ศาสนสถานและศาสนวัตถุ
            วัดมหาธาตุ  เป็นวัดสำคัญของจังหวัดเพชรบูรณ์ เป็นพระอารามหลวงชั้นตรี อยู่ที่ตำบลในเมือง อำเภอเมือง ฯ เป็นวัดที่มีหลักฐานการก่อสร้างปรากฎอยู่ ในลานทองคำ ที่พบจากกรุใต้ฐานเจดีย์ทรงพุ่มข้าวบิณฑ์ ที่มีการขุดแต่งเมื่อปี พ.ศ.๒๕๑๐ สรุปได้ว่าวัดมหาธาตุ สร้างขึ้นเมื่อประมาณปี พ.ศ.๑๙๒๖
            ภายในวัดมีโบราณสถาน โบราณวัตถุ และศิลปวัตถุที่น่าสนใจหลายอย่าง ได้แก่ เจดีย์ทรงพุ่มข้าวบิณฑ์ บรรจุพระบรมสารีริกธาตุ เจดีย์อิทธิพลศิลปะอยุธยา สององค์ และฐานเจดีย์ศิลาแลง ใบเสมาสกัดจากหินทรายทั้งแท่ง จารึกด้วยอักษรโบราณ เป็นต้น
            พระพุทธรูปที่ประดิษฐานอยู่ในวัดมีสององค์คือ หลวงพ่องาม  ด้วยเหตุที่งามด้วยพระพุทธลักษณะ สร้างด้วยทองสำริด ปางมารวิชัย ศิลปะสมัยอยุธยาตอนต้น สมัยอู่ทองรุ่นสาม หน้าตักกว้าง ๓๖ นิ้ว ปัจจุบันประดิษฐานอยู่ในพระอุโบสถ ส่วนอีกองค์หนึ่งคือ หลวงพ่อเพชรมีชัย เป็นพระพุทธรูปปางมารวิชัย เนื้อทองสำริด หน้าตักกว้าง ๓๖ นิ้ว เดิมชาวบ้านเรียกกันว่า หลวงพ่อวัดมหาธาตุ สันนิษฐานว่า สร้างพร้อมกับวัด ในปี พ.ศ.๑๙๒๖ ต่อมาเปลี่ยนเป็นเรียกว่า หลวงพ่อเพชรมีชัย เพราะถือเอาคำพูดของเจ้าพระยาจักรี แม่ทัพไทยที่ตีฝ่าวงล้อมทัพพม่า ที่ยกมาล้อมเมืองพิษณุโลก มาอยู่ที่เมืองเพชรบูรณ์ แล้วยกกองทัพกลับไปตีเมืองพิษณุโลกกลับคืน ขณะเดินทัพผ่านวัดมหาธาตุ ได้พาทหารไปนมัสการพระพุทธรูป เสร็จแล้วเปล่งเสียงอันดังว่า มีชัย ทั่วทั้งกองทัพ จึงได้ชื่อต่อมาว่า หลวงพ่อเพชรมีชัย
            วัดมหาธาตุ เป็นวัดที่เจ้าเมืองเพชรบูรณ์เป็นผู้สร้าง ต่อมากลายสภาพเป็นวัดร้าง จนถึงปี พ.ศ.๒๔๔๗ สมเด็จ ฯ กรมพระยาดำรงราชานุภาพ มีรับสั่งให้พระยาเพชรรัตน์ (เฟื่อง)  เจ้าเมืองเพชรบูรณ์ เกณฑ์คนมาบูรณะวัดมหาธาตุครั้งใหญ่ ต่อมาในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว เมื่อประมาณปี พ.ศ.๒๔๕๓ มีพระราชพิธีราชาภิเษก ทรงรับน้ำอภิเษกจากเจ้าเมืองต่าง ๆ เจ้าเมืองเพชรบูรณ์ได้นำน้ำจากสระบน ในวัดมหาธาตุไปร่วมพิธีด้วย
            วัดมหาธาตุ ได้รับการยกฐานะเป็นพระอารามหลวง ชั้นตรี ชนิดสามัญ เมื่อปี พ.ศ.๒๕๓๖

            วัดไตรภูมิ  ตั้งอยู่ริมแม่น้ำป่าสัก ในเขตอำเภอเมือง ฯ เป็นวัดขนาดเล็ก ที่ประดิษฐานพระพุทธมหาธรรมราชา พระพุทธรูปคู่บ้านคู่เมือง เป็นพระพุทธรูปทรงเครื่องปางสมาธิ ศิลปะลพบุรี หล่อด้วยทองสำริด หน้าตักกว้าง ๑๓ นิ้ว สูง ๑๘ นิ้ว ไม่มีฐาน ชาวเพชรบูรณ์กำลังเตรียมสร้างมณฑป เพื่อให้เป็นที่ประดิษฐานพระพุทธรูปองค์นี้
             วัดสระแก้ว  ตั้งอยู่ในเขตอำเภอเมือง ฯ เป็นวัดเก่าแก่สมัยอยุธยา เดิมมีวัดพระสิงห์ และวัดพระเสือ ตั้งกระหนาบอยู่ทั้งสองข้าง แต่ปัจจุบันรวมเป็นวัดเดียวกัน ภายในวัดมีเจดีย์เก่าขนาดเล็ก

