กม.๓๓๒ เลี้ยวขวาไปด่านสิงขร ซึ่งผมไปครั้งแรกไปราชการเมื่อ ๑๗ ปีที่แล้ว ไม่มีถนนแม้แต่เมตรเดียว รถจิ๊บพอตลุยไปได้ แต่ผมไปฮ. แต่ด่านสิงขรวันนี้ระยะทางเหลือ ๑๒ กม. ถนนราดยางอย่างดี สองฟากถนนมีบ้านคนอยู่วิ่งไปผ่านวัดด่านสิงขร ตำบลยคลองวาฬ อำเภอเมือง พอไปได้ ๘ กม. จะเป็นสามแยก ทางขวามีกองร้อยตำรวจ "ตชด." ให้ตรงไปก่อนจะเป็นวนอุทยานหินเทิน ดูหินแปลก ๆ ที่ทับซ้อนกันอยู่ เสียดายไม่มีการถากถางหญ้า (ไม่ทราบหน้าที่ใคร อบต.น่าจะรับไป) หญ้าเลยบังความสวยไปเสียแยะ จะชมกันให้งามต้องออกแรงเดินขึ้นเขาไม่สูง แต่จะได้ชมความสวยของทุ่งหินเทิน จากวนอุทยานหินเทินมาเลี้ยวขวาตรงสามแยกไปอีก ๔ กม. ก็จะถึงด่านสิงขร "แคบสุดในสยาม" หมายยถึงแคบระหว่างน้ำทะเล (อ่าววไทย) กับดินแดนไทยที่ติดกับพม่า (แต่ผมว่าที่ตราดแคบกว่าเพราะที่ตราดทะเล ห่างเขาที่กั้นระหว่างไทยกัมพูชาเพียง ๔๕๐ เมตรเท่านั้น) ไปด่านสิงขรวันนี้ถนนเยี่ยม ตลาดชายแดนคึกคักชักจะใกล้ตลาดแมาสายเข้าไปแล้ว สินค้าที่ผมกลัวไม่ยอมตามเลขา ฯ เข้าร้านด้วยคือร้าน "อัญมณี" พม่าได้ชื่อว่ามีทับทิมดี และมีหยกที่ดีที่สุดในโลก ติดกับร้านขายสินค้าจากจีนเป็นส่วนใหญ่เช่น เซรามิคคุณภาพสู้ของไทยไม่ได้ แต่ราคาถูกกว่าหลายเท่า ผมชอบเข้าร้านพวกนี้ อีกพวกไม่ใช่ร้านแต่เป็นกองคือพรรณไม้ต่าง ๆ จากพม่า โดยเฉพาะกล้วยไม้ราคาถูกมาก ช้างแดงออกดอกสีเข้ม ราคาต้นละ ๑๘๐ บาท ด่านสิงขรคือ ด่านที่ติดต่อระหว่างอ่างไทย กับอันดามัน เส้นที่ใกล้ที่สุดเมืองพม่าด้านนี้คือ เมืองมะริด
            เพชรเกษม กม.๔๓๑ คือ ศูนย์บริการทางหลวงที่มีสุขาชั้นยอด มีของขายมีปั๊ม ปตท. ที่ไม่รับบัตรเครดิต มีอาหารเครื่องดื่มแต่น่าเสียดายที่ถนนสายใต้ยาวกว่าพันกิโลเมตร มีเพียงแห่งเดียว
            เพชรเกษม กม.๔๗๑ ทางซ้ายมือ รีสอร์ท มีที่พักเปิด ๒๔ ชั่วโมง มีสวนสัตว์น้อย มีแก่งน้ำตกที่น้ำไหลตลอดปี และที่สำคัญคือ มีห้องอาหารอร่อย สไตล์คันทรี มีทั้งอาหารไทย จีน ฝรั่ง แวะชิมแล้ว อาหารดีมาก ราคาพอสมควร แต่บรรยากาศเยี่ยม ได้สั่งอาหารมาชิม
