เขตที่ราบลุ่มแม่น้ำตรัง - ปะเหลียน  เป็นพื้นที่บริเวณสองข้างฝั่งแม่น้ำตรัง และแม่น้ำปะเหลียน เป็นที่ราบอยู่บริเวณตอนกลาง ค่อนไปทางทิศตะวันออกของจังหวัด พื้นที่ส่วนใหญ่เป็นที่ราบ ภาษาท้องถิ่นเรียกว่า ทุ่ง บางครั้งเรียกว่า นา ชื่อหมู่บ้านจึงมีคำว่านาเป็นส่วนมากเช่น นาท่าม นาแขก นาโต๊ะหมิง นาพละ นาหมื่นศรี นาโยง นางาม นาข้าวเสีย และนาบินหลา เป็นต้น
                - แม่น้ำตรัง  เป็นแม่น้ำสายสำคัญของจังหวัด มีความยาวประมาณ ๑๗๕ กิโลเมตร ต้นแม่น้ำตรังมาจากเขาหลวง ซึ่งเป็นส่วนหนึ่งของทิวเขานครศรีธรรมราช ในเขตอำเภอทุ่งสง จังหวัดนครศรีธรรมราชเรียกว่า แม่น้ำหลวง  เมื่อไหลเข้าเขตแม่น้ำตรังเรียกว่า แม่น้ำตรัง เดิมใช้เป็นเส้นทางคมนาคม จากดินแดนภายในจังหวัดติดต่อไปยังทะเลที่ปากน้ำกันตัง กล่าวกันว่า ในสมัยโบราณสามารถเดินเรือไปได้ถึงทุ่งสง ในช่วงที่ไหลผ่านอำเภอเมือง ฯ เรียกว่า คลองท่าจีน
          ที่ราบลุ่มแม่น้ำตรัง เป็นบริเวณแคบ ๆ  มีพื้นที่ที่เหมาะสมในการทำนาอยู่น้อย ประกอบกับมีน้ำท่วมขังในระหว่างเดือนตุลาคมถึงเดือนธันวาคม  พื้นที่ดังกล่าวอยู่ในเขตอำเภอรัษฎา บางส่วน อำเภอห้วยยอด อำเภอวังวิเศษ อำเภอนาโยง อำเภอกันตัง และทางตอนใต้กับตอนตะวันออกของอำเภอเมือง ฯ
                - แม่น้ำปะเหลียน  เป็นแม่น้ำสายสั้น ๆ อยู่ทางด้านทิศตะวันออกของแม่น้ำตรัง มีพื้นที่รับน้ำทั้งหมดอยู่ในเขตจังหวัดตรัง ต้นน้ำเกิดจากเขาบรรทัด แล้วไหลผ่านเขตอำเภอย่านตาขาว อำเภอปะเหลียน มีความยาวประมาณ ๘๐ กิโลเมตร ใช้เป็นเส้นแบ่งเขตอำเภอปะเหลียน และกิ่งอำเภอหาดสำราญกับอำเภอกันตัง ก่อนที่จะไหลออกสู่ทะเลที่บ้านปากปรนฝั่งกิ่งอำเภอหาดสำราญและบ้านบางแรดฝั่งอำเภอกันตัง
           ที่ราบลุ่มแม่น้ำปะเหลียน เป็นที่ราบแคบ ๆ สองข้างฝั่งแม่น้ำอยู่ในเขตอำเภอย่านตาขาวและอำเภอปะเหลียน มีพื้นที่ทำนาอยู่บ้างไม่มากนัก
            เขตชายฝั่งทะเลและเกาะ  ได้แก่ พื้นที่ชายฝั่งทะเลทางด้านทิศตะวันตกตลอดแนว ๑๑๙ กิโลเมตร เริ่มจากบ้านทุ่งแหลมไทร อำเภอสิเกา ลงไปทางทิศใต้ติดต่อกับชายฝั่งอำเภอกันตัง ข้ามปากแม่น้ำตรังและปากแม่น้ำปะเหลียน ในเขตกิ่งอำเภอหาดสำราญ ไปจนถึงแหลมหยงสตาร์ อำเภอปะเหลียน
            พื้นที่ในเขตนี้มีลักษณะที่หลากหลาย บางแห่งเป็นสันทรายหรือหาดทรายขนานกับชายฝั่ง เช่น ทางตอนเหนือของอำเภอสิเกา ตอนเหนือของอำเภอกันตัง และกิ่งอำเภอหาดสำราญ ชายฝั่งบางแห่งเป็นโคลนตม ที่เกิดจากแม่น้ำตรังและลำธารสายสั้น ๆ พัดพามา บางแห่งเป็นชวากทะเล ซึ่งตื้นเขินเป็นป่าเสม็ดและป่าโกงกางเช่น บ้านฉางหลาง อำเภอสิเกา บ้านน้ำราบ บ้านเจ้าไหม ในอำเภอกันตัง บ้านตะเสะ กิ่งอำเภอหาดสำราญ บ้านหยงสตาร์ อำเภอปะเหลียน บางแห่งเป็นที่ราบเกิดจากการตื้นเขินของทะเล เช่น ทุ่งหวัง ทุ่งค่าย ทุ่งยาว
            ในทะเลมีเกาะเล็กเกาะน้อยหลายแห่ง เกาะขนาดใหญ่ที่สำคัญมีอยู่สามเกาะได้แก่ เกาะมุก เกาะลิบงและเกาะหมู  ชายฝั่งริมเกาะของบางเกาะ โดยเฉพาะเกาะหมู มีทรายขาวเกือบเป็นควอตซ์ที่บริสุทธิ์ใช้ทำแก้วได้ บริเวณชายฝั่งตื้น ๆ ที่หญ้าทะเลเจริญงอกงามเป็นบริเวณกว้าง เป็นหนึ่งในจำนวนไม่กี่แห่งในโลก ที่มีพะยูนอาศัยอยู่
            กลุ่มคนพื้นเมืองที่อาศัยอยู่บริเวณชายทะเลและเกาะหรือเขตตรังเล มีความสัมพันธ์กับกลุ่มคนทางฝั่งตะวันตก ตลอดแหลมมลายู ส่วนใหญ่นับถือศาสนาอิสลาม และประกอบอาชีพประมงแบบพื้นบ้าน ชุมชนกลุ่มนี้นับเป็นหมู่เล

| หน้าต่อไป | บน |