก กิ่งอำเภอน้ำขุ่น และอำเภอทุ่งศรีอุดม มีภาษาเขมรพื้นเมืองเป็นภาษาพูด มีชนเผ่าส่วยหรือกุย ในเขตอำเภอเขื่องใน อำเภอวารินชำราบ อำเภอเดชอุดม และอำเภอพิบูลมังสาหาร อยู่เป็นจำนวนเล็กน้อย

| ย้อนกลับ | หน้าต่อไป | บน |