            ยำสมุนไพร ยำแห้ง มีกุ้งแห้ง ปลาหมึกแห้ง ถั่งลิสง เครื่องยำแบบไก่ ๓ อย่าง เคี้ยวสนุก
            แกงเหลือง ชุมพร คือประตูสู่ภาคใต้ ต้องสั่งแกงเหลือง ใส่กุ้งปลา
            ทอดมันไข่เค็ม  เหมาะมากที่จะเอาไว้แนมแกงเหลือง ที่มีรสแบบใต้คือ ค่อนข้างเผ็ด
            ปลาเก๋าราดพริก  ทอดปลาเก่ง ใส่เม็ดมะม่วงหิมพานต์ด้วยอร่อยมาก จานนี้ ๒๕๐ บาท
            ใบเหลียงผัดไข่  ไม่ลงใต้หากินไม่ได้ (เว้นบ้านผมเอาต้นเหลียงมาปลูกเอาไว้เลย)
            ยำใบเหลียงกุ้งสด  ยำแล้วใส่มาในตะกร้าที่สานด้วยเผือกทอด
            ปิดท้ายด้วยผลไม้ และไอศคริม อิ่มแล้วเดินทางต่อ
            เพชรเกษม กม. ๔๙๐ ถ้ำรับร่อ วัดเทพเจริญ เลี้ยวขวาไปอีก ๔ กม. จะถึงวัดเทพเจริญ เป็นแหล่งท่องเที่ยว โบราณสถานของอำเภอท่าแซะ ภายในวัดมีที่น่าสนใจคือ
            ศาลาราษฎร์สามัคคี  เป็นศาลาที่ยังตั้งศพสังขารของพระครูสิทคจารย์ หรือหลวงปู่ไสย อดีตเจ้าอาวาส และเจ้าคณะอำเภอท่าแซะ มรณภาพตั้งแต่ พ.ศ.๒๕๐๕  แต่สังขารของท่านไม่เน่าเปื่อย และในศาลานี้ยังมี พระพุทธรูปสมเด็จหลวงพ่อองค์ดำ และยังมีรอยพระพุทธบาทหินทราย สลักภาพมงคล ๑๐๘ ประการ  ขอบสลักภาพการตั้งถิ่นฐานของชนกลุ่มน้อย
            อาคารติดกับศาลาราษฎร์สามัคคี คือ พิพิธภัณฑ์ท้องถิ่น มีพระเก่าแก่ ของใช้พื้นบ้าน ฯ
                ถ้ำรับร่อ   ชื่อนี้หมายถึง ถ้ำจำนวนถึง ๘ ถ้ำ ที่อยู่บนเขารับร่อ ซึ่งวัดเทพเจริญตั้งอยู่เชิงเขาลูกนี้ จะขึ้นไปยังถ้ำรับร่อ เดินขึ้นบันไดที่อยู่ข้างซ้ายของศาลา  ฯ และถ้ำที่ขอนำชมคือ
                     ถ้ำพระ หรือถ้ำปู่หลักเมือง   ถ้ำแรกที่อยู่เชิงบันได มีพระพุทธรูปเก่าแก่หลายองค์ หน้าถ้ำมี ๓ องค์ ที่น่าจะเป็นพระที่สร้างในปลายสมัยศรีอยุธยา หรือรัตนโกสินทร์ตอนต้น มีพระพุทธไสยาสน์ ภายในถ้ำไม่ลึกนักแต่กว้างขวางมาก ติดไฟฟ้าสว่างได้ตลอดเวลา มีพระพุทธรูปแกะสลักด้วยไม้นับร้อย  และยังมีพระพุทธรูปปูนปั้นอีกหลายองค์ องค์ที่เป็นประธานนั้นอยู่ตอนในสุดองค์โต ประวัติบอกว่า สร้างมาตั้งแต่สมัยอโศกมหาราช เมื่อ พ.