พระอาจารย์แสง ธัมมธีโร  เป็นพระบูรพาจารย์ฝ่ายธรรมยุติกนิกายรูปแรกของมณฑลอุดรธานี ที่ไปประกาศพระศาสนาที่เมืองกมุทธาสัยบริรมย์ ระหว่างปี พ.ศ.๒๔๔๐ - ๒๔๕๘  ชาวพื้นเมืองนิยมเรียกว่า ครูแสง หรือญาท่านแสง
                ท่านเป็นชาวบ้านท่าช้างคล้อง เมืองกมุทธาสัยบริรมย์ ปัจจุบันอยู่ในเขตอำเภอวังสะพุง เมื่อสมัยเด็กได้เป็นศิษย์พระในวัดแห่งหนึ่ง ในเมืองกมุทธาสัย ฯ  ต่อมาได้เดินทางไปกรุงเทพ ฯ พร้อมกับเพื่อนสหธรรมิกหลายรูป ตอนนี้ท่านได้อุปสมบทเป็นพระภิกษุแล้ว และได้เข้าไปพำนักอยู่ที่วัดมงกุฎกษัตริยาราม ซึ่งขณะนั้นสมเด็จพระมหาสมณเจ้า กรมพระยาวชิรญาณวโรรส ประทับอยู่ที่วัดมงกุฎ
                เมื่อประมาณปี พ.ศ.๒๔๒๙  เกิดอหิวาตกโรคครั้งใหญ่ที่กรุงเทพ ฯ มีคนตายกันมาก ท่านจึงเดินทางกลับเมืองกมุทธาสัย ต่อมาเมื่อท่านทราบว่า มีพระธรรมยุตอยู่ที่เมืองอุบล ฯ มีพระอาจารย์พนฺธุโล (ดี)  ผู้เคยอยู่ร่วมสำนักในพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้า ฯ ครั้งยังทรงผนวชอยู่ที่วัดบวรนิเวศ ฯ ได้ออกไปอยู่ที่เมืองอุบล ฯ เป็นรูปแรก และนับว่าเป็นพระเถระรูปแรกของคณะธรรมยุตในภาคอีสาน ในเวลาต่อมาท่านได้พาพระอาจารย์ เทวธัมมี (ม้าว)  ไปกรุงเทพ ฯ และได้นำเฝ้าถวายตัวแด่พระภิกษุพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้า ฯ ได้มอบตัวเป็นศิษย์ได้อยู่ศึกษาจนมีความรู้ ความสามารถที่จะปฎิบัติพระธรรมวินัย บำเพ็ญสมณธรรมตามลำพังได้แล้ว จึงได้กลับมาอยู่ปกครองหมู่คณะ เป็นพระอุปัชฌาย์ที่เมืองอุบล ฯ นับว่าเป็นพระเถระบูรพาจารย์ของคณะธรรมยุตรูปที่สองในภาคอีสาน
                พระอาจารย์แสง ธัมมธีโร  ได้พาเพื่อนสหธรรมิกหลายรูปเดินทางไปยังเมืองอุบล ฯ ได้เข้ามอบตัวเป็นศิษย์ของอาจารย์ เทวธัมมี (ม้าว) และได้ศึกษาอบรมขนบธรรมเนียมการปฎิบัติพระธรรมวินัย อยู่ในสำนักพระอุปัชฌาย์ที่วัดศรีทอง (วัดศรีอุบลรัตนาราม) จนมีความรู้ความสามารถที่จะปฎิบัติพระธรรมวินัย และบำเพ็ญสมณธรรมตามลำพังได้แล้ว จึงได้กราบลาพระอุปัชฌาย์กลับไปยังภูมิลำเนาเดิม ที่เมืองกมุทธาสัย ฯ  เพื่อประกาศพระศาสนาในถิ่นนั้นต่อไป โดยได้ไปพำนักอยู่ที่วัดร้างแห่งหนึ่งที่บ้านท่าช้างคล้อง ต่อมาเจ้าเมืองกมุทธาสัย ฯ ได้อาราธนาท่านให้เข้ามาอยู่จำพรรษาที่วัดมหาชัย (วัดธาตุ) เมื่อประมาณปี พ.ศ.๒๔๔๐ วัดมหาชัยจึงเป็นวัดแรกของคณะธรรมยุต ในเขตมณฑลอุดร ฯ
                การบรรพชาอุปสมบทให้กุลบุตรในสมัยนั้น ต้องนำไปบวชที่เมืองอุบล ฯ การเดินทางใช้เวลาถึง ๒๐ วัน ต้องเดินทางด้วยเท้า ดังนั้น พระท่านจึงได้รับแต่งตั้งให้เป็นพระอุปัชฌาย์ขึ้นในถิ่นนั้น ท่านได้ให้บรรพชาอุปสมบทเป็นจำนวนมาก จนมีสัทธิวิหาริกที่เป็นพระเถระผู้ใหญ่ ได้แยกย้ายกันออกไปตั้งวัดอยู่ในเขตต่าง ๆ อันเป็นสาขาของวัดมหาชัยหลายแห่ง เช่น ที่จังหวัดเลยมีสองวัด คือ วัดจอมมณี อำเภอวังสะพุง และวัดศรีสะอาด ตำบลกุดป่อง จังหวัดขอนแก่น คือ วัดจันทาราม อำเภอภูเวียง และจังหวัดอุดร ฯ ที่วัดจอมศรี อำเภอกุมภวาปี
                ผลงานของท่านคือ การสร้างโบสถ์น้ำ เป็นครั้งแรกในถิ่นนั้น ได้สร้างหอไตรขึ้นในวัดนั้นด้วย สำหรับผลงานที่สำคัญยิ่งอย่างหนึ่งของท่านคือ การวางมาตรการเก็บรักษาโบราณวัตถุ และศิลปวัตถุที่สำคัญ ท่านมรณภาพ เมื่อประมาณปี พ.ศ.๒๔๕๘