เมื่อข้ามลำธารมาแล้วเป็นทางแยก หากเลี้ยวซ้ายไปสัก ๑๐๐ เมตร มีสำนักสงฆ์มีพระพม่าอยู่องค์หนึ่ง กับลูกศิษย์วัดที่เป็นเด็กลูกคนงานของแหม่มอยู่คอยรับใช้ พระฉันมื้อสาย ๆ มื้อเดียว พอสักสามโมงเช้า เด็กจะเดินนำหน้าพระตีกังสดาลแบบพระทางล้านนา ให้ชาวบ้านรู้ว่าพระมาแล้ว ลูกบ้านของแหม่มมีอยู่ ๖ - ๗ ครัว ก็จะเตรียมอาหารไว้ใส่บาตร และพระจะมาบิณฑบาตถึงที่พักแหม่ม แหม่มไม่ได้ใส่บาตรเอง แต่ให้แม่ครัวทำอาหารใส่บาตรทุกวัน พวกคณะผมไม่ทราบมาก่อน มาครั้งก่อนก็กลับไปก่อนที่พระจะมา วันนี้ได้เห็นพระเลยรวมเงินใส่บาตรแทน เลยถือโอกาสบอกบุญเอาไว้ด้วย หากใครไปเที่ยวรีสอร์ทแหม่มละก็เตรียมข้าวสาร อาหารแห้งไปถวายพระด้วยก็จะได้กุศลแรงนัก เป็นพระป่าจริง ๆ

                อาหารมื้อเย็นวันนี้อร่อย และสนุกสุด ๆ ข้อแรกเพราะอากาศหนาวเย็นเหลือประมาณ แต่มีน้ำแก้หนาวช่วยให้คลายหนาวและเพิ่มความสนุก ข้อสองอาหารจานเด็ดคือ บาบีคิว พอได้เวลาที่เราบอกไว้แหม่มก็ส่งสาวมอญมา ๑ คน สาวพม่า ๑ คน และสาวทวายอีก ๑ คน ๓ คนนี้พูดไทยได้และพวกเขาเองก็ต้องพูดไทยเพราะภาษาต่างกัน สามสาวปิ้งบาบีคิวโครงหมู กับบาบีคิวขาไก่หมัก จนได้ที่รสเข้าเนื้อ เมื่อปิ้งแล้วจึงอร่อยนักเจอบาบีคิวเข้าคนละ ๓ ไม้ ก็อิ่มแล้ว ยังมีข้าวสวยกับข้าวอีกหลายอย่าง แต่พุงรับน้ำเข้าไปก็มาก บาบีคิวก็แยะ เลยสนใจอาหารกันน้อย บอกกล่าวไว้อีกอย่าง น้ำแข็งแหม่มพอมีให้แต่จะให้ดี ก่อนเข้ารีสอร์ทเตรียมไปให้พร้อม เพื่อประกอบการดื่มได้แก่สุรา โซดา เบียร์ และน้ำแข็งก้อน รวมทั้งน้ำอัดลม แต่น้ำดื่มแหม่มเตรียมเอาไว้ให้พอเพียง
                จบรายการท่องเที่ยวรีสอร์ทแหม่มบ้านอีต่อง ตำบลปิล๊อก อำเภอทองผาภูมิ แต่ยังไม่จบการท่องเที่ยวสำหรับไปคราวนี้ พอสาย ๆ วันกลับใส่บาตรกันแล้วก็กลับออกมา เอารถจาก สภ.ต.ปิล๊อก ขอบคุณนายดาบที่บริการอย่างดี รับรถตู้จาก สภ.ต.แล้วก็มาทองผาภูมิ มาแวะซื้อใส้อั่ว ใส้กรอกที่ซุ้มคุณนงเยาว์อยู่เยื้องปั๊มบางจาก เลยน้ำตกไทรโยคน้อยมาหน่อยหนึ่ง ซุ้มไส้อั่วอยู่ฝั่งขวามือ
                ซื้อไส้อั่วแล้ววิ่งต่อมาจนเลยทางแยกซ้ายที่จะไปบรรจบกับถนนสายไปเขื่อนศรีนครินทร์ และกลับเมืองกาญจน์ ทางอำเภอลาดหญ้าได้ ก็จะถึงทางแยกขวาเข้าตัวอำเภอไทรโยค วิ่งเลี้ยวขวาไปสัก ๕ กม. จะข้าทางรถไฟ หากเลี้ยวขวาจะมาถึงสถานีรถไฟและตลาด เลี้ยวซ้ายมีป้ายบอกว่าไป "ด่านบ้องตี้" รถผมเลี้ยวซ้ายไปอีก ๒๕ กม. ก็จะถึงด่านบ้องตี้ ซึ่งที่ด่านบ้องตี้นี้ผมเคยมาครั้งหนึ่ง เมื่อสัก ๔ ปีที่แล้ว มาเพื่อสำรวจเส้นทางเดินทัพของพม่าให้ครบทุกด่าน ซึ่งเส้นทางเดินทัพของพม่าที่คุ้นหูกัน ก็มีแต่ด่านพระเจดีย์สามองค์ ที่อำเภอสังขละบุรี และด่านแม่ละเมา ที่อำเภอแม่สอด จังหวัดตาก อีกด่านพอจะเคยได้ยินกันคือ ด่านสังขร อำเภอเมืองประจวบคีรีขันธ์ ส่วนด่านบ้องตี้นั้นคงจะไม่เคยได้ยินกัน ไปวันนี้ตั้งใจจะไปเที่ยวตลาดชายแดน ที่เคยถามเขาบอกว่าติดทุกวัน ไปวันนี้ผิดหวังเพราะ ตชด.