            วัดไพรสณฑ์ศักดาราม  เป็นพระอารามหลวงชั้นตรี ชนิดสามัญ อยู่ในเขตอำเภอหล่มสัก ในวัดมีพระอุโบสถหลังเก่า มีรูปทรงสวยงามมาก มีลายปูนปั้นที่หัวเสา มีคันทวยแกะไม้สวยงาม นับเป็นโบสถ์แบบเฉพาะที่เหลืออยู่น้อย
            วัดศรีมงคล  ตั้งอยู่ในเขตอำเภอหล่มสัก ริมฝั่งแม่น้ำป่าสัก สร้างขึ้นเมื่อปี พ.ศ.๒๓๕๔  เดิมเป็นวัดที่มีป่ารกมาก เรียกว่า วัดป่า ต่อมาเรียก วัดกลาง เพราะตั้งอยู่ใจกลางเมืองหล่มสัก ต่อมาเรียกว่า วัดศรีมงคล ภายในวัดมีโบราณสถานได้แก่ สถูปเจดีย์ ชาวบ้านเรียกว่า เจดีย์พระยาพานทอง นอกจากนั้นภายในวัดยังมีพระพุทธบาทจำลอง
            วัดศรีบุญเรือง  ตั้งอยู่ในเขตอำเภอหล่มสัก สร้างเมื่อปี พ.ศ.๒๓๓๘ สิ่งสำคัญภายในวัดประกอบด้วย พระพุทธรูปเสี่ยงทาย ฐานพระพุทธรูปจารึกอักษรล้านช้าง ศิลปะแบบลาว อุโบสถศิลปะลาว และเจดีย์ทรงดอกบัวเหลี่ยม ย่อมุมฐานสูง มีลวดลายปูนปั้นรูปกลีบบัว มีลักษณะคล้ายพระธาตุหลวงในนครหลวงพระบาง
            วัดตูมคำมณี  ตั้งอยู่ในตำบลบ้านหวาย อำเภอหล่มสัก มีพระธาตุตูมคำมณี ซึ่งมีลักษณะศิลปกรรมเช่นเดียวกับ พระธาตุขามแก่น จังหวัดขอนแก่น
            วัดโคกปรือ  (วัดสระลองจอบ)  ตั้งอยู่ในตำบลบึงกระจับ อำเภอวิเชียรบุรี พบซากศิลาแลง สระน้ำโบราณ ภาชนะดินเผา เครื่องสังคโลก และเครื่องโลหะโบราณเป็นจำนวนมาก
            วัดเพชรวราราม  ตั้งอยู่ที่ตำบลในเมือง อำเภอเมือง ฯ สร้างขึ้นเมื่อปี พ.ศ.๒๕๐๐ มีแผนผังและสถาปัตยกรรมของวัดสวยงาม มีปูชนียสถาน และปูชนียวัตถุ คือ มณฑปบรรจุพระบรมสารีริกธาตุ พร้อมด้วยพระไพรีพินาศ พระพุทธบาทจำลอง
            วัดวิชมัยบุญญาราม  ตั้งอยู่ในตำบลเขาค้อ อำเภอเขาค้อ สร้างเมื่อปี พ.ศ.๒๕๒๙ มีพื้นที่ประมาณ ๓๐ ไร่ มีปูชนียสถานที่สำคัญคือ เจดีย์พระบรมธาตุ กาญจนาภิเษกเขาค้อ มีความกว้าง ๔๐ หลา สูง ๖๙ หลา พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว และสมเด็จพระนางเจ้า ฯ พระบรมราชินีนาถ ได้พระราชทานพระบรมสารีริกธาตุ และพระธาตุอรหันต์ ประดิษฐานในองค์พระเจดีย์ นับเป็นปูชนียสถานที่สูงที่สุดในจังหวัดเพชรบูรณ์ ตั้งเด่นเป็นสง่า ในท่ามกลางเนินเขาใหญ่น้อย
            วัดที่ทรงคุณค่าทรงศิลปะยังได้พบทั่วไปในจังหวัดเพชรบูรณ์ เช่น เจดีย์วัดทุ่ง เจดีย์วัดโพนชัย พระเจ้าตากแดด วัดโพนชัย ส่วนใหญ่จะอยู่แถบอำเภอตอนบน

| ย้อนกลับ | บน |