เล่าเรื่องเมืองเชียงใหม่ไปแล้ว ๒ ตอนยังลงมาไม่ถึงเมืองเชียงใหม่เลย เริ่มต้นตั้งแต่น้ำพุร้อนป่าแป๋ แล้วไล่ลงมาถึง อำเภอฝาง คราวนี้ก็ยังไม่เข้าตัวเมืองเชียงใหม่ เอาแค่เฉียด ๆ ก็แล้วกัน จะพาขึ้นเชียงใหม่ทางด้านตะวันตกเฉียงใต้ก่อน ซึ่งหากเราลงมาจากอำเภอฝางมุ่งหน้าเข้าตัวเมืองเชียงใหม่ ก็จะผ่านอำเภอต่าง ๆ มาตามลำดับ คือ อำเภอฝาง อำเภอไชยปราการ อำเภอเวียงแหง อำเภอพร้าว อำเภอเชียงดาว อำเภอแม่ริม ซึ่งการเดินทางไปตระเวณภาคเหนือของผมในครั้งนี้ ไม่ได้ทุกแหล่งท่องเที่ยวที่นำมาเขียนลงไว้ เพราะไม่สามารถไปได้ในคราวเดียวกัน แต่ก็เป็นแหล่งท่องเที่ยวที่ผมอยู่ในพวกผู้บุกเบิกคือ ไปตั้งแต่เขายังไม่ค่อยจะไปกัน เช่น ที่วนอุทยานบ่อน้ำร้อนฝาง ผมไปเมื่อสักสามสิบปีกว่ามาแล้ว ตั้งแต่ถนนยังไม่เป็นรูปถนนแต่รถจิ๊บทหารสามารถไปได้ เพราะช่วงนั้นผมเป็นผู้บังคับกองพันทหารปืนใหญ่ที่ ๗ อำเภอแม่ริม พื้นที่อำเภอฝาง ตลอไปถึงลำพูน ลำปาง พะเยา เชียงราย ล้วนเป็นพื้นที่ในการสนับสนุนการรบของกองพันทหารปืนใหญ่ที่ ๗ ซึ่งทหารปืนใหญ่นั้น มีหน้าที่สนับสนุนการรบของเหล่าทหารราบ และเหล่าทหารม้า ซึ่งเวลานั้นทหารราบมีกำลังในภาคเหนือตอนบนเพียงกรมเดียวเรียกว่า กรมผสมที่ ๗ และมีกองพันทหารราบ อยู่ในพื้นที่ของจังหวัดเชียงใหม่ ลำปาง และเชียงรายมีอยู่แค่นั้นไม่ได้มีมากมายเช่นในปัจจุบัน ซึ่งก็มีความจำเป็นที่ต้องเพิ่มกำลัง ไม่เช่นนั้นจะรับสถานการณ์ชายแดนไม่ไหว ผมจึงต้องตระเวนไปตามพื้นที่ที่กองพันรับผิดชอบและเป็นการฝึกให้ผมกลายเป็นนักเที่ยว นักชิม ไปในอนาคตเพราะรู้มาก เห็นมาก แถมชิมมากเข้าเลยชักเก็บเอาไว้ไม่ไหวต้องถ่ายทอดออกมาซึ่งผมเริ่มหัดเขียนสารคดีท่องเที่ยวตั้งแต่ตอนเป็นผู้บังคับกองพันที่เชียงใหม่ แล้วส่งไปลงที่นิตยสารทหารปืนใหญ่ตอนตระเวนคราวนั้นดูเหมือนจะกลับมาเขียนเรื่อง ๑,๐๐๐ ไมล์ตามชายแดน ที่ตั้งชื่อมีคำว่าไมล์ทำนองนี้เพราะตอนนั้นมีเพลง "เทน เทาว์ซันไมล์ อเว ฟอร์ม โฮม"  กำลังฮิตทีเดียวเลยเอาแค่สัก ๑,๐๐๐ ไมล์ แต่ไปจริง ๆ คงมากกว่า ๑,๐๐๐ ไมล์ และครั้งนั้น ท่านมหาจำลอง (บอกนามแค่นี้คงเดายศ นามสกุลของท่านได้ถูก) ซึ่งพอดีท่านมาเยี่ยมเพื่อนของท่านเป็นนายทหารยุทธการ ของกองพัน และตัวท่านจำลองเองสมัยที่เป็นนักเรียนนายร้อยชันหนึ่ง ผมอยู่ชั้น ๕ ท่านก็เป็นนักเรียนในปกครองผม พอรู้ว่าผมและนายทหารจะเดินทางหนีสงกรานต์เชียงใหม่ด้วยการไปตะเวนแนวชายแดน ชวนท่านคำเดียวท่าน ร้อยโท จำลองรับปากไปด้วยทันที หิ้วกระเป๋ามากัน ๒ คนกับภริยาของท่านแทนที่จะได้นอนเชียงใหม่คืนนั้นก็ไปนอนเชียงราย ซึ่งต้องเดินทางกัน ๑ วันเต็ม ๆ จึงจะถึงเชียงรายและท่านก็ตระเวนอยู่กับผมจนผมกลับมาถึงลำปางท่านจึงแยกทางกลับไปกรุงเทพ ฯ ครั้งนั้น เมื่อสามสิบกว่าปีมาแล้วตระเวนกัน ๑๐ วัน ได้ระยะทางคงจะไม่เกิน ๒,๐๐๐ กิโลเมตร เพราะถนนเหลือทนหรือบางทีก็ยังไม่เป็นถนนแต่เราก็ไปกันได้
            ดังนั้นเมื่อผมเที่ยวตระเวนไปอย่างนี้และไปซ้ำเมื่อมีความจำเป็น หรือเมื่อเกิดเส้นทางใหม่ ๆ ก็ไปอีก ไปกันจนจำระยะทางแนวดิ่งได้แทบหมด และยิ่งตอนหลังมารับราชการภาคใต้อีก ๘ ปี ขึ้นล่องกรุงเทพ ฯ ทางรถยนตร์ก็เลยจำทางภาคใต้ได้อีก จำไม่แม่นอยู่ภาคเดียวคือภาคอีสาน แต่ไปตระเวนอีสานคราวที่ทำต้นฉบับให้ "ปตท." นี่แม่นขึ้นอีกเยอะทีเดียว
            และการไปเชียงใหม่ ภาคตะวันตกเฉียงใต้นั้น หากเราล่องมาจาก อำเภอฝาง เกิดนึกสนุกยังไม่คิดเข้าเชียงใหม่ จะวิ่งไปให้บรรจบกับเส้นทางที่ตอนไปแม่ฮ่องสอน วิ่งจากตาก แม่สอด แม่ระมาด ท่าสองยาง สบเมย แม่สะเรียง เราก็จะสามารถไปจากอำเภอแม่ริมได้เลย โดยไม่ต้องเข้าเชียงใหม่ คือไปตามเส้นทางที่พอถึงอำเภอแม่ริม ก็จะเลี้ยวขวา เข้าเส้นทาง แม่ริม - สะเมิง (แต่ไม่จำเป็นต้องเข้าตัวอำเภอสะเมิง) ไปออกอำเภอหางดง ต่ไปยังอำเภอสันป่าตอง จอมทอง ดอยเต่า (อมก๋อย ไม่จำเป็นต้องเข้าไปยังอำเภอผ่านไปได้เลยก็ได้) อำเภอแม่แจ่ม (ออบหลวง อยู่ในลำน้ำแม่แจ่ม)
            ในเส้นทางดังกล่าวนี้ สถานที่ท่องเที่ยวมากมาย เที่ยวกัน ๓ วันไม่จบ อาศัยอย่างที่ผมเล่าให้ฟังว่าไปแล้วก็ไปอีก เจาะไปแต่ละจุด จนจำสถานที่ต่าง ๆ ได้เป็นส่วนมาก แต่ตอนนี้ความจำชักสู้ไม่ไหว เพราะเอาแค่ถนนในจังหวัดต่าง ๆ ในตัวอำเภอเมืองก็จำไม่ไหวแล้ว ขยายถนนกันเร็วเหลือเกิน แต่เส้นหลัก ๆ เชาน นครพนมไม่ได้ไปมากกว่า ๑๐ ปี ถนนสายเก่า ๆ ยังอยู่จำได้แต่ส่วนที่เขาขยายใหม่ไม่รู้จักหาเส้นทางหลงกันอยู่นนั่แหละกว่าจะเริ่มจำทางได้
            อุทยานแห่งชาติ  เชียงใหม่เป็นจังหวัดที่มีอุทยานแห่งชาติมากที่สุด เฉพาะเส้นทางนี้มีอุทยานแห่งชาติ ดังนี้