บอกว่าคนมาเที่ยวกันน้อยเลยติดเฉพาะวันเสาร์ต้นเดือน ถนนไปยังด่านดีมาก ลาดยางต่อไปจนเกือบถึงเส้นเขตแดน มีหน่วย ตชด.ตั้งรักษาการณ์อยู่ และต้องเลย ตชด.ไปอีกหน่อย รถไปได้ถึงจะถึงตลาดชายแดน ที่สินค้าส่วนใหญ่จะมาจากพม่า ส่วนของกินของใช้ก็มาจากฝั่งไทยที่พม่าอาศัยมาซื้อกิน ด่านนี้ออกไปยังทะวาย ตะนาวศรีได้ ช่องบ้องตี้เกี่ยวพันกับเส้นทางเดินทัพของพม่าเพียงครั้งเดียวคือ เมื่อคราวสงครามเก้าทัพ ที่พระเจ้าปดุงยกทัพมาเก้าทัพและบัญชาการกองทัพด้วยพระองค์เอง ให้กองทัพที่ ๒ มีอนอกแฝกคิดหวุ่นเป็นแม่ทัพ ถือพลหนึ่งหมื่นเดินทัพเข้ามาทางด่านบ้องตี้ แล้วตีลงไปทางราชบุรีเพื่อบรรจบกับทัพที่ยกมาทางใต้ ที่ชุมพร และทุกทัพแตกพ่ายไปหมด เมื่อทัพหลวงโดนกลยุทธของกรมพระราชวังบวรสุรสิงหนาท ที่ลาดหญ้า ที่ยิงสกัดทัพพม่าไม่ให้ออกมาจากช่องเข้าได้ ใช้ยุทธวิธีเดินเส้นใน คนน้อยสู้กับคนมาก เอาไม้เนื้อแข็งในป่าเมืองกาญจน์มาตัดทำเป็นลูกกระสุนปืนใหญ่ ลูกกระสุนปืนใหญ่สมัยนั้น เป็นลูกเหล็ก หรือโซ่  ยิงไปแล้วไม่ระเบิดแตกออกไปอีก  กลิ้งไปโดนใครเข้าก็ตายลูกเดียว เพราะลูกเหล็กหนัก ที่เป็นโซ่เอาไว้ยิงเมื่อข้าศึกเข้ามาระยะใกล้ยิงให้กวาดออกไปเลย หรือกระสุนเพลิงก็เอาเชื้อเพลิง  เช่น หญ้าแห้งชุบน้ำมันพันลูกกระสุน พอยิงออกไปได้ความร้อนจากดินระเบิดก็จุดเพลิงวิ่งแดงโร่ไปเลย กรมพระราชวังบวร ฯ โปรดให้เอาไม้ทำลูกกระสุนก็แข็งเหมือนเหล็ก  จึงประกาศว่าตราบใดไม้ไม่หมดป่าเมืองกาญจน์  กองทัพไทยก็ไม่มีวันหมดกระสุนปืนใหญ่ ส่วนพม่าลากปืนใหญ่ข้ามช่องเขาเข้ามา ไม่มีปืนระยะยิงไกลเท่าไทย  จึงโดนยิงอยู่ข้างเดียว แถมตกค่ำทรงโปรด ฯ ให้ทหารลอบออกหลังค่าย เช้าแต่งชุดใหม่เดินทัพเข้าค่ายด้านหน้า พม่านึกว่ากำลังไทยมาเสริมอีกแล้ว ทนอดอยากไม่ได้ ทนกระสุนไม้ไม่ได้ จึงถอยทัพกลับไป การทัพครั้งนี้ปืนใหญ่จึงมีบทบาทสำคัญมาก  เมื่อทัพพระเจ้าปดุงถอยทุกทัพก็ถอยหมด รวมทั้งทัพที่เข้ามาทางด่านบ้องตี้
