เมืองโบราณ

               เมืองโบราณ คือ เมืองที่นำโบราณสถานมาสร้างขึ้นใหม่ ในพื้นที่ประมาณ ๘๐๐ ไร่ และเริ่มโครงการมาตั้งแต่ปี พ.ศ.๒๕๐๖ มาเป็นรูปร่างเมื่อ พ.ศ.๒๕๐๘ ผู้ที่เนรมิตเมืองโบราณคือ คุณเล็ก วิริยะพันธ์ ผู้ล่วงลับไปแล้ว และท่านผู้นี้ประสบความสำเร็จในธุรกิจการค้ามาก่อน นำผลกำไรมาลงทุนสร้างเมืองโบราณ สร้างด้วยจิตที่รักงานศิลปะอย่างแท้จริง และเป็นที่เชิดหน้าชูตาของชาติบ้านเมือง นอกจากสร้างเมืองโบราณแล้ว คุณเล็ก ฯ ยังได้สร้างปราสาทสัจธรรม และพิพิธภัณฑ์ช้างเอราวัณ ซึ่งผมเคยนำมาเล่าให้ทราบไปแล้ว โดยเฉพาะที่เมืองโบราณซึ่งผมเริ่มรู้จักว่า มีเกิดขึ้นในประเทศไทยก็คงจะประมาณ พ.ศ.๒๕๑๐ ซึ่งผมยังรับราชการอยู่ที่จังหวัดเชียงใหม่ ทราบด้วยความชื่นชม ยกย่องผู้คิดสร้าง แต่ก็ไม่มีโอกาสได้ไปชมสักที เพราะมัวแต่รับราชการอยู่บ้านนอก หรือไปอยู่พื้นที่ที่เขารบกัน หรือทลุออกไปสู่สนามรบนอกประเทศ จนเมืองโบราณสร้างแล้วสัก ๒๐ ปี ผมจึงมีโอกาสได้ไปเที่ยวเมืองโบราณ ที่ไม่ได้อยู่ไกลจากรุงเทพ ฯ เลย เมื่อได้ไปแล้วก็นำเอามาเขียนเล่าให้ทราบ ในหนังสือที่ผมเขียนแล้ว ที่นี้ก็ติดตามผลงานของคุณเล็ก ที่สร้างเมืองโบราณเพิ่มเติมทุกปีคือ สร้างกันชนิดไม่มีวันเสร็จ ผมก็เลยไปเที่ยวเมืองโบราณแทบจะทุกปีเช่นกัน ไปแล้วก็ได้เห็นอะไรใหม่ ๆ ให้นำเอามาเล่าให้ทราบกันได้ คุณเล็ก เริ่มงานสร้างเมืองโบราณจากการเป็นคนรักของเก่า และเริ่มศึกษาสะสม จากนั้นจึงเริ่มมีความคิดที่จะสร้างเมืองโบราณ "ซึ่งเมืองโบราณคือ เมืองในอดีต เรื่องของอดีตที่คนปัจจุบันจะต้องรู้ " เหมือนพระราชดำรัสของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ที่รับสั่งไว้ว่า "แม้แต่อิฐแผ่นเดียวก็มีค่า"
            จอมพล ป.พิบูลสงคราม อดีตนายกรัฐมนตรี ที่อยู่ในตำแหน่งรวมกันทุกสมัยนานถึง ๑๕ ปี ได้ริเริ่มพัฒนาป่าแสมโกงกาง ของบางปู ให้เป็นสถานที่ตากอากาศ มีการสร้างสะพานสุขตา - ศาลาสุขใจ ยื่นลงไปในทะเล มีเวทีลีลาศ และยังมีอยู่จนถึงทุกวันนี้ รวมทั้งมีอาหารที่อร่อยจำหน่ายด้วย ครอบครัววิริยะพันธ์ มีที่ดินแปลงหนึ่งที่ทางเข้าอยู่ตรงข้ามกับทางเข้าสถานตากอากาศบางปู ที่เป็นชายทะเล ที่อยู่ใกล้กรุงเทพ ฯ มากที่สุด ที่ดิน ๕๐๐ ไร่ เป็นทุ่งนาร้าง น้ำเค็มทลักเข้ามาจนทำนาไม่ได้ คุณเล็กจึงได้เสนอขอซื้อจากผู้ที่เลิกทำนา เพราะดินเค็มจนมีที่ดินเพิ่มมากขึ้น และเริ่มงานเมืองโบราณ ดังนั้นเมืองโบราณของคุณเล็กจึงโบราณจริง ๆ เช่น ปราสาทพนมรุ้ง ที่สร้างจำลองครั้งแรกนั้น ปราสาทพนมรุ้งของจริงที่อำเภอเฉลิมพระเกียรติ จังหวัดบุรีรัมย์ ยังเป็นกองหินอยู่กับดิน ผมไปพนมรุ้งครั้งแรกเมื่อปี พ.ศ.๒๕๑๙ สภาพของพนมรุ้งคือ กองหินที่มีการสำรวจแล้ว และเขียนหมายเลขกำกับเอาไว้ที่หิน หรือศิลาแลงทุกก้อน ยังไม่ได้ยกขึ้นเป็นตัวปราสาท แต่ปราสาทพนมรุ้งจำลองที่เมืองโบราณก็เกิดขึ้นแล้ว หรือปราสาทเขาพระวิหาร เมื่อก่อนเป็นของไทยจึงมีการสร้างไว้ในเมืองโบราณ ต่อมาเราจึงแพ้ความเสียให้เขมรไป ในเมืองโบราณจึงมีเขาพระวิหารจำลอง ซึ่งปราสาทแห่งนี้หากเขมรคิดจะขึ้นมายังปราสาท จะไม่สามารถปืนหน้าผาขึ้นมาจากดินแดนเขมรได้ ต้องมาขึ้นทางดินแดนไทย ในเขตอำเภอกันทรลักษณ์ จังหวัดศรีษะเกษ และทราบว่ากัมพูชากำลังให้สัมปทาน หากจำไม่ผิดก็ให้ญี่ปุ่นสร้างเคบิลคาร์ ขึ้นมาจากแดนเขมรได้ ไม่ทราบว่าเสร็จแล้วหรือยัง ไม่ได้ไปมาหลายปีแล้ว
            เมืองโบราณ สถานที่ท่องเที่ยวสำคัญ เส้นทางไป หากรู้จักสถานตากอากาศบางปู ทางเข้าเมืองโบราณก็อยู่ฝั่งตรงข้ามเยื้องๆ กัน ต้องเลี้ยวรถข้ามสะพานข้ามคลอง ไปยังประตูทางเข้า ซึ่งจะต้องซื้อบัตรผ่านประตูที่หน้าประตู ค่าผ่านเข้าชมคนละ ๑๐๐ บาท หากนำรถเข้าไปด้วยก็จ่ายเพิ่มอีกคันละ ๕๐ บาท
            ส่วนผมไปจากบ้านลาดพร้าว ขึ้นทางด่วนสายรามอินทราไป ๒ เด้ง ไปลงที่บางนาแล้ว วิ่งไปกลับรถ เมื่อข้ามสะพานข้ามถนนศรีนครินทร์แล้ว วกกลับมาเข้าถนนศรีนครินทร์ วิ่งไปออกเทพารักษ์ที่สมุทรปราการ เลี้ยวซ้ายไปบางปู ซึ่งอยู่ห่างออกไปจากตัวเมืองประมาณหลัก กม.๓๓ โดยจะผ่านทางแยกทางขวาเข้าตัว อ.เมือง ไปฟาร์มจระเข้ ไปวัดอโศการาม
