ที่ตั้ง อยู่กลางสระน้ำ ตรงข้ามศาลาเทศบาลเมืองพนัสนิคม ถนนเมืองเก่า ซอย 1 เป็นที่ประดิษฐานพระพนัสบดีซึ่งจำลองจากองค์จริง เป็นพระพุทธรูปยืนปางประทานพร สมัยทวารวดีที่สง่างามมาก อายุประมาณ 1,200-1,300 ปี แกะสลักอย่างประณีตจากหินดำเนื้อละเอียด ประทับยืนบนหลังสัตว์ที่มีลักษณะผสมกันระหว่างครุฑ โค และหงส์

ประวัติความเป็นมา

อำเภอพนัสนิคมเป็นเมืองเก่า ซึ่งเคยรุ่งเรืองเมื่อสมัย 1000 ปี มาแล้วครั้นถึงสมัยพระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 3 ได้มีพระบรมราชโองการสถาปนาเมืองเรียกว่า   “ เมืองพนัสนิคม” เมื่อพ.ศ. 2371 และให้มีผู้สำเร็จราชการเมืองพนัสนิคม จวบจนถึงรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 5 ได้ทรงปฎิรูปการปกครองส่วนภูมิภาค จัดระเบียบการปกครองขึ้นใหม่เป็น มณฑล จังหวัด อำเภอ ตำบล และหมู่บ้าน จึงได้โปรดเกล้าให้เมืองพนัสนิคม เป็นอำเภอหนึ่งนของจังหวัดชลบุรี เมื่อปี พ.ศ. 2447  หอพระพนัสบดีตั้งอยู่กลางสระน้ำ ตรงข้ามสำนักงานเทศบาลเมืองพนัสนิคม ภายในประดิษฐาณองค์พระพนัสบดีจำลอง สร้างเมื่อวันที่ 25 มกราคม 2517 สำหรับพระพนัสบดีองค์จริงกรมศิลปากรอายัดไว้ เมื่อ พ.ศ. 2474 ให้อยู่ในความครอบครองของ นางเปื้ยว เสถียร

ความสำคัญ
1.  พระพนัสบดี เป็นพระพุทธรูปเก่าแก่ อายุประมาณ 1200 – 1300 ปี เป็นศิลปะที่มีลักษณะใกล้เคียงกับศิลปะมอญในภาคกลางระหว่าง พ.ศ. 1100 – 1150 พระพุทธรูปองค์นี้แกะสลักจากหินสีดำเนื้อละเอียด ฝีมือปราณีต ประทับยืนบนหลังสัตว์ประหลาด ที่สร้างขึ้นจากจินตนาการรูปร่างคล้ายนก
2.  พระพนัสบดี ได้ถูกค้นพบมาเป็นเวลาประมาณ 160ปี โดยชาวบ้านซึ่งเป็นมารดาของ นางน้อย แซ่จัน ซึ่งเป็นยาย ของนายอ๋อง เสถียรพบอยู่ในคลองแบ่ง(คลองที่คนโบราณขุดคูแบ่งน้ำจากคลองเมืองเข้าสู่ตัวเมือง ) ซึ่งหลังจากนำกลับมาบูชาที่บ้านแล้วฐานะครอบครัวก็นเป็นบึกแผ่นเรื่อยมา และปาฎิหารย์ขององค์พระพนัสบดี ก็ให้คุณแก่ครอบครัวนี้เสมอ ๆ แม้เมื่อไฟไหม้ครั้งใหญ่ที่ตลาดพนัสนิคม เมื่อ พ.ศ. 2485 บ้านของนายอ๋องก็หาเป็นอันตรายไม่ชาวพนัสนิคมและจังหวัดใกล้เคียง ได้ให้ความเคารพนับถือเป็นอย่างมาก ได้เดินทางมาบนบานศาลกล่าวขอพร  หรือขอให้ช่วยเหลือเรื่องต่าง ๆ จากองค์พระพนัสบดีอยู่เป็นประจำ ซึ่งส่วนใหญ่แล้วทุกคนก็จะได้รับผลสำเร็จจากการมาขอพรหรือบนบานกับท่าน