ประเพณีลอยกระทง - ทอดผ้าป่าแถว  มีในวันขึ้น ๑๕ ค่ำ เดือน ๑๒ ของทุกปี ชาวกำแพงเพชรมีประเพณีลอยกระทง และถือเอาคืนวันเพ็ญเดียวกันนี้ จัดประเพณีทอดผ้าป่าแถวก่อนที่จะไปลอยกระทง ชาวบ้านจะนำชะลอมบรรจุสิ่งของต่าง ๆ เช่น กล้วย อ้อย ส้ม และผ้าหนึ่งผืนซึ่งเป็นสิ่งที่ขาดไม่ได้ พอพลบค่ำจะนำเครื่องปัจจัยไทยทานที่เตรียมไว้ไปยังวัดที่จะไปทอดผ้าป่า โดยนำไปเรียงไว้เป็นแถวและเขียนหมายเลข โดยนำไปเรียงไว้เป็นแถวและเขียนหมายเลขติดไว้ แล้วเอากิ่งไม้ไปปักไว้ที่กองผ้าป่าให้เหมือนกับป่า เมื่อถึงเวลาอันสมควรก็จุดเทียนปักไว้ที่กองผ้าป่าส่วนพระสงฆ์ก็จะจับสลาก เมื่อได้หมายเลขใดก็จะเดินไปหากองผ้าป่า ที่ตรงกับหมายเลขที่จับสลากได้ แล้วพิจารณาเครื่องปัจจัยไทยทานนั้นเรียกว่า ชักผ้าป่า
            เมื่อเสร็จการทอดผ้าป่าแถวแล้ว ก็จะพากันไปยังลำแม่น้ำปิงเพื่อประกอบพิธีลอยกระทง ที่จังหวัดกำแพงเพชรมีกระทงชนิดหนึ่งคือ กระทงสาย การทำกระทงชนิดนี้ จะใช้ธูปชุบน้ำมันยางแล้วผึ่งแดดให้แห้งสนิทเสียก่อน เมื่อถึงวันลอยกระทงก็นำเรือไปทอดสมออยู่กลางแม่น้ำ เอาธูปที่เตรียมไว้จุดไฟแล้วปักกับกาบกล้วย ปล่อยให้ลอยไปในน้ำเป็นระยะ ๆ โดยผู้ลอยกำหนดระยะห่างของกระทง เพื่อให้ผู้อยู่บนฝั่งแม่น้ำมองดูสวยงาม
            ประเพณีการขอฝน  เมื่อถึงฤดูกาลตกกล้าหรือเมื่อดำนาแล้วฝวนไม่ตกต้องตามฤดูกาล ชาวบ้านเกรงว่าข้าวปลาจะขาดแคลน หรือเกิดภาวะข้าวยากหมากแพงขึ้น บรรดาชาวนาจะจัดขบวนแห่พระพุทธรูปคันธารราษฎร์ปางขอฝน พร้อมทั้งนิมนต์พระสงฆ์ให้เจริญพระพุทธมนต์แห่ไปตามถนนสายต่าง ๆ ชาวบ้านที่ตั้งบ้านเรือนอยู่ตามถนนที่ขบวนแห่ผ่าน จะสรงน้ำพระพุทธรูป และพระสงฆ์จะรดน้ำผู้ที่อยู่ในขบวนแห่ ประหนึ่งว่าฝนได้ตกลงมาแล้ว ซึ่งถือกันว่าเป็นเคล็ดอย่างหนึ่ง
            หลังจากแห่พระในตอนกลางวันแล้ว ในตอนพลบค่ำชาวบ้านจะทำพิธีเรียกว่า แห่นางแมว โดยเมื่อคัดเลือกแมวที่ต้องการได้แล้ว ก็จะนำไปใส่ข้อง แล้วแห่กันไปเหมือนแห่พระ แล้วร้องเพลงนางแมว มีเนื้อร้องว่า
                 "นางแมวเอย ขอฟ้าขอฝน ขอน้ำมนต์รดหัวนางแมวบ้าง ขอเบี้ยค่าจ้างที่หามแมวมา แมวจะกินปลา หมาจะกินข้าว ใครไม่ให้ข้าว ให้ข้าวตายฝอย ใครไม่ให้อ้อย ให้อ้อยเป็นแมง ใครไม่ให้แตง ให้แตงคอคอด ใครไม่ให้นอนกอดให้มอดเจาะ ฝนจะเทลงมา เทลงมา เทลงมา"
            ประเพณีการไล่โรคห่า  ชาวบ้านบางกลุ่มยังมีความเชื่ออยู่ว่า การที่ผู้คนเจ็บป่วยแล้วล้มตายกันเป็นจำนวนมาก เพราะโรคระบาดบางชนิด อันเกิดจากการกระทำของผีประเภทหนึ่งเรียกว่า ผีห่า  ต้องทำพิธีไล่และป้องกัน โดยการนิมนต์พระสงฆ์ไปสวดมนต์บทภาณยักษ์ ที่ถนนสายใหญ่กลางเมือง ซึ่งเชื่อว่าเป็นทางเดินของผีทั้งหลาย และนำทรายใส่พานไปคนละพาน เพื่อไปลงเสกบทภาณยักษ์แล้วนำทรายกลับบ้าน เอาไปซัดสาดตามบริเวณบ้าน เพื่อไล่ตัวผีห่าที่ยังแอบแฝงอยู่ให้ออกไปให้พ้น ทรายที่เหลือจะทำเป็นรูปเจดีย์ทรายไว้ที่หน้าบ้าน ตรงประตูทางเข้า เพื่อป้องกันพวกผีไม่ให้เข้าไปทำอันตรายคนในบ้าน