            เมื่อซื้อบัตรผ่านประตู เขาก็ให้โบชัวร์มา ๑ ใบ พอเป็นคู่มือชมสถานที่ในเมืองโบราณได้ จะมีแต่แผนที่สังเขป แต่จะไม่มีรายละเอียดว่า สถานที่นั้นมีรายละเอียดอย่างใดบ้าง คงมีแต่ชื่อจึงสมควรซื้อหนังสือ นำเที่ยวเมืองโบราณอีกเล่มหนึ่งราคาเล่มละ ๖๐ บาท หรือละเอียดมากก็มีราคาสูงขึ้นอีกหน่อย
            การวางผังของโบราณสถานที่จำลองขึ้นมา แต่จำลองแบบที่มีขนาดใหญ่มาก หรือบางแห่งผมว่าพอ ๆ กับของจริง เช่น เรือสำเภาไทยที่ลอยลำอยู่ เป็นต้น ผังของสถานที่เมื่อมองจากแผนผังแล้ว จะเห็นว่ามีรูปร่างคล้ายแผนที่ประเทศไทย จำนวนโบราณสถาน จนถึง พ.ศ.๒๕๔๙ มีจำลองเอาไว้ ๑๑๖ แห่ง และกำลังสร้งเพิ่มเติมมากกว่านี้ ผมจะไปใหม่ ไปดูความแปลกใหม่ ความคิดริเริ่มที่ควรแก่การยกย่องสรรเสริญ ซึ่งผมเองไม่ได้รู้จักคุณเล็ก วิริยะพันธ์ แต่เขียนถึงด้วยความชื่นชมมานานแล้ว รวมทั้งการสร้างปราสาทสัจธรรม ที่พัทยา การสร้างพิพิธภัณฑ์ช้างเอราวัณ ที่อยู่เลยถนนสุขุมวิทซอย ๑๑๙ ได้นำเอามาเล่าให้ทราบไแล้ว และเมื่อไปพบอะไรที่แปลกๆ ผู้ดำเนินการกล้าสร้าง กล้าลงทุน ผมไปแล้วก็จะนำเอามาเล่าให้ทราบ เช่น ซาฟารี ภูเก็ตแฟนตาซี สยามนิรมิต เป็นต้น ล้วนควรแก่การยกย่อง ผู้ริเริ่มดำเนินการทั้งสิ้น
            การไปตระเวนชมเมืองโบราณ ต้องใช้เวลาสัก ๑ วัน ก็จะเหมาะ ๑ วันที่นั่งรถตระเวนเป็นส่วนใหญ่ ลงไปถ่ายภาพบ้าง เข้าไปชมข้างในบ้างเป็นบางแห่ง ไม่ได้ชมกันละเอียดทั้ง ๑๑๖ แห่ง หากชมกันละเอียดคงจะต้องไปนอนที่สถานตากอากาศบางปู เสียคืนหนึ่ง พอรุ่งขึ้น ๐๘.๐๐ ก็ไปตระเวนชมกันใหม่ เขาเปิดให้เข้าชมได้ตั้งแต่ ๐๘.๐๐ - ๑๗.๐๐ ชมกัน ๒ วัน สงสัยต้องจ่ายค่าเข้าชม ๒ ครั้ง ผมไปชมแค่ค่อนวัน แล้วกลับออกมาหาอาหารกลางวันกินที่บางปู แต่ไปเมืองโบราณคราวหลัง สำรวจพบร้านอาหารเข้าตา เลยลองชิมอร่อยจริง ราคาย่อมเยา  เมื่อกินกลางวันแล้วทำให้มีเวลาเที่ยวต่อในเมืองโบราณได้อีก
