ถ้ำเทพพนม  อยู่บริเวณบ้านโละโคะ ตำบลโกสัมพี กิ่งอำเภอโกสัมพี อยู่บนเขาหินปูนลูกใหญ่ ปากถ้ำเป็นโพรงกว้าง เพดานสูง จุคนได้นับร้อยคน มีหินงอกหินย้อย เป็นเสาหินตั้งขวางเป็นชั้น ๆ เหมือนฉากละครโรงใหญ่ ที่เสาหินประดับประดาด้วยลวดลายสวยงาม ตามผนังถ้ำเต็มไปด้วยหินงอกหินย้อยรูปแบบต่าง ๆ ที่แปลกตาคือ หินงอกรูปหัวจระเข้ ที่โผล่ออกมาครึ่งตัวจากผนังถ้ำ
           ถ้ำเตาไฟ  อยู่ทางด้านเหนือของอุทยาน ตามเส้นทางสายน้ำตกคลองน้ำแดง ลักษณะเป็นโพรงหินแคบ ๆ ยาวไปตามช่องเขาประมาณ ๑ กิโลเมตร ภายในถ้ำมีหินงอกหินย้อยที่หลากลายสวยงาม บางส่วนมีรูปร่างคล้ายเขี้ยวยักษ์ขนาดมหึมา ยื่นออกมาขวางทางเดิน บนแท่นหินมีลวดลายเป็นริ้ว ๆ มีเกร็ดเพชรส่องแสงระยิบระยับน่าชม
           ถ้ำกระดูก  เป็นถ้ำที่ชาวบ้านรู้จักมานาน ใช้เป็นเพิงพักเวลาเดินป่า เดิมเคยมีกระดูกติดไว้ที่ผนังถ้ำ ในถ้ำมีหม้อ ไห มีด และดาบโบราณ เก็บซ่อนไว้ มีหินงอกหินย้อยบางส่วนที่สวยงาม
           ถ้ำประกายเพชร  อยู่ในเขตตำบลโป่งน้ำร้อน อำเภอคลองลาน ทางทิศใต้ของอุทยาน เป็นถ้ำที่มีความงามมาก รอบ ๆ คูหาและตามผนังถ้ำ มีหินงอกหินย้อยสวยงาม ในโถงถ้ำห้องแรกมีความโดดเด่นอยู่ที่หินงอกหินย้อยกลุ่มใหญ่ ที่งอกออกมาจากผนังถ้ำ เรียงตัวเป็นรูปสระน้ำซ้อนกันหลายชั้น และมีหินเหมือนเกร็ดเพชร ส่องแสงเป็นประกายแวววาวระยิบระยับไปทั่วคูหาถ้ำ ที่ปากถ้ำอีกด้านหนึ่งเป็นหน้าผาสูง ๆ มีลมพัดผ่านเย็นสบาย และมีลานหินกว้างไปนั่งชมทิวทัศน์ได้เอีกด้วย
            น้ำเข้ารู  เป็นปรากฎการณ์ทางธรรมชาติที่แปลกตา เมื่อลำห้วยโละโคะไหลมุดหายเข้าไปในภูเขา เป็นระยะทางประมาณ ๑ กิโลเมตร แล้วมาโผล่ออกอีกด้านหนึ่งที่หมู่บ้านป่าหมาก กิ่งอำเภอโกสัมพีนคร
            ดงเฟิร์น  เป็นป่าเฟิร์นผืนใหญ่อยู่ระหว่างหุบขา ๒ ลูก บนพื้นที่ประมาณ ๓ ไร่ มีไม้ใหญ่เป็นเรือนยอดแผ่กิ่งใบบังแสงอาทิตย์จนส่องไม่ถึงพื้น นับว่าเป็นดงเฟิร์นที่ใหญ่ที่สุดเท่าที่มีการสำรวจพบ
เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าเขาสมานเพรียง
           เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าเขาสมานเพรียง  อยู่ในเขตตำบลโกสัมพี ตำบลเพชรชมภู ตำบลสามดอกไม้ดก กิ่งอำเภอโกสัมพีนคร และตำบลทรงธรรม ตำบลนครชุม ตำบลนาบ่อคำ อำเภอเมือง ฯ มีพื้นที่ประมาณ ๑๐๑ ตารางกิโลเมตร หรือประมาณ ๖๓,๐๐๐ ไร่ มีอาณาเขตด้านทิศเหนือติดต่อกับตำบลโกสัมพี ทิศใต้ติดต่อกับตำบลนาบ่อคำ ทิศตะวันออกติดต่อกับตำบลเพชรชมภู ทิศตะวันตกติดต่อกับเขตสัตว์ป่าสงวนแห่งชาติป่าคลองวังเจ้า - ป่าคลองสวนหมาก กิ่งอำเภอโกสัมภีนคร
            ลักษณะภูมิประเทศเป็นเทือกเขาสูงหลายลูก มีความสูง ๑๒๐ - ๘๗๖ เมตร จากระดับน้ำทะเล ประกอบด้วยเขาสนามเพรียง เขาคันนา เขาเจดีย์ เขาตองควง เขากิ่วยาว และเขาสน ซึ่งเป็นยอดเขาสูงสุด พื้นที่ด้านล่างรอบเขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่า ฯ เป็นพื้นที่เกษตรกรรมด้วยสภาพป่าเขาที่อุดมสมบูรณ์ จึงเป็นต้นกำเนิดของลำห้วยอีกหลายสายคือ คลองวังชมภู คลองคะยาง คลองแตงโม คลองไหล่ประดา คลองไค้ คลองห้วยโป่ง คลองลึก คลองอ้ายเบี้ย คลองเมือง ห้วยกลุ่ม ห้วยปลาก้าง
            เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่า ฯ  เป็นผืนป่าที่มีความหลากหลายในระบบนิเวศ์ป่าไม้ เหมาะที่จะใช้เป็นห้องเรียน สำหรับศึกษาเรื่องระบบของนิเวศ์ป่าไม้อย่างยิ่ง เพราะในเขตพื้นที่ป่า มีสภาพป่าเกือบทุกประเภทคือ ป่าเต็งรัง อยู่บริเวณเชิงเขาและยอดเขาสน ป่าดงดิบแล้ง พบอยู่ตามหุบเขาและริมห้วย ป่าดงดิบเขา มีอยู่บ้างบริเวณหุบเขาก่อนถึงยอดเขาสน ป่าสนเขา พบอยู่บนยอดเขาสนมีทั้งสนสองใบและสนสามใบ