    การกินอยู่
            ครัวและเครื่องใช้ในครัว  ตามประเพณีไทยสมัยโบราณ การปลูกบ้านเรือนไทยนิยมปลูกครัวแยกออกจากเรือนที่อยู่ เพราะการทำครัวในสมัยก่อนใช้ฝืนซึ่งมีควันไฟ ดังนั้นบ้านโดยทั่ว ๆ ไปจึงสร้างครัวอยู่ปลายสุดของนอกชานหรือหลังเรือนและสร้างแบบโปร่งเพื่อให้อากาศถ่ายเทได้สะดวก ตามปกติผู้ที่ไม่คุ้นเคยกับเจ้าของบ้านจะไม่ให้เข้าไปถึงในครัว
                 - สำรับกับข้าว  ปกติจะนั่งล้อมกินอาหารในครัว ถ้ามีความก็ยกกับข้าวไปกินที่นอกชาน อาจใช้เสื่อปูรองนั่ง การตักข้าวใส่ถ้วยวางเรียงในถาด แต่เดิมใช้ถาดทองเหลืองชนิดมีปุ่มหรือขาเล็ก ๆ ติดอยู่ใต้ถาด นอกจากนี้ยังมีถาดสังกะสีเคลือบมีลายดอกไม้สีสดสวยงามมาใช้แทนถาดทองเหลือง
                 - เครื่องกิน  หมายถึงเชี่ยนหมากใส่หมากพลู ซึ่งเป็นของขบเคี้ยวเล่นของคนสมัยก่อน ส่วนใหญ่จะกินหมากเวลาจะไปไหนต้องหอบหิ้วไปด้วย
                 - จวักหรือกระจ่า  เป็นของใช้พื้นบ้านมาแต่โบราณ ใช้ตักแกงหรือใช้คนของเหลว คนโบราณห้ามใช้จวักตักชิมอาหาร
                 - เตา  ได้แก่เตาอั้งโล่ เตาเชิงกราน และเตาวง ใช้กับหม้อดิน รูปแบบต่าง ๆ ต่อมาเมื่อมีภาชนะที่ทำด้วยเหล็กและอลูมิเนียม เช่น กระทะเหล็ก และหม้อ อลูมิเนียมก็ใช้กับเตาประเภทดังกล่าวได้
                 - หม้อดิน  เป็นภาชนะที่ใช้สำหรับหุงข้าว นอกจากนี้ยังมีหม้อแกงที่มีรูปแบบต่างไปจากหม้อข้าวกล่าวคือ หม้อข้าวมีลักษณะก้นป่อง คอหม้อแคบ ปากหม้อเป็นปีกผายออก สำหรับเป็นที่ใช้มือยก ทรงสูงกว่าหม้อแกง หม้อแกงมีเนื้อหนากว่าหม้อข้าว ฝาหม้อดินไม่ว่าแบบใดเรียกว่า ฝาละมี
                 - ครกสาก  คนไทยมีอาหารที่เป็นน้ำพริกชนิดต่าง ๆ และแกงชนิดต่าง ๆ โดยฌฉพาะแกงเผ็ด จึงต้องมีครกสำหรับตำน้ำพริก เป็นครกดินเผา ส่วนสากทำด้วยไม้เนื้อแข็ง นอกจากนี้ยังมีครกใหญ่ประจำบ้าน ทำด้วยไม้ใช้ตำข้าว สากมีขนาดยาวเพราะต้องยืนตำ รูปร่างของสากจะคอดตรงกลาง สำหรับใช้เป็นที่มือจับ ครกตำข้าวอีกชนิดหนึ่งเรียกว่า ครกกระเดื่อง ตัวครกฝังลงไปในดิน เวลาตำข้าวใช้เท้าเหยียบ เพราะมีคานติดกับสาก โดยใช้เหยียบคานไม้แล้วปล่อย สากก็จะทิ้งตัวลงมาตำข้าว ชาวบ้านนิยมตำข้าวเวลาหัวค่ำในคืนเดือนหงาย ตำข้าวไปคุยกันไป
    ขนมไทย
            ขนมไทยเป็นอาหารหวานคู่กับอาหารคาวมาแต่สมัยโบราณ มีความหลากหลายมากส่วนผสมหลักได้แก่ แป้ง น้ำตาล กะทิ แล้วปรุงรสชาติ กลิ่นสีให้แตกต่างกัน ทำให้อร่อยน่ากิน
