เมื่อมีพระราชดำริที่จะสร้างพระราชมณเฑียรขึ้นใหม่ เป็นที่ประทับ จึงโปรดให้รื้อย้ายพระตำหนักที่ประทับเดิม ของสมเด็จพระพันปีหลวงไป ปลูกสร้างเป็นหอเรียนวิทยาศาสตร์ ที่โรงเรียนมหาดเล็กหลวง หรือโรงเรียนวชิราวุธวิทยาลัย ปัจจุบัน คงเหลือเพียงท้องพระโรงหน้า ที่สร้างถวายสมเด็จพระราชชนนี เมื่อตอนต้นรัชกาลเพียงองค์เดียว และโปรดให้สร้างพระตำหนักอุดมวนาภรณ์ หรือต่อมาพระราชทานนามใหม่ว่า "พระตำหนักเมขลารูจี เป็นองค์แรก เป็นพระตำหนักไม้ สร้างอยู่ริมน้ำ หลังสวนโรมัน เป็นที่ประทับระหว่างการก่อสร้างพระราชมณเฑียร เมื่อสร้างพระราชมณเฑียรแล้ว ก็ใช้เป็นที่ทรงพระเครื่องใหญ่ (ตัดผม) พระตำหนักนี้ได้รับการบูรณะ จากกองทัพบกใหม่ สวยงามหลังเล็ก ๆ น่ารัก และยังเปิดให้เข้าชมได้
                รวมทั้งยังได้โปรดให้ย้ายดุสิตธานี เมืองจำลองมาสร้างไว้ในพื้นที่ ๒ ไร่เศษ ซึ่งดุสิตธานีนั้น ทรงมีเจตนาสร้างขึ้นเพื่อฝึกหัด สั่งสอนวิธีการปกครองท้องถิ่นระดับเทศบาล ตามรูปแบบการปกครองในระบอบประชาธิปไตย ย้ายจากพระราชวังดุสิต มายังพระราชวังพญาไทเป็นการถาวร

                พระราชวังพญาไท  เป็นสถาปัตยกรรมยุโรป เป็นรูปแบบที่พัฒนาจากตะวันตก ยุคฟื้นฟู เน้นความเรียบง่ายแต่สง่างาม และมีการดัดแปลงให้เหมาะสม กับภูมิอากาศเมืองไทย เห็นได้จากพระที่นั่งไวกูณฐเทพสถาน และพระที่นั่งพิมานจักรี มีหน้าต่างเปิดกว้างไว้รับลมทุกด้าน ลักษณะที่เด่นของพระราชวังแห่งนี้คือ หอคอยสูง หลังคายอดแหลมตรงมุม และจะชักธงมหาราช ที่พระที่นั่งองค์ประธานคือ พิมานจักรี จะชักธงที่ยอดโดมเมื่อองค์พระประมุขประทับในพระราชฐาน ประกอบด้วยหมู่พระที่นั่งจำนวน ๕ องค์ ได้แก่ พระที่นั่งไวกูณฐเทพสถาน พระที่นั่งพิมานจักรี พระที่นั่งศรีสุทธนิวาส พระที่นั่งเทวราชสภารมย์ และพระที่นั่งอุดมวนาภรณ์ และยังมี พระตำหนักเมขลารูจี มีอาคารเทียบรถพระที่นั่ง และสวนโรมัน
                ณ พระราชวังแห่งนี้ พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว ได้ทรงนิพนธ์วรรณกรรมชิ้นเอกหลายเรื่อง เช่น มัทนะพาธา
                พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว  ได้เสด็จมาประทับที่พระราชวังพญาไท เกือบจะเป็นการถาวร ตลอดระยะเวลา ๖ ปี นับตั้งแต่สร้างเสร็จสมบูรณ์ จนกระทั่งเดือนตุลาคม พ.ศ.๒๔๖๘ ได้เสด็จแปรพระราชฐานเป็นการชั่วคราวไปประทับใน พระบรมมหาราชวัง เพื่อประกอบพระราชพิธีจองเปรียง สะเดาะห์พระเคราะห์ ตามพิธีพราหมณ์ ประจวบกับใกล้วันพระราชพิธีฉัตรมงคล และพระนางเจ้าสุวัทนา พระวรราชเทวี ทรงพระครรภ์ใกล้จะถึงวันมีประสูติกาล จึงเสด็จเข้าประทับในพระบรมมหาราชวังที่ พระที่นั่งจักรพรรดิพิมาน อันเป็นพระมหามณเฑียรองค์สำคัญ เพื่อความเป็นศิริมงคล แต่แล้วเหตุการณ์ที่ไม่มีใครคาดคิดก็เกิดขึ้น เมื่อพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว เกิดพระอาการประชวรขึ้นอย่างรุนแรง และรวดเร็ว เสด็จสวรรคตเมื่อวันที่ ๒๖ พฤศจิกายน พ.ศ.๒๔๖๘ เมื่อเวลา ๐๑.๔๕