ศ.๕๔๘ มีเจ้านายนำในการสร้าง และตอนสร้างประทับอยู่ที่  ถ้ำไทร ซึ่งอยู่ติดกับถ้ำพระ ในถ้ำไทรมีหินงอก หินย้อยงดงามมาก ผมไม่มีโอกาสเข้าไปดูตอนที่ลึกเข้าไป  เพราะต้องแจ้งทางวัดให้เปิดไฟฟ้าในถ้ำให้ และเสียค่าบำรุงค่าไฟฟ้า ที่ไม่ได้เข้าเพราะมีเวลาน้อยไป ได้แต่ชมจากภาพว่าสวยมาก เลยได้ดูแต่ตอนปากถ้ำ ได้เห็นหินย้อยสวยเช่นกัน ในถ้ำนี้ขุดพบโครงกระดูกของมนุษย์ สมัยก่อนประวัติศาสตร์ และหน้าถ้ำมีต้นไทรใหญ่ แต่ได้ตัดเอาไทรต้นนี้ไปทำเสาหลักเมืองชุมพร  เลยเรียกว่าถ้ำไทร นักโบราณคดีสันนิษฐานว่า แหล่งโบราณคดีถ้ำรับร่อ เป็นที่อยู่ของมนุษย์ยุคก่อนประวัติศาสตร์ เพราะนอกจากโครงกระดูกแล้ว ยังพบเครื่องมือ ขวานหินขัด  ฯ  เชื่อว่ามีมนุษย์อยู่เมื่อ ๒,๐๐๐ ปีที่แล้ว กรมศิลปากรประกาศขึ้นทะเบียนเป็นโบราณสถาน เมื่อ ๗ กันยายน พ.ศ.๒๔๗๙
                    ถ้ำอ้ายเดย์  เป็นอีกถ้ำหนึ่งที่ติดต่อกัน  มีภาพวาด แต่ยังวาดไม่เสร็จ อีก ๕ ถ้ำ ยังไม่เคยไป
                    กม. ๔๙๘   คือ สี่แยกปฐมพร  ถ้าเลี้ยวขวาที่สี่แยกนี้ไปอีก ๑๑๒ กม. จะถึงจังหวัดระนอง และจะผ่าน อนุสาวรีย์ พลเรือเอก กรมหลวงชุมพรเขตอุดมศักดิ์    ที่หน้าค่ายเขตอุดมศักดิ์ ค่ายที่ผมกำลังเชิญชวนท่านผู้อ่าน ช่วยกันไปสร้างศาสนสถานให้ จากสี่แยกหากเลี้ยวซ้ายไป ๙ กม. ก็จะถึงสามแยกเข้าตัวเมืองชุมพร   และหากตรงไปจากปฐมพร ก็จะล่องใต้ต่อไปยังสุราษฎร์ธานี
                วัดพระขวาง   คือ วัดที่จะไปทอดผ้าป่าสามัคคี เพื่อสร้างเมรุเผาศพมาตรฐาน วัดนี้มีพระพุทธรูปสำคัญคือ พระขวาง หรือหลวงพ่อพระขวาง  ตัววัดสร้างมาตั้งแต่ พ.ศ.๒๓๘๐ เป็นวัดเก่าแก่ แต่ยากจน ชาวบ้านรอบวัดเป็นชาวสวนผลไม้ มีฐานะไม่ดีเป็นส่วนใหญ่ ไม่มีกำลังอุปถัมภ์วัดได้เต็มที่ เมื่อเมรุเผาศพที่มีอยู่พังทลาย ใครตายก็ต้องนำศพไปทำกันที่วัดไกลออกไป อุโบสถวัดพระขวางก็เป็นไม้ กุฎิก็มีอยู่เพียง ๔ หลัง มีวิหารหรือเรียกว่า ศาลาจะถูกต้องกว่า ประดิษฐานหลวงพ่อพระขวาง
