พระเจ้าล้านตื้อ  มีชื่อเรียกอีกชื่อหนึ่งว่า หลวงพ่องามเมืองเรืองฤทธิ์ เป็นพระประธานในวิหารวัดศรีอุโมงค์คำ เป็นพระพุทธรูปสำริดปางมารวิชัย มีประวัติว่าเจ้าเมืองพะเยาได้อัญเชิญมาจากวัดร้าง ที่ตั้งอยู่ในบริเวณสนามเวียงแก้ว เป็นพระพุทธรูปเก่าแก่ที่มีพุทธลักษณะผสมผสาน ระหว่างศิลปะสุโขทัยและศิลปะพะเยา เป็นฝีมือช่างสกุลพะเยาโดยเฉพาะ ถือว่าเป็นพระพุทธรูปที่งดงามองค์หนึ่งในล้านนา
               พระเจ้าแข้งคม  เป็นพระพุทธรูปหินทรายปางมารวิชัย มีอายุอยู่ประมาณพุทธศตวรรษที่ ๒๑ ประดิษฐานอยู่ที่วัดศรีอุโมงค์คำ หน้าตักกว้าง ๑.๓๐ เมตร สูง ๑.๙๐ เมตร การสร้างพระพุทธรูปแบบแข้งคม ที่เกิดขึ้นในล้านนาน่าจะมีที่มาจากพระเจ้าแข้งคม ที่พระเจ้าติโลกราชโปรดให้สร้างขึ้น โดยให้หล่อพระพุทธรูปสำริดองค์ใหญ่ มีลักษณะเหมือนพระพุทธรูปแบบลงปุระ (พระแข้งคม)  ที่ประดิษฐานอยู่ในวิหารวัดศรีเกิด จังหวัดเชียงใหม่
           วัดพระธาตุแจ้โว้  ตั้งอยู่ในตำบลบ้านถ้ำ อำเภอดอกคำใต้ เป็นวัดโบราณที่อยู่ในเขตเมืองโบราณ ตั้งอยู่บนเนินเขา เรียกว่า เวียงห้าว ซึ่งเป็นจุดสูงสุดของเมือง เป็นโบราณสถานสำคัญ ที่มีอายุอยู่ประมาณพุทธศตวรรษที่ ๒๑ ตามตำนานกล่าวว่า ผู้สร้างคือ ปู่แจ ย่าโว ได้บรรจุพระเกศาของพระพุทธเจ้าไว้ในองค์พระธาตุ
            พระเจดีย์ตั้งอยู่บนฐานเขียงรูปแปดหลี่ยม ต่อด้วยฐานปัทม์ย่อมุม จากนั้นเป็นชั้นมาลัยเถา รองรับองค์ระฆังรูปแปดเหลี่ยม บัลลังก์ ปล้องไฉน และปลียอด องค์พระธาตุเจดีย์เป็นแบบอย่างสถาปัตยกรรมพื้นเมืองล้านนา โดยเฉพาะอย่างยิ่งปลียอดของพระธาตุเจดีย์มีบัวกลุ่ม อันเป็นลักษณะเฉพาะที่พบมากในเมืองเชียงแสน ต่อมาครูบาศรีวิชัยได้บูรณะซ่อมแซมพระธาตุ ให้มีสภาพดีขึ้น
           วัดพระธาตุจอมศีล  ตั้งอยู่ในเขตอำเภอดอกคำใต้ พระธาตุเจดีย์ตั้งอยู่บนเนินเขา เชื่อกันว่าเป็นพระธาตุที่บรรจุพระเกศา และพระบรมสารีริกธาตุ เป็นที่เคารพนับถือของประชาชนในท้องถิ่นแถบนี้ เดิมพระธาตุเจดีย์ได้ถูกทิ้งร้างมานาน ต่อมาพระครูศรีวิราชวชิรปัญญา เจ้าคณะแขวงเมืองพะเยา ร่วมกับพระยาประเทศอุดรทิศ ได้นำชาวบ้านมาบูรณะซ่อมแซม เมื่อปี พ.ศ.๒๔๔๐ ทุกปีจะมีประเพณีสรงน้ำพระธาตุ ในวันมาฆบูชา และวันสงกรานต์
            ลักษณะองค์พระธาตุเจดีย์ ประกอบด้วยฐานเขียงรูปสี่เหลี่ยม ต่อด้วยฐานปัทม์ย่อมุมขึ้นไปถึงชั้นมาลัยเถารูปแปดเหลี่ยม รองรับองค์ระฆังทรงกลมต่อด้วยบัลลังก์ ถัดขึ้นไปมีบัวกลุ่มที่ปล้องไฉน ต่อด้วยปลียอด จะเห็นได้ว่ารูปทรงของพระธาตุเจดีย์คล้ายกับพระเจดีย์วัดลี มีลักษณะเอวคอด และรูปทรงสูง

| ย้อนกลับ | หน้าต่อไป | บน |