                การเข้าชมพระราชวังพญาไท ซึ่งปัจจุบันต้องเรียกว่า ตั้งอยู่ในบริเวณโรงพยาบาลพระมงกุฎ ซึ่งในบริเวณมีทั้งวิทยาลัยแพทย์ทหาร วิทยาลัยพยาบาล และโรงพยาบาลพระมงกุฎเกล้า ที่บริการทั้งทหารและประชาชนทั่วไป และบางโรคจะเปิดบริการในวันเสาร์ด้วย เช่น โรคหัวใจ เป็นต้น เรียกว่า คลินิคนอกเวลา
                โครงการบูรณะพระราชวังพญาไท และชมรมคนรักวังในพระอุปถัมภ์ ของสมเด็จพระเจ้าภคินีเธอ เจ้าฟ้าเพชรรัตนราชสุดา สิริโสภาพรรณวดี มีโครงการที่จะหารายได้มาสนับสนุนการบูรณะ พระราชวังแห่งนี้ ได้จัดกิจกรรมหลายประการเช่น การจัดแสดงคอนเสริท์ในปี ๒๕๕๐ คงจะจัดไปแล้ว เปิดให้เข้าชมภายในพระที่นั่งต่าง ๆ ได้ ชมรมคนรักวังเคยมีหนังสือมาถึงผมตอนที่ผมยังเป็นประธานคณะที่ปรึกษารัฐมนตรีกลาโหม (นายจิ๋ว เป็นรัฐมนตรี) ขอบนคุณที่ผมเขียนเชียร์การมาชมพระราชวัง และตอบว่าจะยังเปิดให้เข้าชมได้วันเดียวคือวันเสาร์ ผมไปครั้งสุดท้ายเมื่อ ๒ - ๓ เดือนมานี้ก็ไปวันเสาร์ วันอาทิตย์ไม่ทราบว่าเปิดแล้ววหรือยัง จะให้ดีก่อนจะไปเข้าชมโทรไปถาม (ควรโทรวันราชการ)  ที่สำนักงานชมรมคนรักวัง ฯ พระที่นั่งพิมานจักรี ชั้น ๒ ของพระราชวังพญาไท โทร ๐๒ ๒๔๕ ๙๗๗๐ และ ๐๒ ๒๔๖ ๑๖๗๑ - ๙ ต่อ ๙๓๖๙๔ ไม่ต้องเสียค่าเข้าชม มีแต่ตู้รับบริจาคตามศรัทธาเพื่อนำเงินไปสมทบโครงการบูรณพระราชวังพญาไท ซึ่ง"เป็นที่รักของล้นเกล้า ฯ รัชกาลที่ ๖"
                การไปชมพระราชวัง  เข้าทางประตูที่จะผ่านเข้าไปยังอาคารหลังใหม่คือ อาคารเฉลิมพระเกียรติ ๖ รอบพระชนมพรรษา (อาคารตรวจโรคหลังเดิมรื้อแล้ว)  ซึ่งอาคารใหม่นี้สูงถึง ๒๑ ชั้น (รวมชั้น G ด้วย) เมื่อผ่านประตูเข้าไปแล้ว เลี้ยวซ้ายทันทีผ่านตึกอุบัติเหตุ ไปลงที่ลานจอดรถ (ซึ่งไม่ค่อยจะว่าง) หรือเลยไปหาที่จอดข้างใน แล้วเริ่มชมตั้งแต่พระที่นั่งเทวราชสภารมย์ ต่อไปพระบรมราชานุสาวรีย์รัชกาลที่ ๖ สร้างไว้หน้าอาคารเทียบรถพระที่นั่ง ที่อยู่หน้าทางเข้าพระที่นั่งพิมานจักนี การเข้าชมภายในพระที่นั่ง เข้าทางประตูพระที่นั่ง ด้านหลังอาคารเทียบรถพระที่นั่ง (หลังพระบรมราชานุสาวรีย์)  ซึ่งเป็นที่พักของผู้คอยเฝ้าด้วย
                ความงดงามภายในนั้น ผมไม่ขอบรรยายเพราะงดงาม สมบูรณ์เหมือนสมัยที่ล้นเกล้ารัชกาลที่ ๖ ยังประทับอยู่ ต้องยกความดีในการบูรณะและดูแลให้แก่ "ชมรมคนรักวัง"  เมื่อชมภายในพระที่นั่งแล้ว ก็เดินออกไปทางด้านหลัง ชมพระตำหนักเมขลารูจี ตรงกันข้ามหรือหลังพระที่นั่งพิมานจักรี ก็คือ สวนโรมัน ผมเคยเป็นผู้แทนของ ผบ.ทบ. ไปเลี้ยงทหารป่วย เพราะรับการบาดเจ็บมาจากการสู้รบ ทหารพวกนี้ป่วยมาราธอนคือ อยู่กันมาคนละหลายปี ทุกเดือนกองทัพก็จะจัดการแสดงต่าง ๆ มาให้ชม และเลี้ยงอาหารมื้อเย็นด้วย จัดส่งนายทหารชั้นผู้ใหญ่มาดูแล จากหน้าสวนโรมันมีบันไดทอดลงในแนวเดียวกับ สระน้ำรูปยาว กลางสระมีรูปหล่อทองแดงของพระวรุณ เทพแห่งฝน และสัตว์น้ำ ฐานสูงที่รองรับมีรูปปูนปั้นพญานาคด้านละตัว