            ประเภทของขนม  โดยทั่วไปแบ่งเป็นสี่ประเภทคือ เหลว แห้งกรอบ เปียก และกึ่งแห้งกึ่งเปียก
                 - ประเภทเหลวเป็นน้ำ  ได้แก่ ขนมครองแครง ขนมปลากิม ไข่เตา ขนมบัวลอย ขนมลอดช่อง ขนมซ่าหริ่ม ขนมน้ำกะทิ ขนมลอยแก้วต่าง ๆ ฯลฯ
                 - ประเภทแห้งกรอบ  ได้แก่ ขนมผิง ขนมสำปันนี ขนมฝนทอง ขนมทองเอก ขนมทองม้วน ขนมดินสอพอง ขนมกระจัง ขนมนานวล ขนมกง ขนมสามเกลอ ขนมรังนก ฯลฯ
                 - ประเภทเปียก  ได้แก่ขนมข้าวเหนียวเปียก ขนมสาคูเปียก ขนมเป้าส่วน ฯลฯ
                 - ประเภทกึ่งแห้งกึ่งเปียก  ได้แก่ ขนมกาละแม ขนมเปียกปูน ขนมหม้อแกง ขนมกล้วย ขนมสัมปันนีอ่อน ขนมทองหยิบ ขนมฝอยทอง ขนมทองหยอด ขนมสังขยา ฯลฯ
            ขนมไทยพื้นบ้านมีส่วนประกอบหลักที่ได้จากผลิตผลทางเกษตรกรรม เช่นขนมในกลุ่มข้าว ได้แก่ ข้าวเม่า ข้าวตอก ข้าวตัง
            ขนมตามฤดูกาล  ในฤดูกาลต่าง ๆ มีพืชผลอะไรที่สามารถนำมาใช้ทำขนมให้เข้ากับสภาพอากาศ เช่น
                 - ฤดูร้อน  จะทำขนมประเภทบัวลอยแก้ว เช่น มะปรางลอยแก้ว กระท้อนลอยแก้ว และขนมน้ำกะทิต่าง ๆ เช่น ขนมรวมมิตร ขนมลอดช่อง ขนมทับทิมกรอบ เป็นต้น
                 - ฤดูฝน  บรรดาผลไม้ต่าง ๆ มีอยู่มากจนต้องทำเก็บไว้ให้คงสภาพได้นาน ๆ มีวิธีการต่าง ๆ คือการกวน เช่น กล้วยกวน เผือกกวน มันเทศกวน ข้าวเหนียวแดง การตาก เช่นกล้วยตาก ส้มแผ่น การเชื่อมเช่น กล้วยเชื่อม พุทราเชื่อม ฟักทองเชื่อม  การฉาบ เช่นกล้วยฉาบ มันฉาบ เผือกฉาบ  การแช่อิ่ม เช่น มะดันแช่อิ่ม เปลือกส้มโอแช่อิ่ม  การดอง เช่น ฝรั่งดอง มะยมดอง มะม่วงดอง
                 - ฤดูหนาว  จะทำขนมที่ให้ความอบอุ่นแก่ร่างกายเช่น ถั่วต้มน้ำตาล มันต้มน้ำตาล ใส่ขิง ขนมบัวลอยใส่ขิง ที่ออกรสเผ็ดแก้หนาวได้
    การถนอมอาหาร
            การสะสมอาหารไว้ใช้ในยามขาดแขลน หรือเมื่อเวลาเดินทางจะต้องมีกรรมวิธีทำไม่ให้อาหารเสื่อมคุณค่าตามธรรมชาติ มีวิธีการต่าง ๆ ดังนี้
            การรมควัน  เป็นวิธีการรักษาเนื้อดิบไม่ให้เน่าเสีย โดยชำแหละเนื้อสัตว์ออกเป็นชิ้นใหญ่ ๆ แล้วมาแขวนไว้เหนือเตาไฟ ทำให้น้ำในเนื้อระเหยออกไป และสารผสมในควันจะช่วยเคลือบผิวเนื้อเอาไว้ไม่ให้เสีย
            การทำแห้ง  เป็นการใช้ความร้อนจากแสงอาทิตย์มาทำให้อาหารแห้ง ส่วนใหญ่เป็นเมล็ดข้าว ถั่ว เนื้อสัตว์ เนื้อปลา และผลไม้ที่รสหวานจัด การทำให้แห้งทำให้น้ำตาลในผลไม้มีความเข้มข้นมากขึ้น ทำให้เก็บผลไม้ไว้ได้นาน เช่น กล้วยตาก ปลาแห้ง เป็นต้น
            การใส่เกลือ  ได้แก่ ปลาเค็ม เนื้อเค็ม
            การหมักดอง  ได้แก่ การใช้น้ำตาลเข้าไปแทนที่น้ำในอาหาร ทำให้อาหารมีน้ำน้อยลง ได้แก่ การทำผลไม้แช่อิ่ม หลายชนิด