            ผมจะขอเล่าถึงโบราณสถานสำคัญ ๆ ที่ลงแวะชม หรือจอดรถชมและถ่ายภาพเอาไว้ เพราะไม่สามารถเล่าได้ทั้ง ๑๑๖ แห่ง และการขับรถชมเอง ต้องดูแผนผังไว้ให้ดีก่อน จะได้ไม่หลงทิศ แต่หลงทาง เมืองโบราณก็มีรถนำเที่ยวที่เป็นแบบรถยนต์ แต่เอาร่างของรถรางครอบไว้ แล้วพาวิ่งไปชมเป็นส่วนรวมทีละหลาย ๆ คน มีสถานีจอดให้ลงชมได้หลายสถานี ส่วนค่ารถเท่าไรไม่ได้ถาม เพราะไม่เคยขึ้นกับเขาสักที ไปทีไรก็ขับรถตระเวนชมเอาเอง ชอบใจจุดไหนก็จอดลงถ่ายภาพเก็บไว้ และส่วนใหญ่ก็ล้วนแต่เป็นโบราณสถานที่ผมไปตระเวนมาแล้วทั้งสิ้น เวลาของการเขียนเที่ยวกินทั่วไทยของผมผ่านมาแล้วร่วมสามสิบห้าปี นานพอ
ที่ผมจะตระเวนไปรอบประเทศไทยได้หลายรอบ และยังหารายละเอียดเพิ่มเติมได้จากการที่รับราชการอยู่แต่บ้านนอกเป็นเวลานาน
ถึงสามสิบปี วันนี้ขอเล่าเฉพาะที่จอดรถลงถ่ายภาพ แต่ไม่ได้ลงภาพให้ชมทุกภาพที่ถ่ายมา
            เริ่มต้นเมื่อผ่านประตูเข้าไปคือ พระแท่นที่ประทับที่สร้างขึ้นตามแบบมาตรฐานปราสาทสมัยสุโขทัย และสร้างศาลาไทยหลังเล็ก ๆ ขึ้นบนพระแท่นนี้ เพื่อใช้เป็นที่ประดิษฐานพระพรหม ซึ่งถือว่าเป็นสัญลักษณ์ของเมืองโบราณ
                ศาลาหน้าเมือง  ตามประเพณีไทยนิยมสร้างศาลาไว้นอกเมือง สำหรับคนเดินทางมาถึงแล้วยังเข้าเมืองไม่ได้ เพราะประตูเมืองปิดเปิดเป็นเวลา จะได้พักอาศัยรอเวลาประตูเมืองเปิด ที่สร้างจำลองในสถานที่จริงก็มีศาลาหน้าเมือง อ.เมือง นครศรีธรรมราช "ศาลาประดู่หก"
                ประตูเมือง  ทางเข้าเมืองโบราณเป็นประตูที่จำลองมาจากซุ้มประตูล้อมพระปรางค์ของวัดพระศรีรัตนมหาธาตุเชลียง เมืองสวรรคโลก ที่สร้างขึ้นตั้งแต่พุทธศตวรรษที่ ๑๘ สร้างด้วยศิลาแลง
                เมื่อผ่านประตูเมืองเข้าไปแล้ว ก็เหมือนผ่านเข้าประเทศไทยทางภาคใต้ เช่น สวนมโนราห์พระบรมธาตุนครศรีธรรมราชเทวรูปปัลลวะ พังงา คือ เทวรูปพระวิษณุ พระศิวะ พระลักษมี สร้างด้วยศิลา เป็นฝีมือของช่างปัลลวะในอินเดียใต้ (พุทธศตวรรษที่ ๑๓ - ๑๔)  เทวรูป ๓ องค์นี้เดิมถูกล้อมด้วยรากไม้ที่โคนต้นตะแบกในจังหวัดพังงา รัชกาลที่ ๖ เสด็จประพาสภาคใต้ เมื่อยังทรงพระยศเป็นพระบรมโอรสาธิราช ได้เสด็จมาทอดพระเนตรเห็นเทวรูป ๓ องค์โผล่พระพักตร์มาจากโคนต้นตะแบก
โดยไม่มีใครทราบว่าเดิมทีอยู่ที่ไหน แต่ปัจจุบันอยู่ในพิพิธภัณฑ์นครศรีธรรมราช