                เส้นทาง  จากสี่แยกปฐมพร เลี้ยวซ้ายเข้าเมืองมาหน่อยเดียว ทางขวามือจะเห็นป้ายซอยเมืองชุมพร ๒๙ เลี้ยวขวาเข้าซอยวิ่งไปประมาณ ๑.๕ กม. ข้ามแม่น้ำชุมพร  วัดจะอยู่ทางซ้ายมือ
                ประวัติพระขวาง  ตำนานบอกไว้ว่า ท่านลอยน้ำมา ๓ องค์ องค์แรกที่เป็นองค์พี่นั้น ขึ้นที่วัดเทพเจริญ แต่ผมไม่ทราบว่าองค์ในอุโบสถ หรือในถ้ารับร่อ  เพราะไม่มีประวัติที่วัดบอกไว้ องค์ที่สามขึ้นที่วัดดอนแดง อำเภอประทิว ส่วนองค์ที่ ๒ มาติดที่ท่าน้ำวัดนางชีจันทร์ ชาวบ้านพยายามอัญเชิญขึ้นไม่สำเร็จ  เอาช้างมาฉุดก็เอาขึ้นฝั่งไม่ได้ แต่ท่านก็ไปเข้าฝันชาวบ้าน บอกว่าให้สร้างแท่นที่จะประดิษฐาน ท่านให้เสร็จเสียก่อนแล้วเอาด้วยสายสิญจน์ ๗ เส้น ไปผูกองค์ท่าน  ท่านจะขึ้นมาเอง ชาวบ้านก็ร่วมกับวัดสร้างแท่นประทับพระพุทธรูป พอสร้างเสร็จแล้วก็นำสายสิญจน์ ๗ เส้น ไปผูกที่องค์ท่าน  พอรุ่งขึ้นเช้าก็เห็นหลวงพ่อไปประดิษฐานอยู่บนแท่น ที่สร้างไว้แล้ว จึงเป็นที่เคารพนับถือของประชาชนทั่วไป และได้เปลี่ยนชื่อวัดเป็นวัดพระขวาง  ใครมาบนบานก็มักจะประสบความสำเร็จ เช่นบนขอให้มีลูกเมื่อได้ลูกสมใจแล้ว ก็นำมวย หรือมโนราห์ หรือหนังตลุงมาแสดงถวายหลวงพ่อ หลวงพ่อชมหรือเปล่าไม่แน่ใจ แต่ที่แน่ ๆ คือ ชาวบ้านตำบลขุนกระทิง ได้ชมกันเต็มอิ่มไปเลย พระขวาง หน้าตัก ๕๙ นิ้ว สูง ๗๔ นิ้ว ปางมารวิชัย
                จากสี่แยกปฐมพร  ไปจนถึงสามแยกที่จะเลี้ยวเข้าเมืองประมาณ ๙ กม. หากเลี้ยวซ้ายตรงไปจะผ่านศาลหลักเมือง ตรงต่อไปอีกจะผ่านสี่แยก  หากตรงจากสี่แยกนี้ก็จะไปยังแหล่งท่องเที่ยวคือ พิพิธภัณฑ์สถานแห่งชาติ ชุมพร อดีตเมืองชุมพร อยู่บริเวณศูนย์ราชการ ต.นาชะอัง ไปตามทางหลวงหมายเลข ๓๑๘๐   จะทราบเรื่องของชุมพรในแง่มุมต่าง ๆ น่าชมยิ่งหยุดจันทร์ - อังคาร และวัดหยุดนักขัตฤกษ์ ถนนสาย ๓๑๘๐ นี้จะมีทางแยกซ้ายมีป้ายบอกไป วัดเจ้าฟ้าศาลาลอย  ซึ่งเป็นวัดที่หลวงปู่สงฆ์ จันทสาโร พระผู้มีวาจาสิทธิ์เคยเป็นเจ้าอาวาส ท่านมรณภาพเมื่ออายุ ๙๔ ปี เมื่อ พ.ศ.๒๕๒๖ แต่ร่างของท่านไม่เน่าเปื่อย คงตั้งสังขารไว้ให้กราบไว้ให้กราบไหว้บูชากัน
