- มวยเกล้าจ๊อก  สำหรับผู้สูงอายุถึงวัยชรา เป็นแบบสบาย ๆ ใช้ปลายผมสอดกับโคนผมที่ทำเป็นห่วงดึงให้แน่น แล้วพันเส้นผมไปรอบ ๆ มวย เหน็บชายผมซ่อนไว้ด้านใน
                 เครื่องประดับ  มีอยู่หลายประเภทด้วยกันคือ
                        - เครื่องประดับศีรษะ นิยมใช้หวีทองคำ ปิ่นปักผมทองคำ ประดับอัญมณีทับทิม
                        - เครื่องประดับหู  ในวัยเด็กถึงวัยรุ่น ใช้ตุ้มหูพวงห้อยเรียกว่าเป้หูต่องต้อย วัยผู้ใหญ่ใช้จี้หูเรียกว่า เป็หูหน้าก้าด วัยสาวใช้จี้หูขนาดเล็ก ใช้พลอยเม็ดเล็ก ๆ เรียงให้เป็นวงกลม ตรงกลางวงจะเป็นพลอยคัดพิเศษ วัยสูงอายุจะใช้จี้หูขนาดใหญ่ขึ้นใช้พลอยเม็ดเท่าหัวไม้ขีดเรียงกันเป็นวงแบบเดียวกัน มักใช้ทับทิมเพชรพม่าและไข่มุก
                        - เครื่องประดับคอ  นิยมใช้สร้อยคอทองคำประดับอัญมณีจำพวกทับทิมมากที่สุด รองลงมาคือหนี่หลา (พลอยสีฟ้า)
                        - เครื่องประดับแขน  เป็นกำไลใช้ทองเส้นประกบลอดสานกันหลายเส้น หัวตัดธรรมดาบ้างหัวมาดบ้าง หัวเสือบ้าง เรียกว่า แหวนโกยหลิ่ม (คนไตเรียกกำไลว่าแหวน เรียกแหวนว่ามงโดย) ใช้ทองตีเป็นปล้อง ต่อ ๆ กันเป็นวงเรียกว่า แหวนปล้องอ้อย ใช้ทองตีเป็นแผ่นยาว ๆ ทบด้านข้างเข้าหากัน ทำเป็นวงวกลมรอบข้อมือเรียกว่าแหวนแพ็บ ตีเป็นท่อนกลมเรียกว่า แหวนก๋ม ประดับด้วยอัญมณีเช่น ทับทิม พลอยสีฟ้า นิล หยก มรกต เพชร ฯลฯ ด้านบนทั้งสองส่วนจะมีสลักเสียบเชื่อมต่อเป็นวง มีสลักและสายรั้ง เครื่องประดับนี้เรียกว่า แหวนแสว
                        - เครื่องประดับนิ้วมือ  เป็นแหวนจำพวกเดียวกับกำไล
            การกินการอยู่  ชาวแม่ฮ่องสอนกินแบบเรียบง่าย ประหยัด อาหารการกินได้มาจากธรรมชาติเป็นส่วนใหญ่ ไม่ได้ปรุงให้ผิดจากวัตถุดิบมากนัก นิยมบริโภคข้าวเจ้า ไม่นิยมข้าวเหนียวเหมือนชาวล้านนา ข้าวเหนียวจะใช้ทำขนม
                วิธีปรุงอาหารไม่ซับซ้อนมีประเภท ต้ม แกง ยำ ทอด อบ เครื่องปรุงมี พริก เกลือ หัวหอม กระเทียม ข่า ตะไคร้ ฯลฯ ถั่วเน่าใช้แทนกะปิ
                อาหารแบบง่ายที่สุด คือ น้ำพริก ซึ่งปรุงด้วย พริก เกลือ ถั่วเน่า ปลาแห้ง นำมาโขลกรวมกัน จิ้มด้วยผักสดชนิดต่าง ๆ
                ขนมหวานมีหลายอย่าง ปรุงด้วยวิธีแบบพื้นเมือง เช่น อะละหว่า เข้ามูนปาด แปม้ง ส่วยทะมิ่น เข้ามูนจ๊อก เข้ามูนแตน เข้าเม็ดถ่าย เข้าแต๋น น้ำถ่อแหย่ ฯลฯ
            กิริยามารยาท  ชาวไตเป็นผู้มีมารยาทงดงาม นับตั้งแต่การแต่งกายทั้งชายหญิง เสื้อผ้า จะปกปิดส่วนต่าง ๆ ของร่างกายแทบทุกส่วน  จะเห็นแต่ส่วนศีรษะ มือ และเท้า เท่านั้น
                การพูดจา  มีภาษาพูดที่สุภาพ เมื่อจะวิสาสะกับผู้ใด ก็จะดูวัยของผู้ที่จะพูดด้วย สมควรที่จะให้เกียรติก็จะยกย่องให้เกียรติ คำแทนชื่อตนเองที่สุภาพจะใช้คำว่า ข้า คำขานรับ ใช้คำว่า อ้อ  คำที่ใช้เรียกขาน จะใช้ดังนี้
                    ชายที่มีวัยอ่อนกว่า  เรียกว่า  จาย หรือ ส่าง (ผู้ที่บวชพระแล้ว)
                    หญิงที่มีวัยอ่อนกว่า  เรียกว่า   นาง
                    ชายที่มีวัยสูงกว่าเล็กน้อย  เรียกว่า  ปี้อ้าย หรือปี้ส่าง
                    หญิงที่มีวัยสูงกว่าเล็กน้อย  เรียกว่า  ปี้นาง
                    ชายที่มีวัยขนาดหรือแก่กว่าพ่อ  เรียกว่า  ป้อลุง
                    หญิงที่มีวัยขนาดหรือแก่กว่าแม่  เรียกว่า   แม่ป้า
                    ชายที่มีวัยขนาดหรือแก่กว่า ปู่, ตา  เรียกว่า  ป้อเฒ่า
                    หญิงที่วัยขนาดหรือแก่กว่า ย่า,ยาย    เรียกว่า  แม่เฒ่า
                การต้อนรับ  เมื่อมีแขกมาที่บ้านจะเชิญให้นั่งในที่อันสมควรแล้ว จะไปยกขันหมาก พลู เมี่ยง น้ำต้น น้ำชา ขนม มารับรองแขก เมื่อแขกอยู่คุยจนถึงเวลาที่อาหารสุก ก็จะเชื้อเชิญแขกร่วมกินอาหารด้วย ในสมัยก่อนที่การคมนาคมยังไม่สะดวก หากมีแขกเดินทางมาจากต่างหมู่บ้าน หรือต่างเมือง ก็จะเชื้อเชิญแขกให้พักที่บ้านของตน และจะเลี้ยงดูแขกเหมือนกับเป็นสมาชิก ส่วนหนึ่งของครอบครัว แขกจะพักอยู่กี่วันก็ได้ เมื่อแขกจะกลับมีของอะไรก็จะฝากไปให้ด้วย
            ประเพณีท้องถิ่น  ประเพณีบางอย่างยังรักษาและถือปฎิบัติอยู่ เช่น ประเพณีการเกิด การบวช การแต่งงาน การทำบุญ การตาย ฯลฯ

| ย้อนกลับ | หน้าต่อไป | บน |