                สงครามเก้าทัพ เมื่อ พ.ศ.๒๓๒๘ พอปี พ.ศ.๒๓๓๐ รัชกาลพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช เช่นกัน ทัพไทยเข้มแข็งมากจึงโปรดให้ทัพไทย ไปตีทวายเรียกว่า ศึกไทยตีทวาย เสด็จนำกองทัพไปเอง แต่พอดีเกิดศึกทางเหนือจึงแบ่งกำลังส่วนใหญ่ ให้กรมพระราชวังบวร ฯ ยกไปช่วยทางเหนือ พระองค์นำกำลังเพียงสองหมื่น มาเพื่อข้ามเทือกเขาตะนาวศรีไปตีทวาย การเดินทัพเริ่มด้วยเดินทัพไปตามลำน้ำแควน้อย เมื่อขึ้นบกแล้วให้กองหน้าที่มีกำลังพลหนึ่งหมื่น เดินทัพล่วงหน้าไปก่อน เส้นทางเดินทัพ เพื่อไปตีทวายนั้นมี ๒ เส้นทางคือ ข้ามเทือกเขาตะนาวศรี ไปทางด่านบ้องตี้เป็นเส้นทาาด้านใต้ แต่เมื่อผ่านด่านบ้องตี้แล้ว ต้องไปเดินทัพผ่าน หรือตีผ่านตะนาวศรีไปก่อน จึงจะไปตีทวายได้ ส่วนเส้นทางเหนือพอข้ามเขาตะนาวศรีก็จะถึงตัวเมืองทวายเลย จึงใกล้กว่าทางใต้  แต่เส้นทางกันดารแสนสาหัส เส้นทางเหมาะสำหรับทหารราบที่เดินเท้า ช้างจะเดินลำบากมากต้องใช้งวงเกี่ยวต้นไม้ดึงตัวเองขึ้นไป ช้างตกเหวตายเป็นอันมาก ยิ่งปืนใหญ่ยิ่งลากข้ามเขาไปด้วยความยากลำบาก ใกล้กว่าทางด่านบ้องตี้ก็จริง แต่ไปยากกว่า ใช้เวลานานกว่า พระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬา ฯ  ถึงกับตรัสว่า ไม่รู้ว่าทางเดินยากอย่างนี้ พาลูกหลานมาได้ความลำบากหนักหนา การศึกครั้งนี้ล้อมเมืองทะวายอยู่ครึ่งเดือน การส่งกำลังทำได้ยาก เสบียงอาหารก็เบาบางลง พอดีกรมพระราชวังบวร ฯ เสด็จตามขึ้นไปเฝ้ากราบบังคมทูลให้เสด็จกลับพระนคร ส่วนพระองค์จะยั้งทัพมาอยู่ที่นี่ ไม่ให้ตามตีทัพไทยเวลาถอยทัพได้ จึงเสด็จกลับพระนคร กองทัพกรมพระราชวังบวร ก็ทยอยถอยทัพ พม่าตามมาจนสิ้นแดนเมืองทะวาย ก็ยั้งทัพอยู่แค่นั้นมิได้ตามตีเข้ามาในแดนไทย
                ด่านบ้องตี้ จึงมีชื่อในการเดินทัพเพียงครั้งเดียวของทัพพม่าในสงคราม ๙ เก้าทัพ ส่วนทัพไทยยกผ่านออกไปเหนือด่านบ้องตี้ ทางใกล้กว่าแต่ไปลำบากกว่า  ไม่ได้ผ่านตรงช่องด่านบ้องตี้ แม้จะมีความสำคัญน้อย แต่ระยะทางก็ไกลจากตัวอำเภอไทรโยคเพียง ๒๕ กม. สมเด็จพระเทพรัตน์ราชสุดาเคยเสด็จมาแล้ว นักท่องเที่ยวเชิงประวัติศาสตร์น่าตามไปดู ไปเห็นว่าพม่าเข้ามาได้อย่างไร ไปเสาร์ต้นเดือนก็จ่ายตลาดชายแดนได้ ติดกันตั้งแต่เช้าไปจนถึงบ่าย หากไปแล้วไม่มีตลาดชายแดนก็อย่าโทษผม  เพราะตอนผมไปครั้งแรก ยังมีตลาดชายแดนติดทุกวัน ไปอีกทีคนไปเที่ยวน้อยตลาดติดเดือนละครั้ง พอท่านผู้อ่านตามไปบ้าง อาจจะไม่มีการติดตลาดชายแดนเลยก็เป็นไปได้ ก็ให้นึกว่าไปเที่ยวดูเทือกเขา ช่องเขาประวัติสาสตร์ชมภูมิประเทศ ป่าเขาที่งดงาม และยังบริสุทธิ์ และไปเยี่ยม ตชด. หิ้วไก่ย่างไปฝากแกจะได้ดีใจ แต่ขนาดกลางดงพงไพรเช่นนี้ ก่อนถึงด่านบ้องตี้สัก ๑๐ กม. ยังอุตสาห์มีรีสอร์ทชั้นดีของคุณมีชัย สร้างไว้รับรองนักท่องเที่ยว และรับรองหน่วยราชการ ที่ไปจัดสัมมนา เพราะจัดที่นี่ดีอย่างยิ่งไม่มีใครขาด นับยอดทีไรครบทุกที ตกค่ำก็อยู่สังสรรค์กันครบจำนวน เพราะกลางป่าจริง ๆ ออกไปเดิน เพ่นพ่านเสือจะกัดเอา