                หาดทุ่งวัวแล่น  ผมไปหาดนี้ครั้งแรกเมื่อประมาณ พ.ศ.๒๕๒๔ ตั้งแต่ย้ายมารับราชการที่ภาคใต้ได้สักปี  ลูกน้องที่เคยอยู่ชุมพรมาก่อนชวนไปเที่ยว  ไปวันนั้นมีร้านอาหารสัก ๒ - ๓  ร้าน ล้วนเป็นร้านในรีสอร์ท ที่พักก็เช่นเดียวกัน ถนนที่ไปก็ลำบาก แต่หากไปวันนี้ก็ไปตามถนน ๓๑๘๐ ถนนดีเยี่ยม หรือจะเลี้ยวซ้ายมาตั้งแต่อำเภอท่าแซะก็ได้ มีที่พักมากมาย ร้านอาหารก็มาก ชายหาดทุ่งวัวแล่นสวยที่สุดในชุมพร มีเรือพาไปตกปลาหมึก ทรายขาวสะอาด บรรยากาศสงบ
                จากสามแยก ที่เลี้ยวเข้าเมือง เลี้ยวมาจนถึงสี่แยก (ตรงไปสาย ๓๑๘๐)  เลี้ยวขวามาอีกหน่อย จะมีถนนสายสำคัญในยามค่ำของนักกิน คือ ถนนกรมหลวง ฯ  อยู่ทางขวาพอเลี้ยวขวาเข้าไปตั้งแต่ตอนเย็น ถนนสายนี้จะมีรถเข็นขายอาหารสารพัดอาหาร คาวหวานไม่น้อยกว่า ๕๐ รถพอเลี้ยวเข้าไปเห็นมากที่สุดคือ หอยทอด ผัดไท สักสิบเจ้า เลยไปทางขวาโรตีอร่อยนัก คนพามาชิมเมื่อสักสิบปีมาแล้ว บอกว่าโรตีเจ้านี้ อร่อยสวย อร่อยคือ โรตีที่เข้าคิวซื้อกัน สวยคือ เมียอาบังโรตี
                หลับมาสามแยกอีกที  หากไม่เลี้ยวเข้าเมือง เลี้ยวขวาไป ๑๓ กม. จะถึงสามแยก หากตรงไปคือ ปากน้ำชุมพร ถ้าเลี้ยวขวามาสาย ๔๐๙๘ จะมายังหาดทรายรี  เส้นทางนี้จะไปสุดที่อนุสรณ์สถานกรมหลวงชุมพร ฯ จะผ่านร้านอาหารที่ชิมกันมานานเกิน ๒๐ ปี ยังตั้งอยู่ดี อร่อยเหมือนเดิม ร้านขยายใหญ่โต จนเไม่เหลือภาพของร้านเดิม คนแน่นมากกว่าเดิม อยู่ติดริมทะเล ลมทะเลพัดตีหน้าเย็นสบาย
                ศาลเสด็จในกรม พลเรือเอกกรมหลวงชุมพรเขตอุดมศักดิ์ ซึ่งหาดทรายรี  เป็นที่สิ้นพระชนม์ของพระองค์ บริเวณอนุสรณ์สถาน มีเรือหลวงชุมพร ที่ปลดระวางแล้ว  ตัวศาลตั้งอยู่บนเรือหลวงที่สร้างจำลองเอาไว้ ในศาลมีพระรูปของท่าน ด้านหลังศาลเป็นพิพิธภัณฑ์ หากชมวิวไปชมตรงที่สร้างเป็นหัวเรือ จะเห็นน้ำทะเลงามนัก หรือมองไปทางขวาก็จะเห็นหาดทรายที่ขาวสะอาดไปตามโค้งของอ่าว ก่อนทางขึ้นมายังศาลด้านหน้าคือ สวนสมุนไพรหมอพร  เพราะท่านเป็นหมอแผนโบราณรักษาชาวบ้านด้วย ใครที่ไปเคารพกราบไหว้พระองค์ท่านในศาลแล้ว จะจุดประทัดถวายก็ไปจุดด้านหน้า ถือเป็นประเพณีของชาวเรือ
                สถานที่ท่องเที่ยวในชุมพรมีมากทั้งเขา ถ้ำ น้ำตก แหล่งโบราณสถาน และยังมีเที่ยวทางทะเล เช่น ไปดำน้ำชมปะการัง ตกหมึก ไปเที่ยวเกาะ  เที่ยวเชิงเกษตรสวนผลไม้ และยังมีกาแฟ อร่อยระดับห้าดาวโอท๊อป คือ กาแฟปรุงสำเร็จชนิดผง ในซองมีพร้อมทั้งน้ำตาล กาแฟ และครีมเทียม ราคาไม่แพง ชื่อ กาแฟ "เขาทลุ"  ชุมพรเป็นเมืองที่ปลูกกาแฟมากจังหวัดหนึ่ง มีจำหน่ายทั่วไป ผมขอนำเที่ยวเมืองชุมพรเอาไว้เพียงเท่านี้

| บน |

ภาคกลาง นครปฐม ลพบุรี ละโว้ สมุทรสงคราม สุพรรณบุรี อุทัยธานี เมืองเก่ากาญจนบุรี เมืองโบราณ เมืองอู่ทอง พระประแดง ดอนเจดีย์ สาครบุรี สามชุก ตำบลปิล๊อค บ้านกรูด บ้านสาขลา พระบรมมหาราชวัง พระนารายณ์ราชนิเวศน์ วังบางขุนพรหม วังพญาไท วังวรดิศ วังสนามจันทร์ วังสวนกุหลาบ โลหะปราสาท ปราสาทเมืองสิงห์ ปราสาทสัจธรรม ป้อมพระจุลฯ พระนเรศวรมหาราช แม่ทัพคู่บัลลังก์ พิพิธภัณฑ์จันเสน วัดกู้ วัดเขาวงพระจันทร์ วัดในเกาะเกร็ด วัดเขานางบวช วัดเฉลิมพระเกียรติฯ วัดท่าสุทธาวาส วัดพระศรีมหาธาตุ วัดพระศรีรัตนมหาธาตุ วัดมหรรณพาราม วัดหนองนกไข่ วัดบางพลีใหญ่ วัดบางนมโค วัดบุปผาราม วัดโบสถ์ วัดยานนาวา วัดระฆังโฆษิตารามฯ วัดราชนัดดา วัดไร่ขิง วัดลำพญา วัดเวฬุวัน วัดศาลเจ้า หลวงพ่อบ้านแหลม พระพุทธไสยาสน์ พุทธมณฑล พระบาทเขาวงพระจันทร์ ด่านเจดีย์สามองค์ พระเจดีย์กลางน้ำ พระเจดีย์เกษแก้ว พุทธสถานจีเต็กลิ้ม สวนพฤกษศาสตร์ สวนสมเด็จฯ(๒) แก่งกระจาน น้ำตกนางครวญ แม่น้ำเพชร คลองบางกอกน้อย บึงฉวาก ทะเลกรุงเทพฯ ถ้ำเขาหลวง อุทยานเก้าทัพ อุทยานทองผาภูมิ ทุ่งทานตะวัน ละลุ หว้ากอ เหมืองปิล๊อก ศูนย์ศิลปาชีพ ถนนบางขุนเทียน สะพานสุขตา สยามนิรมิต ตลาดคลองสวน ตลาดน้ำบางน้ำผึ้ง ตลาดน้ำวัดแสงศิริธรรม ตลาดบางพลีใหญ่ ตลาดบองมาร์เช่ ตลาดศรีประจันต์ ก๋วยเตี๋ยวเรือนไม้ อร่อยถนนแปลงนาม อร่อยย่านวิเศษชัยชาญ

ภาคตะวันออก เที่ยวเมืองจันท์ ฉะเชิงเทรา ปราจีนบุรี นครนายก สระแก้ว อ่างศิลา บ้านดงละคร วัดบางกระเบา วัดคลองขุด วัดแสนตุ่ม เจ้าพ่อซำปอกง ศาลพระปิ่นเกล้า ฯ ปางสีดา แก่งหินเพิง เขื่อนคลองท่าด่าน เกาะสีชัง แหลมเสด็จ อุทยานทับลาน ค่ายเนินวง คุกขี้ไก่ ร.ร.นายร้อย จปร. ปราสาทสด๊กก็อกธม ปราสาทสต๊อกก็อกธม อู่ต่อเรือพระเจ้าตาก แรลลี่ที่ระยอง ภาคใต้ ล่องใต้ ภูเก็ต ไปชุมพร ระนอง เบตง ยะรัง ลังกาสุกะ หาดใหญ่ วัดเขาขุนพนม วัดในภูเก็ต วัดพระมหาธาตุ วัดพระนางสร้าง หลวงพ่อขวาง พระมหาธาตุเจดีย์ พระมหาธาตุภักดีประกาศ พระตำหนักเมืองนคร อุทยานเขาสก อุทยานสิรินาถ น้ำตกขาอ่อน เที่ยวเกาะ เกาะนางยวน เกาะยอ เกาะลันตา ทะเลหลังสวน หาดทรายรี หาดทอง ท่าตะเภา โครงการส่วนพระองค์ บ้านขนมจีน อื่นๆ เจ้าตากเดินทัพ ตำนานปืนใหญ่ ปันจักสิลัต สมุนไพรฮว่านง็อก

ภาคเหนือตอนบน แม่ฮ่องสอน เมืองสามหมอก เชียงใหม่ เชียงของ ลำพูน เมืองเชียงแสน ปาย เวียงท่ากาน ไหว้พระเก้าวัด วัดเกตการาม วัดเชียงใหม่ วัดเจดีย์ซาว วัดดอนแก้ว วัดพม่า วัดพระแก้ว วัดพระพุทธบาทสี่รอย วัดพระสิงห์ วัดในแม่ฮ่องสอน วัดร่องขุ่น พระแท่นศิลาอาสน์ พระธาตุจอมแจ้ง พระธาตุช่อแฮ พระธาตุแช่แห้ง พระธาตุดอยเวา พระธาตุม่อนจอมผ่อ พระธาตุแม่เจดีย์ ผาตั้ง ภูชี้ฟ้า ถ้ำปลา-ถ้ำลอด แม่ฝาง เกษตรอ่างขาง ทุ่งบัวตอง กองแลน-โป่งเดือด ปางตอง-ปางอุ๋ง โครงการหมอกจ๋าม สวนแม่ฟ้าหลวง อุทยานแจ้ซ้อน บ่อเหล็กน้ำพี้ กว๊านพะเยา ท่ากว๊าน กองพล ๙๓ คุ้มนายพล อนุสรณ์สถาน หอฝิ่น พระเจ้าทองทิพย์ งานชาที่ดอยแม่สลอง

ภาคเหนือตอนล่าง กำแพงเพชร แม่สอด เมืองสองแคว ศรีสัชชนาลัย ด่านแม่ละเมา วัดไทยวัฒนาราม วัดป่าภูหินร่องกล้า วัดพระเจ้าเม็งราย อุทยานสุโขทัย สวนหลวงร.๙ ศาลสองมหาราช เขาค้อ เขาค้อถึงเพชรบูรณ์ บึงสีไฟ ขนมจีนบ้านคุณตา บะหมี่ชากังราว   ภาคอีสาน สู่อีสาน กาฬสินธุ์ หนองคาย มหาสารคาม มกุฎคีรีวัน วัดจันทาราม ตระเวนไหว้พระธาตุ พระธาตุนคร พระธาตุประสิทธิ์ พระธาตุพนม พระธาตุมหาชัย พระธาตุเรณู พระธาตุศรีคูณ พระธาตุศรีสองรัก ภูพระบาท ปราสาทเมืองต่ำ ปราสาทหินพิมาย ปราสาทเปือยน้อย พระดีอีสาน